ជាតិ
បទវិភាគ
សង្គមជាតិ
× លិខិតមិត្តអ្នកអាន
ដោយ ធូ វាសនា
រស់នៅខេត្តរតនគិរី
អ៊ីមែល៖ [email protected]
ប្រាកដណាស់ ដើម្បីធ្វើជាមន្ត្រីល្អ មិនមែនទៅត្រួតត្រា ឬជាម្ចាស់ របស់ប្រជាជននោះទេ គឺត្រូវតែបម្រើនិងផ្តល់សេវាដល់ប្រជាជន ហើយបើតាំងខ្លួនជាម្ចាស់របស់ប្រជាជន និងការត្រួតត្រាប្រជាជន វាជាកំហុសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។កាលពីឆ្នាំ២០១៣ សម្តេច ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានមានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីក្លាយខ្លួនជាមន្ត្រីល្អ នៅពេលណាក៏ដោយ ត្រូវដឹងថា «យើងជាអ្នកបម្រើប្រជាជន មិនមែនជាចៅហ្វាយប្រជាជននោះទេ»។
មន្ត្រីល្អត្រូវតែផ្តល់ជំនឿទុកចិត្តនិង ចូលរួមដោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយសមរម្យជូនពួកគាត់។ មន្ត្រីល្អគឺត្រូវសហការល្អជាមួយសហគមន៍ និងប្រជាពលរដ្ឋ អោយបានទូលំទូលាយ ហើយជួយប្រជាពលរដ្ឋដោយស្មោះត្រង់បំផុត។ មិនត្រូវឆ្លៀតឱកាសធ្វើបាប កេងប្រវ័ញ្ច លើពួកគាត់បន្ថែមពីលើបញ្ហាដែលពួកគាត់កំពុងជួបប្រទះឡើយ។ មន្ត្រីល្អ គឺត្រូវលើកស្ទួយនឹងបង្កើនវប្បធម៌ទំនួលខុសត្រូវ និង ផ្តល់ជំនឿ ទុកចិត្តនៅក្នុងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងដឹកនាំ ដើម្បីផ្តល់ភាពកក់ក្តៅជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ពេល។ មន្ត្រីល្អមិនពុករលួយស៊ីសំណូក!!!
ចុះមន្ត្រីក្នុងជួររាជការយើងសព្វថ្ងៃបានបំពេញការងារជាមន្ត្រីល្អហើយឫនៅ?
យើងអាចមើលដឹងខ្លះថា អ្នកប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយច្រើនជាអ្នកមានតួនាទី ក្នុងជួររាជការ។ និយាយឲ្យចំគឺបុគ្គលដែលរាជការជួលឲ្យមកបម្រើរាស្ត្រ ឲ្យមកបំពេញការងារឲ្យល្អជូនរាជការ គឺចង់ឲ្យអស់លោកលួងលោមរាស្ត្រដោយស្រួលរាស្ត្របានសុខ ជាតិបានសុខ!! តែមន្ត្រីទាំងនោះមិនបានធ្វើដូចនេះទេ ក្រៅពីជិះជាន់រាស្ត្រដណ្តើមឆ្នាំងបាយរាស្ត្រ ឲ្យរាស្ត្ររស់រងទុក្ខ អត់ឃ្លាន អាងអំណាចប្រមាថរាស្ត្រ គាបសង្កត់រាស្ត្រ ស៊ីសំណូក។ មន្ត្រីប្រភេទ នេះសមតែស្លាប់ យ៉ាងវេទនាបំផុត!!
មន្ត្រីទាំងនោះខិតខំព្យាយាមបិទបាំងទង្វើរអាក្រក់របស់ខ្លួនដោយគិតថា មិនមានអ្នកណាអាចដឹងបានទេ។ ត្រូវចាំថា «អ្វីៗតែងមាន មេឃដឹង ដីដឹង ព្រះដឹង ខ្មោចដឹង មនុស្សដឹង។ ក្នុងលោកដាច់ខាត គ្មានរឿងអាថ៌កំបាំង។ ល្អអាក្រក់គង់ហុចវិញជាមិនខាន»។ សត្រូវធំនៃមនុស្ស មិនមែនក្រ មិនមែនឈឺ គឺលោភលន់ ចិត្តអាក្រក់។ ក្រ អាចប្រែក្រឡាស ឈឺអាចព្យាបាល មនុស្សឲ្យតែលោភលន់ ចិត្តអាក្រក់ គឺគ្មានថ្នាំព្យាបាលទេ។ ក្នុងនាមជាមន្ត្រីបៀវត្សរ៍មានកំណត់មែន តែទទួលបៀវត្សរ៍ ប្រៀបដូចជារក្សាអណ្តូង។ ពិតមែនតែមិនពេញតែអាចដងយករាល់ថ្ងៃ មិនចេះរីងស្ងួតទេ អ្នកលោភលន់អាចមានបានក្នុងមួយយប់ តែធាតុពិតគឺយក កន្ត្រកដងទឹក គ្មានសល់អ្វីទេ ពុំនោះសោតអាចនាំគ្រោះដល់ខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារ ។
មុននឹងក្លាយជាមន្ត្រីសុទ្ធតែបានឆ្លងកាត់ការរៀនសូត្រដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ មានចំនេះដឹងលើសរាស្ត្រក្រីក្រ ឬអាចនិយាយថាជា«បញ្ញវន្តមាន ឆន្ទៈមោះមុត»។ ហេតុអីត្រូវឲ្យប្រាក់ពង្វក់បាននោះ ឬក៏ដើម្បីប្រាក់ធ្វើឲ្យឆន្ទៈក្នុងការកសាងជាតិរលាយ!!! ពាក្យចាស់លោកថា «អ្នកចេះដឹងស្រលាញ់ប្រាក់នាំខូចបំណង អ្នកល្ងង់ស្រលាញ់ប្រាក់នាំទុក្ខ ដល់ខ្លួន»។ ឬមួយ របៀបរបបក្នុងការជ្រើសរើសមន្ត្រីទាំងនោះ គឺមិនតឹងរ៉ឹង អាចដូចលេងប៉ាហ៊ី សម្តែងឲ្យតែជាការស្រេចទេ»?
មានអ្នកខ្លះមានចំណេះដឹងខ្ពស់ ហេតុតែល្មោភប្រាក់ក៏ធ្លាក់ខ្លួន ផុងជ្រៅ។ ពាក្យចាស់ពោលថា «អ្នកល្មោភប្រាក់ចិត្តលំអៀង» មិនទាន់បែកការមែនពិត តែអាចកើតមានភ័យខ្លាចក្នុងចិត្ត អ្នកដែលស្ថិតក្នុងការភ័យខ្លាចយូរលង់ ដល់តែយូរៗទៅ គឺអាច ស្លាប់ដោយសារជំងឺ ដោយហូបអីមិនឆ្ងាញ់ ដេកមិនលក់។ អ៊ីចឹង ទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនតើមានន័យអី?
រាជការគួរតែធ្វើតេស្ត ឬវាយតម្លៃសមត្ថភាពមន្ត្រីរបស់ខ្លួនជារៀងរាល់ឆ្នាំម្តងដើម្បីពិនិត្យមើលកម្រិតមន្ត្រីទាំងនោះថា «មន្ត្រីម្នាក់ស្អាតស្អំ ឬអត់? ឧស្សាហ៍ព្យាយាមឬទេ? គឺជាកម្រិតមួយនៃការបែងចែកមន្ត្រីល្អ ឬអាក្រក់» ។ មន្ត្រីល្អដែលអាចធ្វើឲ្យរាស្ត្ររស់សុខ ក្សេមក្សាន្ត គឺគួរតែទទួលបានបៀវត្សរ៍ពីរាជការ និងផ្តល់ជូនឥស្សិរយសជាដើម។ ឯមន្ត្រីដែលអាក្រក់ពុករលួយដែលបានធ្វើឲ្យរាស្ត្ររស់យ៉ាងវេទនា តើរាជការទៅខ្វល់ពីបៀវត្សរ៍មន្ត្រីនោះអីទៀត គួរតែទម្លាក់ជារាស្ត្រលែងប្រើការរហូត ។ ពិតណាស់ «ក្នុងលោកតែងមានមនុស្សស្គាល់ច្បាប់ ល្មើសច្បាប់» និយាយជារួម គឺ «ទោះបីអ្នកណាក៏ដោយឲ្យតែស៊ីសំណូក ល្មើសច្បាប់ អុកឡុកប្រជារាស្ត្រ គឺត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់»។ ហើយបើធ្វើ ជាមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកំចាត់អំពើពុករលួយខ្លាចមានរឿងដល់ខ្លួនព្រោះតែសម្អាតមន្ត្រីអាក្រក់គួរតែឆាប់លាឈប់ ទៅផ្ទះសម្រាក កុំពាក់អាវធ្វើជាមន្ត្រីអីទៀត។
បើនិយាយថាពុករលួយមកពីប្រាក់ខែតិចធ្វើឲ្យឆន្ទៈរលាយ មន្ត្រីទាំងនោះគួរតែឈប់ទៅ ទុកឲ្យគេមានឆន្ទៈ និងអ្នកដែលមិនអាចយកប្រាក់ទិញក្បាលគេធ្វើជាមន្ត្រីវិញ។ រអ៊ូរថាប្រាក់ខែតិចទើបសុខចិត្តក្បត់ឧត្តមគតិ តែអ្នកខ្លះខោអាវមួយកំប្លេ តម្លៃរាប់រយដុល្លារ ជិះរថយន្តទំនើប វីឡាស្កឹមស្កៃរ ស្រីស្នេហ៍អូនបង ។ល។ ចេះតែហាមាត់និយាយទៅកើត។ មានករណីខ្លះ គឺពុករលួយយកប្រាក់ជំនួយគេទាំងស្រស់ ដល់ពេល គេរកឃើញក៏សងគេវិញទាំងអាម៉ាស់!! ទោះជាឲ្យគេវិញមែន តែក្នុងចិត្តមានសំណូក ជាប់មានមនោសញ្ចេតនា តើអ្នកណា ធានាថា លើកក្រោយមិនប្រព្រឹត្តិបែបនេះទៀតឬអត់? នេះហៅថា «ប្រើភាពស្របច្បាប់បិទបាំងភាពមិនស្របច្បាប់ ពុតត្បុត ម៉េចសមថាធ្វើឲ្យគេមិនត្អូញត្អែរនោះ»? មនុស្សប្រភេទនេះ គួរតែទាត់ចោល ដេញចេញពីរាជការ។ ពាក្យចាស់ពោលថា «លោភលន់ដូចភ្លើង មិនទប់ស្កាត់អាចឆេះវាល។ កិលេសដូចទឹក មិនទប់ស្កាត់អាចជន់លិច។ ពាក្យលោភលន់ អាចនាំគ្រោះចង្រៃ ដល់ខ្លួនខ្លាំងណាស់»។ សង្ឃឹមថាយើងអាចចងចាំ ត្រូវដាស់តឿន គ្រប់ពេល ត្រូវរក្សាចិត្តស្អាតស្អំ កំចាត់គំនិតលោភលន់ ទុកកេរ្តិ៍ដល់ជំនាន់ក្រោយ។
វាជាការពិតហើយដែលថា ក្នុងសង្គមណាក៏ដោយ អំពើពុករលួយ តែងតែកើតមានជានិច្ច ទោះជានៅក្នុងសង្គមប្រទេសរីកចម្រើន ឬប្រទេសមិនសូវជឿនលឿនក៏ដោយ។ មិនថាតែប្រទេសដែលមានអ្នកចេះដឹង ប្រទេសដែលមានប្រជាធិបតេយ្យ ប្រទេសសង្គមនិយម ឬប្រទេសក្រី ក្រនោះឡើយ បញ្ហាពុករលួយរមែងកើតមាន គ្រាន់តែមិនទូលំទូលាយ។
មានអ្នកខ្លះនិយាយថា មិនងាយរកទេជនដែលពុករលួយនោះ គេមានបិទផ្លាកពុករលួយនៅនឹងថ្ងាសឯណា? ងាយសម្គាល់ទេពាក្យចាស់លោកថា«ដើមឈើខ្ពស់ជាងគេ ប្រាកដជាត្រូវខ្យល់បោកបក់ ទង្វើខុសពីគេ មហាជនប្រាកដជាស្មានដឹង»។ ដូច្នេះសំខាន់លើឆន្ទៈក្នុងការលុបបំបាត់ ឬកាត់បន្ថយប៉ុណ្ណោះ!!! តើមានកម្រិតណា? ឬគ្រាន់តែជាសម្តែងឲ្យរាស្ត្រមើលទេ? រាស្ត្រមិនល្ងង់ដល់ថ្នាក់មើលមិនដឹងទៀតទេ!!! រាស្ត្រដកការទុកចិត្ត រាស្ត្រផ្តល់រង្វាន់យ៉ាងចុកមុខក្នុងឆ្នាំ២០១៣កន្លងមក ក៏ព្រោះតែមន្ត្រីចោលម្សៀតទាំងនោះ រាយការណ៍តែទង្វើ ល្អ លាក់បាំងទង្វើអាក្រក់ គាបសង្កត់រាស្ត្រ ធ្វើឲ្យរាស្ត្រខូចទឹកចិត្ត បាត់បង់ជំនឿ ធ្វើឲ្យរាស្ត្ររស់យ៉ាងវេទនា ស្អប់ខ្ពើមគ្រប់គ្នា ម៉េចសមថាមិនរលាយសាបសូន្យនោះ។ ដូចនេះអ្នកដែលធ្វើឲ្យខ្លួនឯងស្ទើរតែរលាយគឺខ្លួនឯងខ្ជីខ្ជារ ។
ចុងក្រោយសូមផ្តាំដល់មនុស្សក្រោមមេឃថា«កុំរស់នៅដើម្បីលុយកាក់ ទ្រព្យធន យសសក្តិ! ត្រូវរស់នៅដើម្បីកាតព្វកិច្ច របស់យើង» ។
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com