ដោយ៖ ញ៉ សុខហឿន
ភ្នំពេញ៖ គិតត្រឹមថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤ កម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហៅកាត់ថា អាស៊ាន រយៈពេល ២៥ ឆ្នាំមកហើយ ។ កម្ពុជា បានចូលជាសមាជិកទី១០ របស់អាស៊ាន កាលពីថ្ងែទី ៣០ មេសា ឆ្នាំ ១៩៩៩។ បាវចនារបស់អាស៊ានគឺជា វាសនាតែមួយ អត្តសញ្ញាណតែមួយ និងជាសហគមន៍តែមួយ (One Vision, One Identity, One Community)។
មូលហេតុដែលជំរុញកម្ពុជា ឱ្យចូលជាសមាជិកអាស៊ាន គឺមានហេតុផលចំនួន៤ រួមមាន៖ ទី១ អាស៊ានមានគោលការណ៍ការពារអធិបតេយ្យ នៃរដ្ឋជាសមាជិកដោយមិនលូកដៃចូលកិច្ចការផ្ទែក្នុងរបស់ប្រទេស ដែលជាសមាជិក, ទី២ អាស៊ាន អនុវត្តការងារដោយផ្អែកលើគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីស ដោយមិនប្រកាន់ ប្រទេសអ្នកមានឬ អ្នកក្រ សមាជិកចាស់ ឬសមាជិកថ្មី ពោលគឺប្រទេសជាសមាជិកនីមួយៗ មានសិទ្ធិស្មើគ្នានៅក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់អាស៊ាន, ទី៣ កត្តាសមាហរណកម្មតំបន់ ពោលគឺ កម្ពុជានិងទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីសមាហរណកម្មតំបន់ ទាំងផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម និងទី៤ អាស៊ានជាច្រកទ្វារការទូតដ៏សំខាន់សម្រាប់កម្ពុជា មានន័យថា កម្ពុជាអាចចរចាជាមួយប្រទេសដទៃ តាមរយៈអាស៊ាន។
រយៈពេល ២៥ ឆ្នាំនេះ កម្ពុជា បានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ចំនួនបីលើកហើយ។ ក្នុងនោះ ជាម្ចាស់ផ្ទះអាស៊ានលើកទី១ នៅឆ្នាំ២០០២ , លើកទី២ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២ និងលើកទី៣ ឆ្នាំ២០២២ ។ សម្រាប់ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននេះ គឺជាលក្ខណៈវិលជុំ ដោយមានរយៈពេល១០ឆ្នាំម្ដង ។
សូមរំលឹកថា អាស៊ាន ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅ ថ្ងៃទី ៨ សីហាឆ្នាំ១៩៦៧ នៅទីក្រុងបាងកក ដែលមានសមាជិក៥ប្រទេសដំបូងគឺ ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី និងថៃ។ បច្ចុប្បន្ននេះ អាស៊ាន មានសមាជិកចំនួន១០ប្រទេស ។ ចំពោះប្រទេសទីម័រខាងកើត ក៏កំពុងតែស្នើសុំចូលជាសមាជិកទី១១នៃសមាគមអាស៊ាននេះ ផងដែរ។
ខាងក្រោមនេះគឹជាកាលបរិច្ឆេទដែលបណា្តប្រទេសទាំងដប់ក្លាយជាសមាជិកអាស៊ានផ្លូវការ៖
១. ថៃ ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៧
២. ម៉ាឡេស៊ី ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៧
៣. សិង្ហបុរី ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៧
៤. រដ្ឋហ្វីលីពីន ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៧
៥. ឥណ្ឌូនេស៊ី ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៧
៦. ប្រ៊ុយណេ ដារូសាលឹម ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី០៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៤
៧. វៀតណាម ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៥
៨. មីយ៉ាន់ម៉ា ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧
៩. ឡាវចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧
១០. កម្ពុជាចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៩៩ ៕