វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា (CARDI) បានបញ្ចប់ការអនុវត្តគម្រោង «ការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាប្រកបដោយភាតរភាពបរិស្ថានសម្រាប់ផលិតកម្មដំណាំបន្លែ» ដោយជោគជ័យ ដោយទទួលបាននូវសមិទ្ធផលផ្លែផ្កាជាច្រើន។ គម្រោងនេះ មានរយៈពេល៣ឆ្នាំ ដោយបានចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ២០២១ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោមកិច្ចសហការ និងគាំទ្រថវិកា ដោយកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មអន្តរជាតិកូរ៉េ ប្រចាំនៅកម្ពុជា (KOPIA)។
គម្រោង «ការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាប្រកបដោយភាតរភាពបរិស្ថានសម្រាប់ផលិតកម្មដំណាំបន្លែ” មានគោលបំណង បង្កើនទិន្នផលដំណាំបន្លែ និងចំណូលរបស់កសិករ តាមរយៈការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិត ដូចជាកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្ម និងជីគីមីតាមរយៈការដាំដុះបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់ ជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសថ្មីៗ រួមមាន៖ (១) ការដាំដំណាំគំរបដី មុននិងក្រោយពេលប្រមូលផលដំណាំបន្លែ រួមជាមួយការដាក់ជីកំប៉ុស្ត និងធ្យូងអង្កាម ដើម្បីកែប្រែគុណភាពដី (២) ការប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសស្រោចស្រព និងដាក់ជីដោយប្រព័ន្ធស្វ័យប្រវត្តិ ដើម្បីសន្សំសំចៃទឹក ពេលវេលា និងកម្លាំងពលកម្ម (៣) ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធចំហាយទឹក និងស្បៃម្លប់ ដើម្បីកាត់បន្ថយកម្តៅក្នុងផ្ទះសំណាញ់ (៤) ការបំបៅកូនដំណាំបន្លែដោយប្រើប្រាស់ជើងទម្ររដែលធន់នឹងជំងឺក្នុងដី (៥) ផ្សព្វផ្សាយបច្ចេកទេសដាំដុះដំណាំបន្លែទៅកាន់កសិករតាមរយៈវគ្គ បណ្តុះ បណ្តាល និងទិវាស្រែបង្ហាញ។
តាមរយៈការអនុវត្តគម្រោងរយៈពេល ០៣ឆ្នាំកន្លងមក គម្រោងសម្រេចបាននូវលទ្ធផលមួយចំនួនដូចជា៖ បានជ្រើសរើសស្រឡាយត្រប់ និងពូជល្ពៅសម្រាប់ធ្វើជាជើងទម្ររ បានចំនួន ២ ស្រឡាយ។ លើសពីនេះ ក្រោយទទួលយកបច្ចេកទេសដាំដុះរបស់គម្រោង កសិករស្ម័គ្រចិត្តអនុវត្តន៍គម្រោង បានបង្កើនផលិតភាពដាំដុះបានប្រមាណ ៦៣% ពោលគឺពីការដាំដុះ ៤ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ទៅ៦ដងក្នុងមួយឆ្នាំ និងអាចបង្កើនចំណូលដុលច្រើនជាងការដាំដុះនៅទីវាល រហូតដល់ ៦ដង។ ទន្ទឹមនឹងនេះ កសិករអាចកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលកសិកម្ម និងជីគីមីបានប្រមាណ ៥៦%។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ គម្រោងបានបណ្តុះបណ្តាលកសិករ ស្តីពីបច្ចេកទេសដាំដុះដំណាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់ បានចំនួន ៣៤០នាក់ ក្នុងនោះស្រី២៥០នាក់ បោះពុម្ពអត្ថបទវិទ្យាសាស្រ្តបានចំនួន២ សៀវភៅណែនាំបច្ចេកទេសស្តីពី «ការគ្រប់គ្រងផ្ទះសំ ណាញ់សម្រាប់ ការដាំដុះដំណាំបន្លែ» និង«បច្ចេកទេសបំបៅកូនដំណាំបន្លែ»បានចំនួន២ និងផលិតវីឌីអូផ្សព្វផ្សាយស្តីពី លទ្ធផលស្រាវជ្រាវរបស់គម្រោង បានចំនួន១ផងដែរ។
កសិករចូលរួមអនុវត្តគម្រោងដាំដំណាំបន្លែបង្ហាញនៅក្នុងផ្ទះសំណាញ់ឧបត្ថម្ភដោយគម្រោង ក្នុងស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល។
កសិករចូលរួមអនុវត្តគម្រោង ដាំដំណាំបន្លែបង្ហាញនៅក្នុងផ្ទះសំណាញ់ឧបត្ថម្ភដោយគម្រោង ក្នុងស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត។
ការបំបៅកូនដំណាំបន្លែ
កសិករចូលរួមអនុវត្តគម្រោងដាំដំណាំបន្លែបង្ហាញនៅក្នុងផ្ទះសំណាញ់ឧបត្ថម្ភដោយគម្រោង ក្នុងស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល។
Dr. Song, Young-Ju ប្រធានKOPIA ប្រចាំនៅកម្ពុជា
វគ្គបណ្តុះបណ្តាលកសិករស្តីពី ការគ្រប់គ្រងផ្ទះសំណាញ់
លោក គង់ គីណែត ប្រធានភ្នាក់ងារអនុវត្តគម្រោងនៃវិទ្យាស្ថានកាឌី បានមានប្រសាសន៍ថា ការអនុវត្តគម្រោងរយៈពេល៣ឆ្នាំមកនេះ មានលទ្ធផលស្រាវជ្រាវមួយចំនួនដែលសម្រេចបាន មានដូចជា ១. ការដាំដុះដំណាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់។ ២. ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងសីតុណ្ហភាព សំណើម ការស្រោចស្រព និងដាក់ជីដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ ៣. បច្ចេកទេសបំបៅកូនដំណាំ (ត្រសក់ ប៉េងប៉ោះ) ជាមួយជើងទម្ររដែលមានភាពធន់ទ្រាំទៅនឹងជំងឺក្នុងដី និងទី៤. ការប្រើប្រាស់ជីស្រស់ ធ្យូងអង្កាមនិងកំប៉ុស្ត ដើម្បីកែប្រែគុណភាពដីទន្ទឹមនឹងនេះ
លោក គង់ គីណែត បន្តទៀតថា៖ «បច្ចេកទេសទាំងនេះ យើងបានផ្ទេរជូនកសិករ តាមរយៈការរៀបចំវគ្គបណ្តាល ទិវាស្រែបង្ហាញ និងចែកជូនសៀវភៅណែនាំបច្ចេកទេស និងផលិតវីឌីអូផ្សព្វផ្សាយ ដែលបានចងក្រងដោយគម្រោង ក្នុងគោលបំណងជួយកសិករក្នុងការបង្កើនផលិតភាពដាំដុះ គុណភាពបន្លែ និងប្រាក់ចំណូល»។
ក្រុមការងាររបស់វិទ្យាស្ថាន នៅតែបន្តការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលស្រាវជ្រាវ និងបច្ចេកទេសទៅដល់កសិករបន្តទៀត បើទោះបីជាគម្រោងបានបញ្ចប់ទៅហើយក្តី។
លោក Song Young-Ju ប្រធានKOPIA ប្រចាំនៅកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ៖«គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍បច្ចេកវិទ្យាប្រកបដោយភាតរៈបរិស្ថានសម្រាប់ផលិតកម្មដំណាំបន្លែ ដែលបានសហការណ៍ជាមួយវិទ្យាស្ថានកាឌី បានទទួលនូវសមិទ្ធផលមួយចំនួន ដែលអាចផ្សព្វផ្សាយជូនដល់កសិករ នាពេលអនាគតបន្ថែមទៀត។ មជ្ឈមណ្ឌលKOPIA នឹងជួយឧត្ថម្ភគាំទ្រជាបន្ត ប្រសិនបើមានគម្រោងបែបនេះ នាពេលខាងមុខ»៕