ជាតិ
បទវិភាគ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ ទស្សនទានត្រីមួយស្អុយ ស្អុយមួយត្រក គឺជាទស្សនទានបុរាណកាលដែលមនុស្សវ័យចំណាស់ខ្មែរបានលើកយកមកពិចារណា និងពេលខ្លះ អនុវត្តតាមទៀតផង។ ប៉ុន្តែទស្សនទាននេះ មិនអាចត្រឹមត្រូវគ្រប់កាលៈទេសៈនោះទេ។
សុភាសិត«ត្រីមួយត្រក ស្អុយមួយស្អុយទាំងអស់» កើតមាននៅក្នុងសង្គមខ្មែរ តាំងពីយូរ លង់មកហើយ សមាជិកសង្គមខ្មែរបានយល់ដឹងអត្ថន័យរបស់វាស្ទើរតែគ្រប់គ្នា ដូចជា ក្នុងករណីសមាជិកម្នាក់របស់ក្រុមណាមួយខូច គេក៏និយាយថាក្រុមនោះខូចដែរ, សមាជិកណាម្នាក់របស់គ្រួសារមួយខូច គេក៏សន្មតថា គ្រួសារនេះខូចដែរ, មន្ត្រីម្នាក់របស់ស្ថាប័នមួយពុករលួយ គេក៏សន្និដ្ឋានថាស្ថាប័ននោះពុករលួយដែរ, បើបេក្ខជនណាម្នាក់លួចចម្លងឯកសារពេលប្រលង គេក៏ចោទថា បេក្ខជនផ្សេងទៀតលួយចម្លងដូចគ្នាដែរ, និក្ខេបបទណាមួយមិនមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ គេក៏សន្និដ្ឋានថា និក្ខេបបទដទៃទៀតក្នុងជំនាន់ជាមួយគ្នានោះ គ្មានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រដែរ...។
តាមពិត ការពិចារណាបែបនេះ គឺជាទម្រង់នៃការពិចារណាបែបអនុមានរួម ដែលវាមិនអាចឈានទៅដល់សច្ចភាពដាច់ខាត ឬ ខ្ពស់បំផុតបានទេ និង ផ្ទុយទៅវិញ វាងាយនឹងខុសបំផុត ជាពិសេស នៅពេលដែលព័ត៌មាន ឬទិន្នន័យដែលគេយកមកធ្វើជាបង្អែកនោះមិនគ្រប់គ្រាន់ ឬ អំណះអំណាង(ទឡ្ហីករណ៍)ដែលគេយកជាមូលដ្ឋានក្នុងការទាញសេចក្ដីសន្និដ្ឋាន ការវាយតម្លៃ ឬ ការវិនិច្ឆ័យនោះ មិនសមហេតុផល មិនមានសង្គតភាព មិនស្របនឹងតថភាព សច្ចភាព និង មិនរឹងមាំ។
ការពិចារណាតាមបែប«ត្រីមួយត្រក ស្អុយមួយស្អុយទាំងអស់» គឺគ្រាន់តែជាការពិចារណាសើៗ ដែលគ្មានភស្តុងតាងគ្រប់គ្រាន់, គ្មានសុភនិច្ឆ័យ, គ្មានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ សមហេតុផល និង រឹងមាំ ដែលមិនគោរពតាមគោលការណ៍នៃការគិតបែបស៊ីជម្រៅ(Critical thinking)។ អ្នកពិចារណាបែប«ត្រីមួយត្រក ស្អុយមួយស្អុយទាំងអស់» ភាគច្រើន គឺជាមនុស្សហៃអើ ដែលធ្វើការសន្និដ្ឋាន ឬ ធ្វើការសម្រេចិត្តតាមអារម្មណ៍ ឬ វេទនារម្មណ៍, ជឿតាមអ្នកនាំពាក្យលម្អៀងណាម្នាក់ ឬ អ្នកអែបអបណាម្នាក់ដែលបានរាយការណ៍ដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ឬ គោលបំណងមិនល្អណាមួយ។
ដោយផ្អែកលើតថភាព សច្ចភាព បទពិសោធ និង ហេតុការណ៍សង្គមភាគច្រើន យើងបានមើលឃើញថា «ត្រីមួយត្រក ដែលស្អុយតែមួយ មិនអាចស្អុទាំងអស់ទេ» វាគ្រាន់តែជាប់ខ្លិន ឬ ចំហាយពីត្រីមួយដែលស្អុយនោះតែប៉ុណ្ណោះ។ ត្រីដែលស្អុយនោះគឺជាត្រីងាប់ ក្នុងករណីជាច្រើន ត្រីមួយងាប់មិនប្រាកដថា ត្រីផ្សេងទៀតនៅក្នុងត្រកជាមួយគ្នានោះងាប់ដែរនោះទេ។ លើសពីនេះទៅទៀត បើទោះបីជាត្រីភាគច្រើនក្នុងត្រកនោះងាប់ ក៏មិនប្រាកដាថា ត្រីទាំងអស់ងាប់ដែរ។ ដូច្នេះ គេគួរដកយកតែត្រីងាប់នោះចេញបានហើយ កុំចាក់ត្រីដទៃទៀតដែលមិនងាប់នោះចេញពីត្រកឱ្យសោះ ពីព្រោះនាំឱ្យខូចប្រយោជន៍ធំ។ តាមពិត សច្ចភាព វាមិនអាស្រ័យលើមតិភាគតិច ឬ ច្រើននោះទេ វាអាស្រ័យលើថាតើ មតិណាមួយសមហេតុផលជាងគេបំផុត និង ស្របជាមួយតថភាព ឬការណ៍ពិត។
ដូចគ្នាដែរ ប្រសិនបើបុគ្គលណាម្នាក់ ឬ សមាជិកណាម្នាក់បានប្រព្រឹត្តខុស គួរដាក់ទោសតែអ្នកនោះបានហើយ មិនគួរចាត់វិធានការណាមួយដែលនាំឱ្យខូចកេរ្ដិ៍ឈ្មោះ និង បាត់បង់ផលប្រយោជន៍របស់ក្រុម គ្រួសារ ស្ថាប័ន និង អ្នកដទៃដែលមិនបានប្រព្រឹត្តខុសនោះទេ។
ប្រសិនបើអ្នកដែលមានសិទ្ធិធ្វើសេចក្ដីសម្រេចិត្ត ប្រើប្រាស់តួនាទី សិទ្ធិ និង ឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងការសម្រេចអ្វីមួយដោយផ្អែកលើគំនិតនៃសុភាសិត«ត្រីមួយត្រក ស្អុយមួយស្អុយទាំងអស់» នោះនាំឱ្យអ្នកដែលទទួលផលប៉ះពាល់ពីសេចក្ដីសម្រេចិត្តនេះ នឹងទទួលរងគ្រោះដោយខូចកេរ្ដិ៍ឈ្នោះ, បាត់បង់ផលប្រយោជន៍ត្រឹមត្រូវ និង ទទួលនូវភាពអយុត្តិធម៌ផ្សេងៗទៀត៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
