អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
សេដ្ឋកិច្ចសេដ្ឋីប្រេងព្រុយណេ បន្តរង្គោះរង្គើ ខណៈធនធានប្រេងកាន់តែជិតអស់
ព្រះចៅ ហាសាណាល់ ប៊ុលគា (រូបភាព៖ AFP)
×![]()
ព្រុយណេ ជាប្រទេសដែលមានកម្រិតជីវភាពខ្ពស់ជាងគេលំដាប់លេខពីរនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានបន្ទាប់ពីសិង្ហបុរី បើតាមរបាយការណ៍មូលនិធិរូបីយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF)។ ប្រជាជនព្រុយណេម្នាក់ៗ មានចំណូលមធ្យមប្រចាំឆ្នាំជាង ពីរម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ឯណោះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសដែលសម្បូរហូរហៀរដោយប្រេង និងឧស្ម័ននេះកំពុងប្រឈមបញ្ហាច្រើន ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចខ្លួនពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការនាំប្រេងចេញ ហើយណាមួយភាពចម្រុះនៃចរន្តចំណូលសេដ្ឋកិច្ចជាតិនៅមានកម្រិតទៀត។ 
សេដ្ឋកិច្ចព្រុយណេចាប់ផ្តើមរង្គោះរង្គើខ្លាំង ដោយសារតម្លៃប្រេងឆៅនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិធ្លាក់ចុះគំហុកចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៥ មកនោះ។ ថ្វីបើសេដ្ឋកិច្ចព្រុយណេមិនពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើប្រេងឆៅ និងឧស្ម័នក៏ដោយ ក៏ធនធានធម្មជាតិនេះមានចំណែកសំខាន់ក្នុងការធានាការលូតលាស់នៃសេដ្ឋកិច្ចរដ្ឋមួយនេះដែរ។
ឆ្នាំ ២០១៧ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ព្រុយណេធ្លាក់ចុះរហូតដល់ ៣,៦ ភាគរយប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៦ ដែលវាជាសញ្ញាអវិជ្ជមានមួយ។ ការធ្លាក់ចុះផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនេះបណ្តាលមកពីការធ្លាក់ចុះនៃតម្លៃប្រេងឆៅ។
ដោយសារចំណូលធ្លាក់ចុះ រដ្ឋាភិបាលព្រុយណេស្នើអនុម័តកញ្ចប់ថវិកាសម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៧-២០១៨ ដែលមានទំហំត្រឹម ៥,៣ ពាន់លានដុល្លារព្រុយណេ ទាបជាងទំហំថវិកាឆ្នាំ ២០១៦-២០១៧ រហូតដល់ ៣០០ លានដុល្លារព្រុយណេឯណោះ។ ការបន្ថយកញ្ចប់ថវិកាសម្រាប់ចាយវាយឆ្នាំ ជាបន្តបន្ទាប់នេះក៏ដោយសារចំណូលរដ្ឋាភិបាលធ្លាក់ចុះដែរ។ ចំណូលរបស់រដ្ឋាភិបាលឆ្នាំ ២០១៧-២០១៨ មានទំហំប្រមាណ ៣,៤៥ ពាន់លានដុល្លារព្រុយណេក្នុងនោះថវិកាដែលបានមកការនាំចេញប្រេងមានទំហំ ២,៥០៩ ពាន់លាន និងចំណូលមិនមែនប្រេងមានទំហំ ៩៤១,៣៣ លានដុល្លារព្រុយណេ។
រដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការនៅការិយាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក Abdul Rahman បានបញ្ជាក់ថា ថ្វីត្បិតតែឱនភាពសេដ្ឋកិច្ចជារឿងអវិជ្ជមានសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលនៅតែមានលទ្ធភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលបង្កដោយការយឺតយ៉ាវនៃសេដ្ឋកិច្ច និងការធ្លាក់ចុះនៃចំណូលរដ្ឋនេះ។ ហើយរដ្ឋាភិបាលនៅបន្តកំណត់យកការធានាសុខុមាលភាពប្រជាជនជារឿងអាទិភាពដដែល។
យ៉ាងណាមិញ បើតាមការព្យាករ ប្រេងដែលព្រុយណេមាន អាចប្រើប្រាស់បានក្នុងរយៈពេលប្រហែល ២០ឆ្នាំទៀតប៉ុណ្ណោះដែលវាមានន័យថាព្រុយណេនឹងមិនមានប្រេងសម្រាប់នាំចេញ និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនទៀតឡើយបន្ទាប់ពីនោះ។ ដូច្នេះព្រុយណេចាំបាច់ត្រូវរៀនរស់ដោយពឹងផ្អែកលើមធ្យោបាយផ្សេងទៀតដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ខ្លួន។
១.ដោយទម្លាប់រស់ស្រួល ប្រជាជនព្រុយណេពិបាកសម្របខ្លួននឹងជីវភាពសាមញ្ញ
បើទោះបីអាជ្ញាធរព្រុយណេធានាបន្តថែទាំប្រជាពលរដ្ឋក្តីឲ្យរស់ក្នុងភាពសុខស្រួលក្តី បើគ្មានលុយគ្រប់យ៉ាងប្រាកដជានឹងប្រែប្រួល។ ប្រជាជនព្រុយណេឯណោះវិញ ក៏មិនអាចរស់នៅសម្បូរសប្បាយដោយមិនខ្វល់អ្វីដូចមុនដែរ ខណៈអនាគតប្រជាជាតិខ្លួននៅមិនក្នុងស្ថានភាពច្បាស់លាស់នោះ។ ជានិច្ចជាកាលរដ្ឋាភិបាលព្រុយណេក៏បានព្យាយាមក្រើនរម្លឹកប្រជាជនខ្លួនដែរ ដើម្បីឲ្យពួកគេរៀនគិតគូរពីអនាគត និងផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់មួយចំនួនដើម្បីសម្របតាមអនាគត។
ប្រជាជនព្រុយណេកើតមកដោយទម្លាប់រស់នៅបែបហ៊ឺហារ និងខ្ជះខ្ជាយបន្តិច។ បើសិនជាកម្រិតជីវភាពនិងចំណូលធ្លាក់ចុះពេលគ្មានប្រេង ប្រជាជនទាំងនោះក៏ពិបាកទម្លាប់ខ្លួនដែរ។ ប្រជាជនព្រុយណេមិនខ្វាយខ្វល់រឿងពន្ធការងារ ឬពន្ធលើដីធ្លីអ្វីទាំងអស់ ហើយពួកគេទទួលបានការអប់រំមិនបង់ថ្លៃដល់កម្រិតសាកលវិទ្យាល័យ បូករួមលើការឧបត្ថម្ភធនច្រើនពីរដ្ឋាភិបាលរួមទាំងការប្រើប្រាស់លំនៅដ្ឋានថែមទៀត។
ប្រជាជនព្រុយណេនៅស្ទក់ មិនសូវស្រវាស្រទេញចង់ធ្វើការងារច្រើនឡើយព្រោះអាងមានរដ្ឋចិញ្ចឹមផ្គត់ផ្គង់ស្ទើរគ្រប់បែបយ៉ាង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះពួកគេប្រាថ្នាចូលធ្វើការងារក្នុងវិស័យសាធារណៈប៉ុណ្ណោះ ដោយសារគេរំពឹងទទួលប្រាក់បៀវត្សរ៍ច្រើន និងបុព្វលាភពិសេសច្រើនទៀត។
វាជាបញ្ហាប្រឈមនៅពេលប្រជាជនភាគច្រើននាំគ្នារត់ទៅធ្វើការងាររដ្ឋ ហើយបោះបង់ចោលវិស័យឯកជននោះ។ បើតាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់សារព័ត៌មាន Financial Times ឆ្នាំ ២០១៥ ប្រជាជនព្រុយណេចន្លោះពី៧០ ទៅ ៨០ ភាគរយឯណើដែលត្រូវបានជ្រើសរើសឲ្យបម្រើវិស័យសាធារណៈ។ ប្រជាជនដែលចូលបម្រើការងាររដ្ឋមិនសូវធ្វើការងារពេញដៃពេញជើងឡើយ ហើយខ្លះទៀតតែងព្យាយាមបង្ហាញថាខ្លួនជាប់សែស្រឡាយព្រះចៅស៊ុលតង់។ បើទោះជាគេមិនធ្វើការងារក៏មានប្រាក់បៀវត្សរ៍ជាប្រចាំដែរ ហើយសំខាន់ពួកគេមិនជាប់ពន្ធប្រាក់ចំណូល និងពន្ធផ្សេងទៀតដែរ។
គេសង្កេតឃើញថា កន្លងមក វាមានតែពលករចំណាកស្រុកពីប្រទេសជិតខាងប៉ុណ្ណោះដែលបំពេញចន្លោះការងារឯកជននៅព្រុយណេនោះ។ ដូច្នេះហើយ វាលំបាកនៅពេលដែលព្រុយណេ ត្រូវចាប់ផ្តើមពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងចាប់ផ្តើមអង្រួនវិស័យឯកជនដើម្បីធានានិរន្តរភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចនោះ។
ដើម្បីជំរុញដំណើរការពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាតិ យុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍ Wawasan ឆ្នាំ ២០៣៥ ដែលសំដៅដល់ចក្ខុវិស័យថ្មីសម្រាប់បំភ្លឺផ្លូវសម្រាប់ព្រុយណេដើរទៅមុខមុនអស់ប្រេង និងអស់ឧស្ម័ន ត្រូវបានដាក់ចេញដោយមហាក្សត្រព្រុយណេ ដែរ។
២.ចក្ខុវិស័យ ២០៣៥ ពិតជាអាចសង្គ្រោះសេដ្ឋកិច្ចព្រុយណេ?
ព្រះចៅ ហាសាណាល់ ប៊ុលគា ដែលជាប់ឈ្មោះជាក្សត្រមានទ្រព្យច្រើនបំផុតរហូតដល់ជាង ២០ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនោះ មានព្រះទ័យព្រួយបារម្ភខ្លាំងពីអនាគតបុរីរដ្ឋដែលប្រកាន់ខ្ជាប់របបរាជានិយមផ្តាច់ការនិងអនុវត្តក្រមព្រហ្មទណ្ឌឥស្លាមមួយនេះ។ ទ្រង់កំពុងបន្តស្វះស្វែងជំរុញឲ្យប្រជាជនរបស់ទ្រង់ខ្វាយខ្វាយពីអនាគតរបស់ខ្លួន និងប្រទេសជាតិទាំងមូលផង និងបន្តស្វែរករកវិធីសាស្ត្របង្កើតចំណូលថ្មីសម្រាប់រដ្ឋផង។
ស្ថិតក្នុងរាជបល្ល័ង្គ ៥០ឆ្នាំ ត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧ ហាសាណាល់ ប៊ុលគា បានដាក់ចេញចក្ខុវិស័យដែលពោរពេញដោយមហិច្ឆតាក្នុងការកែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមព្រុយណេឲ្យស្របតាមការប្រែប្រួលនៃចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងធានាការលូតលាស់ប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៃបុរីរដ្ឋព្រុយណេនេះ។ ក្រោមចក្ខុវិស័យនេះ ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣៥ ព្រុយណេនឹងអាចសម្រេចបាននិរន្តរភាពសេដ្ឋកិច្ចដោយប្រជាជនម្នាក់ៗមានចំណូលមធ្យមប្រចាំឆ្នាំខ្ពស់ស្ថិតនៅលេខរៀងទីដប់លើពិភពលោក។
ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ វិស័យអាទិភាពចំនួនបីត្រូវបាន ព្រុយណេដារុយសាឡិម កំណត់ក្នុងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រឆ្នាំ ២០៣៥ របស់ខ្លួន ក្នុងនោះមានកែទម្រង់វិស័យអប់រំ កែទម្រង់គោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងគុណភាពនៅក្នុងការរស់នៅរបស់ប្រជាពេលរដ្ឋ (សន្តិសុខសង្គម និងសុខុមាលភាពប្រជាជន)។
ចំពោះវិស័យអប់រំ ព្រះចៅ ហាសាណាល់ ប៊ុលគា ដាក់កំហិតឲ្យមានការអនុវត្តការពង្រឹងការអប់រំពីថ្នាក់ក្រោមពោលគឺកម្រិតបឋមសិក្សា និងគ្រូបង្រៀនផងដែរ។ សម្រាប់ជំហានទីមួយ ត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧ សិស្សទាំងនោះយ៉ាងហោចណាស់៩០ភាគរយត្រូវទទួលបានពិន្ទុនៅកម្រិតពី A ទៅ C ហើយសិស្សម្នាក់ៗត្រូវរៀនឲ្យបានតិចបំផុតប្រាំបួនឆ្នាំតាមការកំណត់ក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ។ ចំណែកគ្រួបង្រៀនវិញ ពួកគេត្រូវមានសញ្ញាបត្របរិញ្ញាបត្រ។ ឆ្នាំ ២០១៧ គ្រូបង្រៀនរហូតដល់ ៨០ភាគរយហើយដែលមានសញ្ញាបត្របែបនេះនោះ។
ជំហានទីពីរ ការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធអប់រំផ្តោតសំខាន់លើការបង្រៀនដែលមានលក្ខណៈទំនើបដែលអាចមានលទ្ធភាពខ្ពស់ជួយជំរុញសមត្ថភាព និងការសិក្សារបស់សិស្សក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យា។ នេះជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់រដ្ឋាភិបាលព្រុយណេក្នុងការផលិតធនធានមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើការងារក្នុងឧស្សាហកម្មប្រេង និងឈប់ពឹងពាក់លើអ្នកជំនាញការបរទេស។
ចំណែកវិស័យសេដ្ឋកិច្ចវិញ ប្រ៊ុយណេផ្តោតសំខាន់លើការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ចពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិស័យឯកជន និងសាធារណៈដើម្បីបង្កើនការផលិតក្នុងស្រុក និងនាំចេញ។ ភាពសម្បូរសប្បាយដោយធនធានធម្មជាតិ ធ្វើឲ្យព្រុយណេភ្លេចខ្លួននិងមិនព្យាយាមពង្រឹងសង្វាក់ផលិតកម្មក្នុងស្រុកដើម្បីផលិតផលនាំចេញឡើយ។ ក្រៅពីផលិតកម្ម ព្រុយណេក៏កំពុងដុតដៃដុតជើងពង្រឹងវិស័យសេវាកម្មជាពិសេសវិស័យហិរញ្ញវត្ថុនិងធនាគារផងដែរ។
ពាក់ព័ន្ធវិស័យសេដ្ឋកិច្ចដដែល ព្រុយណេក៏ព្យាយាមធ្វើយ៉ាងណាទាក់ទាញវិនិយោគបរទេសឲ្យមកបណ្តាក់ទុនរកស៊ីនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ចុងឆ្នាំ ២០១៦ ព្រុយណេទទួលបានទំហំវិនិយោគបរទេសផ្ទាល់ដែលមានទំហំសរុប៤,៧ ពាន់លានដុល្លារឯណោះ ។ ហើយអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះគឺ ការវិនិយោគដែលព្រុយណេទទួលបានជាផ្នែកមួយនៃការវិនិយោគក្នុងសហគមន៍អាស៊ានផងដែរ។ គេអាចនិយាយបានថា ក្នុងនាមជាសមាជិកនៃសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ព្រុយណេពឹងផ្អែកសំខាន់លើអាស៊ាន ហើយបុរីរដ្ឋនេះមានលទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងការទាក់ទាញការវិនិយោគពីក្នុងតំបន់អាស៊ានដូចគ្នា។ ដូច្នេះការពង្រឹងចំណងពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយបណ្តារដ្ឋអាស៊ានផងទៀតនោះជារឿងដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ព្រុយណេឡើយ។
យ៉ាងណាក្តី ដើម្បីទទួលជោគជ័យក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយកែទម្រង់ដ៏ធំនេះ នៅប្រឈមបញ្ហាច្រើន ហើយវាចាំបាច់ត្រូវមានការចូលរួមពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈក្នុងសង្គមព្រុយណេដែរ។ ក្រៅពីកែប្រែទម្លាប់រស់នៅហ៊ឺរហារឬខ្ជីខ្ជារ ប្រជាជនព្រុយណេត្រូវសម្របខ្លួនទៅនឹងការបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ។ ជារឿងចៀសមិនផុតឡើយ ដែលរដ្ឋាភិបាលព្រុយណេត្រូវអនុវត្តពន្ធអាចលើចំណូល ឬពន្ធផ្សេងទៀត ព្រោះវាជាប្រភពចំណូលថ្មីដែលធានាការអនុវត្តគោលនយោបាយ និងរក្សាប្រយោជន៍យូរអង្វែងយូរអង្វែងសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋព្រុយណេផងដែរ។ ប៉ុន្តែ រឿងស្រពេចស្រពិលនោះគឺ គេមិនដឹងថា ប្រជាជនព្រុយណេត្រៀមលក្ខណៈកម្រិតណាដើម្បីទទួលយកការផ្លាស់ប្តូរនេះឡើយ៕
Tag:
ព្រុយណេ
សេដ្ឋកិច្ច
អាស៊ាន
ស៊ុលតង់ ហាសាណាល់ ប៊ុលគា
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
