លោក សុខ ឥសាន ច្រានចោលរបាយការណ៍អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ដែលវាយតម្លៃអវិជ្ជមានលើកម្ពុជា

ជាតិ

លោក សុខ ឥសាន ច្រានចោលរបាយការណ៍អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ដែលវាយតម្លៃអវិជ្ជមានលើកម្ពុជា

23, Feb 2018 , 3:38 pm

រូបភាព

រូបភាព៖ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ យាមនៅខាងក្រៅតុលាការកំពូល ខណៈតុលាការកំពូល កំពុងបើកសវនាការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៦ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២0១៧

ដោយ: ម៉ៅ សុផា

ភ្នំពេញ៖ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ បានលើកយកព្រឹត្តិការណ៍អវិជ្ជមានជាច្រើននៅកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២0១៧ បញ្ចូលទៅក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួន ដែលសកម្មភាពទាំងនោះ ភាគច្រើនប៉ះពាល់ដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សកាន់អំណាច ថ្លែងការពារថា ចំណាត់ការរបស់សមត្ថកិច្ច និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នាពេលកន្លងមកគឺធ្វើតាមច្បាប់ ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ប្រជាធិបតេយ្យឡើយ។

អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ(Amnesty International) បានចេញរបាយការណ៍មួយ កម្រាស់ដល់ទៅជាង៤00ទំព័រ ដោយបានរៀបរាប់ព្រឹត្តិការណ៍ក្នុងឆ្នាំ២0១៧ ដែលកើតឡើងនៅតាមបណ្តាប្រទេសជាង១៥៩ ក្នុងនោះក៏មានកម្ពុជាដែរ។ ក្នុងចំណោមរបាយការណ៍ជាង៤00ទំព័រនោះ មាន២ទំព័រ ដែលអត្ថាធិប្បាយពីប្រទេសកម្ពុជា។

ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជា កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២0១៧ ហើយត្រូវបានអង្គការ Amnesty International បញ្ចូលទៅក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួន រួមមានការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការមិនឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំ១១៨រូប នៃគណបក្សនេះ ធ្វើនយោបាយរយៈពេល៥ឆ្នាំ ការចាប់លោក កឹម សុខា ជាដើម។ លើសពីនេះ ការបិទអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នសារព័ត៌មានមួយចំនួន រួមទាំងការបង្កើននូវការប្រើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មិនត្រឹមត្រូវ ដើម្បីកាត់ទោសក្រុមអ្នកប្រឆាំង និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ត្រូវបានបង្ហាញក្នុងរបាយការណ៍អង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះដែរ។

អង្គការអន្តរជាតិ ដែលមិនសូវមើលឃើញចំណុចវិជ្ជមានរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយនេះ រៀបរាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះ តាមរយៈរបាយការណ៍ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២0១៨ ថា៖«ការបង្ក្រាបលើអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ សង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំង បានកើនឡើងជាលំដាប់ ខណៈការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិក្នុងឆ្នាំ២0១៨ ជិតឈានមកដល់។ ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មិនត្រឹមត្រូវ របស់អាជ្ញាធរ ក៏បានបន្តកើតឡើងដែរ។ [….] សេរីភាពសារព័ត៌មាន បានកាត់បន្ថយយ៉ាងខ្លាំង។ អ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស បានបន្តរងការគំរាមកំហែង និងការចាប់ខ្លួន»។

លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនម្ពុជា នៅតែនិយាយដដែលថា ចំណាត់ការទាំងអស់នោះ គឺជាការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា។ អ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចរូបនេះ លើកឡើងថា លោក កឹម សុខា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រព្រឹត្តបទល្មើសដោយខ្លួនឯង ទើបបណ្តាលឲ្យសមត្ថកិច្ច និងតុលាការ ចាត់វិធាការតាមផ្លូវចាប់។ លោក ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗតាមទូរសព្ទយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «វាជាការអនុវត្តច្បាប់ដូច្នេះ អត់មានរំលោភ ឬប៉ះពាល់ដល់ប្រជាធិបតេយ្យទេ»។

លោក សុខ ឥសាន បន្តថា ស្ថាប័នសារព័ត៌មានមួយចំនួន ក៏បានបង្កបញ្ហាដោយខ្លួនឯង កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២0១៧។ លោក រម្លឹកថា កាសែត ខេមបូឌា ដេលី មិនបង់ពន្ធចូលរដ្ឋ ឯវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដំណើរការនៅកម្ពុជា ដោយមិនបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ លោក បញ្ជាក់បែបនេះថា៖«បើធ្វើឲ្យត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ គឺគ្មាននរណាទៅយាយីទេ»។

ជុំវិញបញ្ហាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអតីតក្រុមអ្នកនយោបាយក្នុងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពួកគេកំពុងជួបវិបត្តិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ពោលគឺគណបក្សត្រូវរំលាយចោល ឯលោក សម រង្ស៊ី បន្តនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេស ហើយលោក កឹម សុខា ក៏ត្រូវជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ។ ពួកគេ ពុំអាចធ្វើសកម្មភាពអ្វីបានឡើយ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ន ពួកគេបានត្រឹមតែយកទឹកដីបរទេស ធ្វើជាកន្លែងឈរជើងប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីបន្តទាមទារឲ្យគណបក្សរបស់ខ្លួនរស់ឡើងវិញ និងបានចូលរួមការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២0១៨។ លោក សម រង្ស៊ី បានបង្កើតចលនាសង្គ្រោះជាតិ (CNRM) ដើម្បីបន្តការទាមទារនៅក្រៅប្រទេស។

ជាលទ្ធផល ការតស៊ូរបស់ក្រុមអ្នកប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេស បានជំរុញឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិមួយចំនួនថ្កោលទោស និងដាក់ទណ្ឌកម្មខ្លះៗ មកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបក្សកាន់អំណាច។ ប៉ុន្តែផលជាវិជ្ជមានសម្រាប់ពួកគេផ្ទាល់ នៅមិនទាន់លេចឡើងបន្តិចនោះទេ។

ភាគីបក្សកាន់អំណាច ប្រកាសរួចហើយថា បក្សប្រឆាំង មិនអាចដំណើរការឡើងវិញឡើយ ហើយការបោះឆ្នោត នឹងប្រព្រឹត្តទៅតាមការគ្រោងទុក។ បក្សកាន់អំណាចយល់ថា ឲ្យតែប្រជាពលរដ្ឋ បានចូលរួមការបោះឆ្នោត គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ ដោយមិនខ្វល់ពីការទទួលស្គាល់ ឬមិនទទួលស្គាល់ ពីសហគមន៍អន្តរជាតិនោះទេ៕