ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ការគ្រប់គ្រងសង្គមគឺចាំបាច់ណាស់ត្រូវមានច្បាប់ ដើម្បីគ្រប់គ្រងសកម្មភាពសង្គម ការប្រព្រឹត្តរបស់មនុស្ស ធានាសុវត្ថិភាព ធានាសន្តិសុខសង្គម រៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម និងដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការអភិវឌ្ឍជាតិ។ ចំពោះច្បាប់គឺចាំបាច់ត្រូវតែបង្កើត ហើយធ្វើការសិក្សាពីស្ថានភាពសង្គមជាក់ស្ដែងថាត្រូវការច្បាប់បែបណា ដើម្បីឲ្យវាត្រូវតាមបរិបទសង្គមងាយស្រួលក្នុងការអនុវត្ត។
ពេលខ្លះនៅក្នុងដំណើរនៃការបង្កើតច្បាប់គេមិនអាចដឹងច្បាស់ថា អ្នកបង្កើតច្បាប់ថ្មី គេប្រើពេលប៉ុន្មានសរសេរច្បាប់ថ្មី? អ្នកណាខ្លះជាភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការប្រឹក្សាយោបល់ដើម្បីបង្កើតច្បាប់? មានការសិក្សាបានទិន្នន័យច្បាស់លាស់កម្រិតណា? ហើយយកមូលដ្ឋានអ្វីខ្លះដើម្បីបង្កើតច្បាប់សម្រាប់គ្រប់គ្រងសង្គមនោះទេ? ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅចង់បាននោះគឺច្បាប់ល្អ ច្បាប់ដែលបម្រើដល់ប្រយោជន៍សាធារណៈ ហើយមិនមែនជាច្បាប់ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ប្រយោជន៍បុគ្គល ។
តើច្បាប់ល្អអាចកំណត់បានដោយសារអ្វី? តើច្បាប់មួយដែលបង្កើតមកហើយទទួលបានជោគជ័យត្រូវមើលលើអ្វី? នេះជាសំណួរដែលត្រូវសួរដើម្បីឲ្យដឹងថា ច្បាប់មួយមានឧត្ដមភាពនៃច្បាប់។
នៅពេលដែលទទួលបានច្បាប់ថ្មី នៅពេលដែលច្បាប់ថ្មីត្រូវបានអនុម័ត ចេញជារូបរាង គេចាំបាច់ត្រូវធ្វើការអនុវត្តទៅតាមបទបញ្ញត្តិដែលបានតាក់តែងនៅក្នុងច្បាប់។ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលអនុវត្តន៍ តើគេគួរធ្វើបែបណា ទើបអាចឲ្យការអនុវត្តទៅជួបបញ្ហាតិចតូចបំផុត។ អ្នកសសេរច្បាប់ កម្រមានកំហុស កម្រត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋស្ដីបន្ទោស តែអ្នកដែលទទួលរងគ្រោះខ្លាំង គឺអ្នកដែលអនុវត្តន៍ច្បាប់ ដែលត្រូវប្រឈមការងារ ជាមួយនិងប្រជាពលរដ្ឋផ្ទាល់។ អ្នកសរសេរច្បាប់ចាំតែសរសេរ តាមទិន្នន័យមិនច្បាស់លាស់ តាមការនឹកឃើញ អ្នកដែលលំបាកគឺក្រុមមន្ត្រីដែលយកច្បាប់ទៅសូត្រដាក់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយត្រូវប្រជាពលរដ្ឋស្ដីបន្ទោសយ៉ាងល្វីងមុខ។ តែលទ្ធផល ភាពអាក្រក់ ឬល្អ របស់ច្បាប់គឺបណ្ដាលមកពីអ្នកសរសេរច្បាប់។
ជជែកចុះឡើង ការកាត់ក្បាលតម្រូវមួកវាពិតជាមិនមែនជាវិធីល្អ។ ច្បាប់ដែលកើតពីការស្រមើលស្រមៃវាពិតជាគ្មានឧត្ដមភាពនៃច្បាប់។ ច្បាប់ដែលបង្កើតឡើង ហើយមិនទាន់បានអនុវត្តស្រួលបួលផង ស្រាប់តែមានការកែប្រែនេះ កែប្រែនោះទៅតាមតែបុគ្គលណាមួយចង់ធ្វើ ច្បាប់នោះប្រាកដណាស់គឺគ្មានភាពនឹងន និងភាពប្រាកដប្រជាក្នុងនាមជាច្បាប់ ដែលធ្វើឲ្យតម្លៃនៃច្បាប់ធ្លាក់ចុះ ទាំងមិនទាន់បានអនុវត្តស្រួលបួលផង។
សរុបទៅច្បាប់ថ្មីនីមួយៗអាចផ្ដល់ភាពសុខសាន្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដល់សង្គមជាតិ តែក៏អាចធ្វើឲ្យជាតិមានភាពវឹកវរ និងច្របូកច្របល់ដែរ។ ដូច្នេះមុនសសេរ ច្បាប់នីមួយ មុនអនុម័តច្បាប់នានា អ្នកបង្កើតច្បាប់ អ្នកប្រឹក្សាច្បាប់ មិនមែនគិតត្រឹមតែគោលការណ៍ច្បាប់ទេ តែត្រូវគិត វិភាគ សិក្សា ពីស្ថានភាពសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយជាក់ស្ដែងនៅក្នុងសង្គមឲ្យបានច្បាស់។ រាស្ត្រមិនដែលចង់ធ្វើអ្វីឲ្យខុសច្បាប់។ អ្នកបង្កើត និងអនុវត្តន៍ច្បាប់ ក៏មិនចង់ឲ្យរាស្ត្រខុស។ តែបើច្បាប់ចេញមកហើយរាស្ត្រមិនពេញចិត្ត មិនសប្បាយចិត្តទៅហើយ នោះមានន័យថាច្បាប់នោះនិងជួបបញ្ហាក្នុងការអនុវត្តកាន់តែខ្លាំង៕
ពេលខ្លះនៅក្នុងដំណើរនៃការបង្កើតច្បាប់គេមិនអាចដឹងច្បាស់ថា អ្នកបង្កើតច្បាប់ថ្មី គេប្រើពេលប៉ុន្មានសរសេរច្បាប់ថ្មី? អ្នកណាខ្លះជាភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការប្រឹក្សាយោបល់ដើម្បីបង្កើតច្បាប់? មានការសិក្សាបានទិន្នន័យច្បាស់លាស់កម្រិតណា? ហើយយកមូលដ្ឋានអ្វីខ្លះដើម្បីបង្កើតច្បាប់សម្រាប់គ្រប់គ្រងសង្គមនោះទេ? ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅចង់បាននោះគឺច្បាប់ល្អ ច្បាប់ដែលបម្រើដល់ប្រយោជន៍សាធារណៈ ហើយមិនមែនជាច្បាប់ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ប្រយោជន៍បុគ្គល ។
តើច្បាប់ល្អអាចកំណត់បានដោយសារអ្វី? តើច្បាប់មួយដែលបង្កើតមកហើយទទួលបានជោគជ័យត្រូវមើលលើអ្វី? នេះជាសំណួរដែលត្រូវសួរដើម្បីឲ្យដឹងថា ច្បាប់មួយមានឧត្ដមភាពនៃច្បាប់។
នៅពេលដែលទទួលបានច្បាប់ថ្មី នៅពេលដែលច្បាប់ថ្មីត្រូវបានអនុម័ត ចេញជារូបរាង គេចាំបាច់ត្រូវធ្វើការអនុវត្តទៅតាមបទបញ្ញត្តិដែលបានតាក់តែងនៅក្នុងច្បាប់។ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលអនុវត្តន៍ តើគេគួរធ្វើបែបណា ទើបអាចឲ្យការអនុវត្តទៅជួបបញ្ហាតិចតូចបំផុត។ អ្នកសសេរច្បាប់ កម្រមានកំហុស កម្រត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋស្ដីបន្ទោស តែអ្នកដែលទទួលរងគ្រោះខ្លាំង គឺអ្នកដែលអនុវត្តន៍ច្បាប់ ដែលត្រូវប្រឈមការងារ ជាមួយនិងប្រជាពលរដ្ឋផ្ទាល់។ អ្នកសរសេរច្បាប់ចាំតែសរសេរ តាមទិន្នន័យមិនច្បាស់លាស់ តាមការនឹកឃើញ អ្នកដែលលំបាកគឺក្រុមមន្ត្រីដែលយកច្បាប់ទៅសូត្រដាក់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយត្រូវប្រជាពលរដ្ឋស្ដីបន្ទោសយ៉ាងល្វីងមុខ។ តែលទ្ធផល ភាពអាក្រក់ ឬល្អ របស់ច្បាប់គឺបណ្ដាលមកពីអ្នកសរសេរច្បាប់។
ជជែកចុះឡើង ការកាត់ក្បាលតម្រូវមួកវាពិតជាមិនមែនជាវិធីល្អ។ ច្បាប់ដែលកើតពីការស្រមើលស្រមៃវាពិតជាគ្មានឧត្ដមភាពនៃច្បាប់។ ច្បាប់ដែលបង្កើតឡើង ហើយមិនទាន់បានអនុវត្តស្រួលបួលផង ស្រាប់តែមានការកែប្រែនេះ កែប្រែនោះទៅតាមតែបុគ្គលណាមួយចង់ធ្វើ ច្បាប់នោះប្រាកដណាស់គឺគ្មានភាពនឹងន និងភាពប្រាកដប្រជាក្នុងនាមជាច្បាប់ ដែលធ្វើឲ្យតម្លៃនៃច្បាប់ធ្លាក់ចុះ ទាំងមិនទាន់បានអនុវត្តស្រួលបួលផង។
សរុបទៅច្បាប់ថ្មីនីមួយៗអាចផ្ដល់ភាពសុខសាន្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដល់សង្គមជាតិ តែក៏អាចធ្វើឲ្យជាតិមានភាពវឹកវរ និងច្របូកច្របល់ដែរ។ ដូច្នេះមុនសសេរ ច្បាប់នីមួយ មុនអនុម័តច្បាប់នានា អ្នកបង្កើតច្បាប់ អ្នកប្រឹក្សាច្បាប់ មិនមែនគិតត្រឹមតែគោលការណ៍ច្បាប់ទេ តែត្រូវគិត វិភាគ សិក្សា ពីស្ថានភាពសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយជាក់ស្ដែងនៅក្នុងសង្គមឲ្យបានច្បាស់។ រាស្ត្រមិនដែលចង់ធ្វើអ្វីឲ្យខុសច្បាប់។ អ្នកបង្កើត និងអនុវត្តន៍ច្បាប់ ក៏មិនចង់ឲ្យរាស្ត្រខុស។ តែបើច្បាប់ចេញមកហើយរាស្ត្រមិនពេញចិត្ត មិនសប្បាយចិត្តទៅហើយ នោះមានន័យថាច្បាប់នោះនិងជួបបញ្ហាក្នុងការអនុវត្តកាន់តែខ្លាំង៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«នាំអាត» និង«នាំអាទិ៍»មួយណាត្រឹមត្រូវ?
1 សប្តាហ៍
