ជាតិ
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ពិតមែនតែបុណ្យមហាអំបុកនេះ មិនត្រូវបានមហាជនខ្មែរអនុវត្តនៅទូទាំងប្រទេសក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែបុណ្យនេះមានសភាពអធិកអធម គគ្រឹកគគ្រេងណាស់ នៅខេត្ត ប៉ែកខាងត្បូងនៃប្រទេសកម្ពុជាមានខេត្តតាកែវ ជាដើម។
គេធ្វើបុណ្យមហាអំបុកនៅចំថ្ងៃ ១៥ កើត ខែ កក្កិក (ពេញបូណ៌មី) គឺជាកាលបរិច្ឆេទរួចជាមួយគ្នានឹងថ្ងៃបុណ្យអកអំបុក សំពះ ព្រះខែផងដែរ។ ប្រការដែលគួរកត់សំគាល់នោះ គឺគេមិនចាត់ចែងធ្វើបុណ្យនេះគ្រប់ៗវត្ត ដែលស្ថិតនៅជិតខាងគ្នាទេ បើឆ្នាំនេះវត្ត «ក» ធ្វើ វត្ត«ខ គ ឃ» ដែលនៅជិតខាងនោះត្រូវផ្អាក ដើម្បីប្រមូលមនុស្សឲ្យចូលរួមជួបជុំគ្នាបានច្រើនកុះករ ជាហេតុធ្វើឲ្យពិធីបុណ្យមានភាពឧឡារិក អធិកអធមផង និងផ្ដល់កិត្តិយសដល់វត្ត អ្នកដឹកនាំនិងអ្នកចូលរួមអនុវត្តផង។
តាមការផ្ដល់ព័ត៌មានរបស់ចាស់ៗ នៅតំបន់នោះបានឲ្យដឹងថា ពិធីបុណ្យមហាអំបុកនេះធ្លាប់បានធ្វើតៗ គ្នាមកជាច្រើនជំនាន់មនុស្សមកហើយ។ យើងឆ្ងល់ដែរថា ហេតុអ្វីក៏មានពិធីបុណ្យមហាអំបុកនេះ នៅចំពេលជាមួយគ្នានឹងបុណ្យអំបុក និងសំពះព្រះខែ ? ឆ្លើយតបនឹងចម្ងល់នេះ ចាស់ៗ នៅខេត្តតាកែវ ភាគខាងត្បូងមួយចំនួនបានឆ្លើយឲ្យការណ៍ថា បុណ្យអកអំបុកឬពិធីអកអំបុក គឺជាពិធីមួយដែលធ្វើឡើងក្រោយពីគេមានអំបុកសំរាប់អករួចហើយ។ ចាស់បុរាណមិនចូលចិត្តបង្ហាញនូវឆាកអ្វី ទស្សនីយភាពអ្វី ឬសកម្មភាពអ្វី នៅកណ្ដាលរឿង ឬចុងរឿងឡើយ។
បំណងគាត់គឺចង់បង្ហាញឲ្យដឹងដើមរឿងផង ដើម្បីឲ្យសាច់រឿងវាជាប់គ្នាជាខ្សែចង្វាក់តាំងពីដើមដល់ចប់។ ដូច្នេះ ក្នុងពិធីបុណ្យមហាអំបុកនេះ ចាស់បុរាណលោកចង់បង្ហាញឲ្យយើងឃើញថា តើគេបានអំបុកពីណាយកមកអក? ហើយតើគេដាល់អំបុកដូចម្ដេចខ្លះ? ខ្មែរទូទាំងប្រទេសធ្លាប់ស្គាល់អំបុក គ្រប់ៗគ្នា មិនដឹងជាប៉ុន្មានពាន់ ឬប៉ុន្មានរយឆ្នាំមកហើយទេ។ បើគេស្គាល់អំបុក វាច្បាស់ណាស់ថា គេចេះដាល់អំបុកហើយ។ ក្មេងៗខ្មែរប្រុសស្រី ធ្លាប់បានចូលរួមក្នុងការដាល់អំបុកនេះ ជាលក្ខណៈគ្រួសារ ឬឯកជនដោយចាប់ផ្ដើមដើរតួនាទីជាអ្នកលីងអំបុក។
ការដាល់អំបុកជាលក្ខណៈឯកជនឬជាលក្ខណៈគ្រួសារនោះ វាសាមញ្ញពេកណាស់ហើយក៏គ្មានអ្វីគួរចាប់អារម្មណ៍ផងទេ។ គំនិតផ្ដួចផ្ដើមថ្មីមួយទៀតរបស់ចាស់ៗ ជំនាន់មុនគឺលោកបានគិតកែច្នៃការដាលអំបុកនេះ ឲ្យមានលក្ខណៈជាទស្សនីយភាពមួយ ជាទម្រង់សិល្បៈមួយគួរជាទីចាប់អារម្មណ៍ និងគួរឲ្យចង់ទស្សនា ដែលខ្ញុំនិងពណ៌នាជូនដូចតទៅនេះ។ ប៉ុន្មានថ្ងៃមុនពិធីមហាអំបុក អាចារ្យវត្ត និងចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យក្នុងស្រុកមានការយ៉ាងមមាញឹក ដើម្បីត្រៀមលក្ខណៈឲ្យបានល្អ។
គេត្រូវចាត់តាំងអ្នកដាល់ដោយមានកម្លាំងត្រៀមជំនួយ៤ ឬ៥នាក់ អ្នកលីងដែលអាចមាន២ឬ៣នាក់ ក្នុងមួយក្រុម។ គេចាត់តាំងអ្នកដើរប្រមូលត្បាល់អង្រែ ដើររកអំបែងធ្វើឈើឆ្កៀសត្រៀមទុកជាមុនឲ្យស្រេច។ ធម្មតាបុណ្យមហាអំបុក គេត្រូវមានត្បាល់ពី ៣០ ទៅ ៥០ ដើម្បីញ៉ាំងពិធីនេះឲ្យមានភាពឧឡារិក។ ដូច្នេះ គេក៨ត្រៀមមនុស្ស ៣០ ឬ ៥០ ក្រុមដើម្បីចូលរួមក្នុងពិធីនេះដែរ។
នៅថ្ងៃបុណ្យសម្ភារៈគ្រប់ប្រភេទដែលត្រូវការចាំបាច់ក្នុងពិធី ត្រូវបានដឹកជញ្ជូនយកទៅដាក់ឯវត្តជាស្រេចតាំងពីថ្ងៃរសៀលម្ល៉េះ។ នៅពេលព្រលប់ប្រមាណម៉ោង ៦ កន្លះ អ្នកចាត់ចែងបុណ្យបានបង្គាប់ឲ្យក្រុមដាល់អំបុកនីមួយៗ តម្រៀបត្បាល់ ចង្ក្រានជាជួរយ៉ាងត្រង់ ហើយវែង នៅតាមចំនួនត្បាល់ដែលអាចមាន។
ដំបូងឡើងអ្នកបញ្ជាការ បានបង្គាប់ឲ្យគ្រប់ក្រុមបង្កាត់ភ្លើង ដាំអំបែងឲ្យបានក្ដៅស្មើៗគ្នាមុនចាប់ផ្ដើមពិធី។ នៅពេលពិធីមហាអំបុកចាប់ផ្ដើមសកម្មភាពគេសន្មតគ្នាយកសំឡេងគងជាសញ្ញាបញ្ជា។ លុះឃើញថា អំបែងគ្រប់ក្រុមមានកំដៅល្មមហើយ គេនោះគងមួយអន្លូងជាសញ្ញា ប្រាប់ឲ្យចាក់ស្រូវទៅក្នុងអំបែង។ អ្នកលីងបានវាសវីឈើលីងទៅលើគ្រាប់ស្រូវក្នុងអំបែងទៅតាមបច្ចេកទេស ឬបទពិសោធន៍របស់ខ្លួន។ លុះប៉ាន់ស្មានដឹងថា ស្រូវលីងនោះឆ្អិន (ដោយគ្រាប់ស្រូវចាប់ផ្ទុះប្រែសៗ ជាបន្តបន្តាប់) ហើយនោះស្នូរគងអន្លូងទីពីរបានបន្លឺឡើងជាសញ្ញាប្រាប់ថា ឲ្យអ្នកលីងលើកអំបែងចាក់ស្រូវលីងឆ្អិនល្មមនោះទៅក្នុងត្បាល់ ព្រមគ្នា។ បន្ទាប់ពីនោះភ្លាមស្នូរអង្រែបានបញ្ចេញសន្ធឹកយ៉ាងកក្រើកដី។
អ្នកដាល់អំបុកគ្រប់ក្រុមបានបុកនិងឆ្កៀសយ៉ាងញាប់ដៃ ដើម្បីលៃយ៉ាងណាឲ្យអំបុករបស់ខ្លួនមានគុណភាពល្អ។ នៅពេលនេះ ទស្សនិកជនរាប់ពាន់នាក់មកឈរចោមរោមមើលទស្សនីយភាពនេះយ៉ាងសប្បាយព្រឺព្រួច ដោយឃើញត្បាល់អំបែង ចង្ក្រានតម្រៀបគ្នាយ៉ាងត្រង់ ដោយឃើញចង្កៀងគោម ឬចង្កៀងម៉ាំងសុងជះពន្លឺព្រោងព្រាត ដើម្បីបំភ្លឺអ្នកដល់អំបុក និងទស្សនិកជន។ គេរំភើបរីករាយដោយឃើញចលនាស្ត្រីអ្នកដល់អំបុក មានរូបរាងស្អាតបាត ប្រដាប់ដោយសម្លៀកបំពាក់សម្រាប់ថ្ងៃបុណ្យធ្វើកាយវិការលើកអង្រែបុកអំបុកយ៉ាងទន់ភ្លន់។
មិនយូរប៉ុន្មាន ស្នូរគងទី៣បានធ្វើឡើង (មូង) ជាសញ្ញាប្រាប់ឲ្យអ្នកដាល់អំបុកកាយអំបុកដាក់កញ្ជើ។ រួចសំឡេងគង ក៏បានបន្លឺជាសញ្ញាប្រាប់ឲ្យអ្នកដាល់អំបុកកាយអំបុកដាក់កញ្ជើ។ រួចសំឡេងគង ក៏បានបន្លឺជាសញ្ញាឲ្យចាក់ស្រូវទៅក្នុងអំបែង ដើម្បីលីងជាបន្តទៀត។ សកម្មភាពនេះ ប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងចលនាដដែលៗទាល់តែអស់ស្រូវមួយតៅ ទើបបញ្ជាការដាល់អំបុកជាសមូហភាពនេះ។ គេអាចប៉ាន់ស្មានបានថា តាំងពីពេលចាប់ផ្ដើមរហូតដល់ពេលបញ្ចប់នៃពិធីដាល់អំបុក អាចមានថេរៈវេលាពី៤ ទៅ ៥ ម៉ោង។
អ្នកផងធ្លាប់បានដឹងហើយថា ពិធីអកអំបុកត្រូវប្រព្រឹត្តធ្វើនៅពេលខែត្រង់ គឺពេលដែលព្រះចន្ទគោចរមកចំពីលើក្បាល។ ដូច្នេះ នៅពេលដាល់អំបុកបានចប់ហើយ គេចាត់ចែងអុំអំបុកជាបន្ទាន់ ដោយគេបានត្រៀមចង្អេរ៣ឬ៤ ក្នុងមួយក្រុមៗ សម្រាប់អុំអំបុកឲ្យបានឆាប់ទាន់ពេលវេលាដែលលោកអាចារ្យបានគ្រោងទុកក្នុងកម្មវិធី។
ការអុំអំបុកនេះ ពុំមានធ្វើឡើងតាមសង្វាក់ស្នូរគងដូចជាការចាក់ស្រូវក្នុងអំបែង ការចាក់ស្រូវក្នុងត្បាល់ ឬការបញ្ឈប់ការបុកអំបុកនោះឡើយ គឺគេអុំដោយសេរី ធ្វើយ៉ាងឲ្យក្រុមរបស់ខ្លួនផលិតបានអំបុក ដែលមានគុណភាពល្អ។ ការអុំអំបុកនេះ អាចធ្វើហើយស្រេចតែក្នុងរយៈពេលកន្លះម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ តាមការប្រកាសរបស់លោកអាចារ្យ អំបុកអុំស្រេចត្រូវបានដាក់ក្នុងកញ្ជើ ហើយត្រូវបានបែងចែកជាពីរផ្នែកគឺ មួយផ្នែក ទុកប្រគេនលោក នៅព្រឹកថ្ងៃស្អែក និង សម្រាប់បំរើដល់ការអកអំបុក។
ការដាល់អំបុកដោយគោរពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ទៅតាមចង្វាក់ តាមបញ្ជាបែបនេះ ពិតជាពុំសូវមានគុណភាពល្អឥតខ្ចោះដូចគេដាល់អំបុកឯកជន ដែលគេមានពេលលីង បុកអំបុកដោយសេរី និងដោយការប្រឹតព្រៀង ផ្ទិតផ្ចង់ត្រឹមត្រូវនោះឡើយ ព្រោះក្រុមខ្លះ អំបុកមិនទាន់ឆ្អិនស្រួលបួលផង តែត្រូវគោរពតាមសំឡេងគងបញ្ជាក៏ត្រូវលើកចាក់ទៅក្នុងត្បាល់ឲ្យគេបុក។ ជួនកាលក្រុមខ្លះទៀត ស្រូវក្នុងអំបែងផ្ទះអស់ជិត ៥០ភាគរយ ទៅហើយ ទើបត្រូវលើកអំបែងចាក់ទៅក្នុងត្បាល់ឲ្យគេបុក។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ប្រសិនបើយើងមិនបានគុណភាពអំបុក ១០០ ភាគរយ ក៏យើងបានល្បែងកំសាន្តមួយ បានទស្សនីយភាពមួយ បានចលនារួមមួយស្រុះស្រៀច រំភើបរីករាយ តាំងពីក្បាលព្រលប់រហូតដល់ខែត្រង់។ នេះក៏ជាឱកាសមួយ ដែលក្រមុំស្រុកស្រែ ពិសេសនៅភាគខាងត្បូងនៃខេត្តតាកែវ មានឱកាសបានបង្ហាញរូបរាង បានបង្ហាញកាយវិការ បានបង្ហាញភាពប៉ិនប្រសប់របស់ខ្លួនចំពោះកម្លោះៗស្រុកស្រែដែរ។
ហើយនេះជាឱកាសមួយដ៏ល្អផងដែរ ចំពោះកម្ល៉ោះៗ ដែលចង់ជ្រើសរើសប្រពន្ធមួយមានរូបរាងស្រស់បស់ស្អាតប្រិមប្រិយទន់ភ្លន់រវៀសរវៃប៉ិនប្រសប់ក្នុងការងារចូលចុះក្នុងជំនុំចំណោម។ ដូច្នេះ ជាមួយនឹងពិធីមួយដែលធ្វើតាមដំណែលចាស់បុរាណ តជាប្រពៃណីនេះ ក៏ជាឱកាសមួយបង្កលក្ខណៈឲ្យយុវជន យុវនារីខ្មែរនៅជនបទ មានឱកាសនឹងជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា ស្វែងយល់ចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក បន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់ការងារធ្វើស្រែចំការអស់មួយរដូវរួចមក។
ពិធីមហាអំបុកត្រូវបញ្ចប់ត្រឹមអុំបុកដាក់ក្នុងកញ្ជើ ត្រៀមមួយផ្នែកទុកប្រគេនលោកនៅព្រឹកស្អែក និងមួយផ្នែកទៀត ទុកសម្រាប់ចាត់ចែងក្នុងពិធីអកអំបុក។ គេបានយកអំបុក ដែលបានត្រៀមទុកនោះដាក់ក្នុងកញ្ជើមួយដោយឡែកតម្កល់លើតុតាមក្រុមដាល់អំបុក ដែលបានធ្វើសមយុទ្ធហើយថ្មីៗមកនេះ។ នៅលើតុនេះដែរ ហើយនៅក្បែរៗកញ្ជើអំបុក ចេកទុំច្រើនប្រភេទ និងច្រើនស្និត បានត្រូវត្រៀមទុកជាស្រេចដែរ។ លោកអាចារ្យ បានប្រកូកប្រកាសឲ្យប្រុសៗ កម្លោះៗចូលមកអកអំបុកនៅតាមតុ តាមក្រុមដែលបានតម្រៀមគ្នាហូរហែជាជួរ បំភ្លឺដោយចង្កៀងគោម ឬម៉ាំងសុងដ៏គួរឲ្យសប្បាយរីករាយ។ ស្រីម្នាក់ចាប់សក់បុរសភ្ងើយ ហើយបង្គាប់ឲ្យប្រុសនោះហាមាត់ឲ្យធំ។ ស្រីម្នាក់ទៀតក្ដាប់អំបុក ហើយបង្ហូរអំបុក ទៅក្នុងមាត់ប្រុសនោះ។
គេបង្អកដូច្នេះ ម្ដងហើយម្ដងទៀត ដោយសួរថា "ពេញឬនៅ? “ អ្នកត្រូវគេបង្អក មិនទាន់ឆ្លើយស្រួលបួលផង ក៏ត្រូវគេបង្អកបន្ថែមទៀត ទាល់តែឆ្លើយចេញមកទាំងឡុលៗ មិនច្បាស់ថា ពេញហើយ។ បន្ទាប់ពីបង្អកអំបុកហើយ គេបង្អកចេញទៀត ដោយចាប់ញាត់ឲ្យតែខាងឈ្នះដៃ។ ប្រុសអ្នកអកអំបុក មើលពីខាងក្រៅ ហាក់ដូចបានទទួលនូវទារុកណកម្មមួយ ព្រោះត្រូវគេបង្អកអំបុកពេញមាត់ហើយ ត្រូវគេញាត់ចេកទាំងមូលថែមទៀត ធ្វើឲ្យមាត់គេពេញហួសពីចេញ គឺដល់ថ្នាក់ «ហៀរ»។ និយាយក៏មិនរួច ទំពារក៏មិនកើតយ៉ាងនេះហើយនៅត្រូវគេគក់ខ្នងឮសូ «ឌិប» ដោយសួរថា «ពេញឬនៅ?» ។ លុះឆ្លើយដោយមិនច្បាស់ថា «ពេញហើយ» ស្រីៗ ក៏សួរទៀតថា ឆ្នាំក្រោយភ្លៀងល្អ ឬទេ ? ឬសួរសង្ខេបខ្លីថា "ភ្លៀងឬមិនភ្លៀង" អកឆ្លើយមិនច្បាស់«ឡុល»ថា «ភ្លៀង!» ។ ក្រុមណាក៏អកតាមរបៀបនេះ គឺស្រីៗបង្អកអំបុកប្រុសៗ ។ ព្រមជាមួយចលនាអកអំបុកជាទ្រង់ទ្រាយធំ ដូចមហាអំបុកដែរនេះ គេឃើញសកម្មភាពមួយ គឺ, កសិករខ្មែរនៅស្រុកស្រែ បានឱកាសជួបគ្នា កម្លោះជួបក្រមុំ។ គេបានសម្ដែងការស្និទ្ធស្នាលជាមួយគ្នា តាមការអនុគ្រោះរបស់ប្រពៃណី នៅក្រោមក្រសែភ្នែកចាស់ៗ ជាឱពុកម្ដាយរបស់កម្លោះ និងក្រមុំ។ អត្ថន័យម្យ៉ាងទៀត គឺក្នុងពិធីមហាអំបុក អកអំបុកនេះ ទាំងអស់គ្នាបានបង្ហាញអំពីសាមគ្គីភាពជិតស្និទ្ធក្រោមការដឹកនាំរបស់បញ្ជាការម្នាក់ គឺចាស់ស្រុក។ អ្នកអនុវត្តគោរពបទបញ្ជារបស់មេកោយយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ ធ្វើឲ្យពិធីនេះទទួលបានជោគជ័យ។ ពេលអកអំបុកទៀតសោត គេឃើញអំបុកពេញៗកញ្ជើ ចេកគ្រប់មុខរៀបចំពោរពាសលើតុ។ គេឃើញម្យ៉ាងទៀត នៅពេលបង្អក និងពេលអកអំបុកនឹងចេកកំពប់ ធ្លាក់រពោងរបាយមកលើដី ជាការបកស្រាយនូវភាពសម្បូរហូរហៀររបស់ស្រុកទេសពីបុរាណ។
និយាយរឿងមហាអំបុក អកអំបុកក្នុងពេលនោះ ហាក់បីដូចជានិយាយពីសុបិនមួយដូច្នេះឯង។ ព្រោះសព្វថ្ងៃនេះពិធីមហាអំបុកក្ដី អកអំបុកក្ដី មានតែនៅលើឯកសារ ដែលចាស់ៗជំនាន់មុនធ្លាប់បានឆ្លងកាត់ ហើយបានសរសេរចងក្រងទុកកុំឲ្យបាត់ដំណែល ចំណែកឯការអនុវត្តវិញ មិនសូវមានដូចកាលពីបុរាណទេ។ សម្រាប់ក្មេងៗជំនាន់នេះវិញ ជួនកាលគេស្ដាប់ឮរឿងនេះ ដូចជារឿងព្រេងនិទានដែលគេចង់ជឿបន្តិច សង្ស័យបន្តិច។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ចាស់ៗដែលមានអាយុលើពី ៦០ ឆ្នាំ នៅខេត្តតាកែវ បានដឹងបានឮ ហើយអាចបញ្ជាក់ច្បាស់ថា នេះគឺជារឿងពិត នឹងជាប្រពៃណីមួយរបស់ប្រជាជនខ្មែរ តាំងពីបុរាណមក៕
ដកស្រង់ពីអត្ថបទពី មៀច ប៉ុណ្ណ ប្រធានការិយាល័យក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរនៃវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«នាំអាត» និង«នាំអាទិ៍»មួយណាត្រឹមត្រូវ?
1 សប្តាហ៍
