អន្តរជាតិ
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី៖«អូស្ត្រាលីក្លាយជាសមាជិកអាស៊ានជារឿងល្អសម្រាប់ស្ថិរភាពនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច»
រូបភាព AFP
×![]()
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីលោក ចូកូ វីដូដូ បានបង្ហាញការយល់ឃើញថា វាជារឿងល្អដែលអូស្ត្រាលីអាចក្លាយជាសមាជិកអាស៊ាន ដោយលោកកត់សម្គាល់ថា វានឹងអាចជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបានស៊ីជម្រៅ និងបង្កើនស្ថិរភាព នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងតំបន់ផងដែរ។ ការលើកឡើងនេះទទួលបានការស្វាគមន៍ពីសំណាក់គណបក្សការងារជាបក្សប្រឆាំង និងបក្សកាន់អំណាចសេរីភាពដែលកំពុងដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលចម្រុះអូស្ត្រាលីផងនោះ។
ក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយផ្តាច់មុខជាមួយសារព័ត៌មាន Fairfax Mediaមុនពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អូស្ត្រាលីចាប់ផ្តើម ពេលសាកសួរពីការចូលរួមរបស់អូស្ត្រាលីជាមួយអាស៊ាន លោក ចូកូ បានឆ្លើយតបដូច្នេះ៖« វាជាគំនិតល្អដែលអូស្ត្រាលីអាចចូលជាសមាជិកអាស៊ាននោះ។ នេះក៏ព្រោះថា តំបន់ទាំងមូលនឹងប្រសើរឡើងសម្រាប់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងស្ថិរភាពនយោបាយ។ ពិតណាស់ វានឹងប្រសើរឡើង»។
មេដឹកនាំឥណ្ឌូណេស៊ីនេះ យល់ឃើញថា ការចូលរួមរបស់អូស្ត្រាលីក្នុងក្រុមប្រទេសអាស៊ាននឹងធ្វើឲ្យតំបន់ទាំងមូលមានស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយតំបន់ ព្រោះអូស្ត្រាលីមានតួនាទីធំក្នុងវិស័យការពារជាតិ សេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម និងសន្តិសុខជាដើម។
ពាក់ព័ន្ធនឹងគំនិតចង់ឲ្យអូស្ត្រាលីជាសមាជិកអាស៊ាន លោក ម៉ាល់ខុម ធើនប៊ូល ឯណោះវិញ មានប្រសាសន៍ថា លោកកំពុងរង់ចាំជជែកពិភាក្សាលម្អិតពីបញ្ហានេះជាមួយប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី ក្នុងករណីដែលមេដឹកនាំរដ្ឋអាស៊ីអាគ្នេយ៍រូបនេះលើកឡើងពីបញ្ហានេះពេលជួបគ្នានោះ។
លោក ធើនប៊ូល អះអាងថា អូស្ត្រាលីរង់ចាំការអញ្ជើញរបស់អាស៊ាន ហើយអូស្ត្រាលីគោរពអាស៊ាន និងនៅតែចាត់ទុកអាស៊ានជាអង្គការតំបន់ដែលសំខាន់ និងមានតួនាទីស្នូលក្នុងតំបន់ផងដែរ។
នៅថ្ងៃ១៦ ខែមីនានេះ លោក ធើនប៊ូល អញ្ជើញលោក ចូកូ ទៅទទួលទានអាហារពេលល្ងាចជាលក្ខណៈឯកជននៅផ្ទះរបស់លោកផង ហើយលោក ចូកូ បានអះអាងថា ការអញ្ជើញនេះបង្ហាញឲ្យឃើញពីទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធបំផុតរវាងលោក និងលោក ធើនប៊ូល។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ វាក៏បង្ហាញពីការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមកដែរ។
តាមពិតទៅ មាននាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលីមុនៗច្រើននាក់ដែរ ដែលធ្លាប់ចង់លើកពីគំនិតចង់ឲ្យអូស្ត្រាលីជាសមាជិកអាស៊ាននោះ ប៉ុន្តែមេដឹកនាំទាំងនោះមិនដែរលើកគំនិតនោះពេលពួកគេកំពុងកាន់តំណែងឡើយ។ ម្យ៉ាងគំនិតនេះហាក់មិនសូវបានទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីសំណាកមេដឹកនាំអាស៊ានឡើយកន្លងមក។
តាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានអូស្ត្រាលី Sydney Morning Herald កាលពីឆ្នាំ ២០០២ គំនិតបង្កើតចំណងមិត្តភាពស៊ីជម្រៅជាមួយអាស៊ានត្រូវបានលើកឡើងដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី John Howard ប៉ុន្តែនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីកាលណោះគឺលោក មហាម៉ាត់ មហាធា មិនស្វាគមន៍ ហើយមេដឹកនាំឥណ្ឌូណេស៊ីកាលណោះគឺលោកស្រី មេហ្កាវ៉ាទី ស៊ូកាណូពូទ្រី (Megawati Sukarnoputri) ក៏នៅស្ទាក់ស្ទើរចំពោះបញ្ហានេះដូចគ្នា។
ត្រឡប់មកវិញ អូស្ត្រាលីចាត់ទុកអាស៊ានជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងតំបន់ ហើយការបង្កើតទំនាក់ទំនងស៊ីជម្រៅជាមួយគ្នាជារឿងអាទិភាពរបស់អូស្ត្រាលី។ នៅដើមសប្តាហ៍នេះ លោកស្រីប្រមុខការទូតអូស្ត្រាលី ជូលី ប៊ីសប (Julie Bishop) បានប្រដូចអាស៊ានទាំងមូលជាបេះដូងនៃគោលនយោបាយការបរទេសឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់អូស្ត្រាលីផងដែរ។ លោកស្រីបង្ហាញការយល់ឃើញផងដែរថា វាជារឿងសំខាន់ និងជាកិត្តិយសសម្រាប់អូស្ត្រាលីដែលអាចទទួលបានការអញ្ជើញឲ្យចូលរួមនោះ ហើយអូស្ត្រាលីនឹងពិចារណាឲ្យបានដិតដល់ពីបញ្ហានេះដូចគ្នា។
ការស្វាគមន៍អូស្ត្រាលីចូលជាសមាជិកអាស៊ានរបស់ប្រធានាធិបតី ចូកូ ទទួលបានស្វាគមន៍ខ្លាំងដែរពីបញ្ហាអ្នកនយោបាយអូស្ត្រាលីជាពិសេសគណបក្សកាងារដែលជាបក្សប្រឆាំង និងបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលចម្រុះបច្ចុប្បន្នដូចជាបក្សសេរីភាពផង។ អ្នកនាំពាក្យបក្សប្រឆាំងលោកស្រី Penny Wong បានលើកឡើងថា គណបក្សការងារកំណត់យកអាស៊ានជាគោលដៅអាទិភាពចាប់ពីជំនាន់រដ្ឋាភិបាលលោក Gough Whitlam ដែលបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការជាមួយអាស៊ាននៅឆ្នាំ ១៩៧៤ម្ល៉េះ។ អាស៊ានមានសារសំខាន់សម្រាប់អូស្ត្រាលី និងតំបន់ទាំងមូល។
កាលពីចុងខែកុម្ភៈកន្លងមកនេះ វិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រអូស្ត្រាលី (ASPI) បានផ្តល់យោបល់ថា អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់គួរតែចូលរួមជាសមាជិកអាស៊ានក្នុងកម្រិតថ្មី ជា«ដៃគូនៃសហគមន៍អាស៊ាន»។ គេកត់សម្គាល់ថាប្រទេសអាស៊ានរងសម្ពាធដោយសារការប្រជែងអំណាចរវាងមហាមហាអំណាចគីឡូធ្ងន់ដូចជា អាមេរិក ចិន ជប៉ុន និងឥណ្ឌានោះ។ ដូច្នេះហើយ វាជារឿងវិជ្ជមានដែលអាស៊ានមានសមាជិកមហាអំណាចមានគីឡូមធ្យមដូចជា អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់ចូលរួមជាមួយខ្លួននោះ។
កន្លងមកអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលីលោក Paul Keating បានតស៊ូមតិដោយជំរុញឲ្យអូស្ត្រាលីចូលរួមជាសមាជិកអាស៊ានដើម្បីធានាសន្តិសុខតំបន់អាស៊ីផង។ បច្ចុប្បន្នអូស្ត្រាលីក្លាយខ្លួនជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ានរួចទៅហើយ។ ប៉ុន្តែក្រសួងការបរទេសអូស្ត្រាលី លើកពីកង្វល់របស់ខ្លួនផងដែរ កាលណាបើអូស្ត្រាលីចូលរួមជាសមាជិកអាស៊ាននោះ។ បញ្ហាធំគឺអូស្ត្រាលី បាត់បង់ឯរាជ្យ និងលែងមានសិទ្ធិរិះគន់បណ្តារដ្ឋាភិបាលអាស៊ានដែលបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនោះ៕
ក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយផ្តាច់មុខជាមួយសារព័ត៌មាន Fairfax Mediaមុនពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អូស្ត្រាលីចាប់ផ្តើម ពេលសាកសួរពីការចូលរួមរបស់អូស្ត្រាលីជាមួយអាស៊ាន លោក ចូកូ បានឆ្លើយតបដូច្នេះ៖« វាជាគំនិតល្អដែលអូស្ត្រាលីអាចចូលជាសមាជិកអាស៊ាននោះ។ នេះក៏ព្រោះថា តំបន់ទាំងមូលនឹងប្រសើរឡើងសម្រាប់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងស្ថិរភាពនយោបាយ។ ពិតណាស់ វានឹងប្រសើរឡើង»។
មេដឹកនាំឥណ្ឌូណេស៊ីនេះ យល់ឃើញថា ការចូលរួមរបស់អូស្ត្រាលីក្នុងក្រុមប្រទេសអាស៊ាននឹងធ្វើឲ្យតំបន់ទាំងមូលមានស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយតំបន់ ព្រោះអូស្ត្រាលីមានតួនាទីធំក្នុងវិស័យការពារជាតិ សេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម និងសន្តិសុខជាដើម។
ពាក់ព័ន្ធនឹងគំនិតចង់ឲ្យអូស្ត្រាលីជាសមាជិកអាស៊ាន លោក ម៉ាល់ខុម ធើនប៊ូល ឯណោះវិញ មានប្រសាសន៍ថា លោកកំពុងរង់ចាំជជែកពិភាក្សាលម្អិតពីបញ្ហានេះជាមួយប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី ក្នុងករណីដែលមេដឹកនាំរដ្ឋអាស៊ីអាគ្នេយ៍រូបនេះលើកឡើងពីបញ្ហានេះពេលជួបគ្នានោះ។
លោក ធើនប៊ូល អះអាងថា អូស្ត្រាលីរង់ចាំការអញ្ជើញរបស់អាស៊ាន ហើយអូស្ត្រាលីគោរពអាស៊ាន និងនៅតែចាត់ទុកអាស៊ានជាអង្គការតំបន់ដែលសំខាន់ និងមានតួនាទីស្នូលក្នុងតំបន់ផងដែរ។
នៅថ្ងៃ១៦ ខែមីនានេះ លោក ធើនប៊ូល អញ្ជើញលោក ចូកូ ទៅទទួលទានអាហារពេលល្ងាចជាលក្ខណៈឯកជននៅផ្ទះរបស់លោកផង ហើយលោក ចូកូ បានអះអាងថា ការអញ្ជើញនេះបង្ហាញឲ្យឃើញពីទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធបំផុតរវាងលោក និងលោក ធើនប៊ូល។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ វាក៏បង្ហាញពីការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមកដែរ។
តាមពិតទៅ មាននាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលីមុនៗច្រើននាក់ដែរ ដែលធ្លាប់ចង់លើកពីគំនិតចង់ឲ្យអូស្ត្រាលីជាសមាជិកអាស៊ាននោះ ប៉ុន្តែមេដឹកនាំទាំងនោះមិនដែរលើកគំនិតនោះពេលពួកគេកំពុងកាន់តំណែងឡើយ។ ម្យ៉ាងគំនិតនេះហាក់មិនសូវបានទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីសំណាកមេដឹកនាំអាស៊ានឡើយកន្លងមក។
តាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានអូស្ត្រាលី Sydney Morning Herald កាលពីឆ្នាំ ២០០២ គំនិតបង្កើតចំណងមិត្តភាពស៊ីជម្រៅជាមួយអាស៊ានត្រូវបានលើកឡើងដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី John Howard ប៉ុន្តែនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីកាលណោះគឺលោក មហាម៉ាត់ មហាធា មិនស្វាគមន៍ ហើយមេដឹកនាំឥណ្ឌូណេស៊ីកាលណោះគឺលោកស្រី មេហ្កាវ៉ាទី ស៊ូកាណូពូទ្រី (Megawati Sukarnoputri) ក៏នៅស្ទាក់ស្ទើរចំពោះបញ្ហានេះដូចគ្នា។
ត្រឡប់មកវិញ អូស្ត្រាលីចាត់ទុកអាស៊ានជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងតំបន់ ហើយការបង្កើតទំនាក់ទំនងស៊ីជម្រៅជាមួយគ្នាជារឿងអាទិភាពរបស់អូស្ត្រាលី។ នៅដើមសប្តាហ៍នេះ លោកស្រីប្រមុខការទូតអូស្ត្រាលី ជូលី ប៊ីសប (Julie Bishop) បានប្រដូចអាស៊ានទាំងមូលជាបេះដូងនៃគោលនយោបាយការបរទេសឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់អូស្ត្រាលីផងដែរ។ លោកស្រីបង្ហាញការយល់ឃើញផងដែរថា វាជារឿងសំខាន់ និងជាកិត្តិយសសម្រាប់អូស្ត្រាលីដែលអាចទទួលបានការអញ្ជើញឲ្យចូលរួមនោះ ហើយអូស្ត្រាលីនឹងពិចារណាឲ្យបានដិតដល់ពីបញ្ហានេះដូចគ្នា។
ការស្វាគមន៍អូស្ត្រាលីចូលជាសមាជិកអាស៊ានរបស់ប្រធានាធិបតី ចូកូ ទទួលបានស្វាគមន៍ខ្លាំងដែរពីបញ្ហាអ្នកនយោបាយអូស្ត្រាលីជាពិសេសគណបក្សកាងារដែលជាបក្សប្រឆាំង និងបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលចម្រុះបច្ចុប្បន្នដូចជាបក្សសេរីភាពផង។ អ្នកនាំពាក្យបក្សប្រឆាំងលោកស្រី Penny Wong បានលើកឡើងថា គណបក្សការងារកំណត់យកអាស៊ានជាគោលដៅអាទិភាពចាប់ពីជំនាន់រដ្ឋាភិបាលលោក Gough Whitlam ដែលបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការជាមួយអាស៊ាននៅឆ្នាំ ១៩៧៤ម្ល៉េះ។ អាស៊ានមានសារសំខាន់សម្រាប់អូស្ត្រាលី និងតំបន់ទាំងមូល។
កាលពីចុងខែកុម្ភៈកន្លងមកនេះ វិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រអូស្ត្រាលី (ASPI) បានផ្តល់យោបល់ថា អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់គួរតែចូលរួមជាសមាជិកអាស៊ានក្នុងកម្រិតថ្មី ជា«ដៃគូនៃសហគមន៍អាស៊ាន»។ គេកត់សម្គាល់ថាប្រទេសអាស៊ានរងសម្ពាធដោយសារការប្រជែងអំណាចរវាងមហាមហាអំណាចគីឡូធ្ងន់ដូចជា អាមេរិក ចិន ជប៉ុន និងឥណ្ឌានោះ។ ដូច្នេះហើយ វាជារឿងវិជ្ជមានដែលអាស៊ានមានសមាជិកមហាអំណាចមានគីឡូមធ្យមដូចជា អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់ចូលរួមជាមួយខ្លួននោះ។
កន្លងមកអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលីលោក Paul Keating បានតស៊ូមតិដោយជំរុញឲ្យអូស្ត្រាលីចូលរួមជាសមាជិកអាស៊ានដើម្បីធានាសន្តិសុខតំបន់អាស៊ីផង។ បច្ចុប្បន្នអូស្ត្រាលីក្លាយខ្លួនជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់អាស៊ានរួចទៅហើយ។ ប៉ុន្តែក្រសួងការបរទេសអូស្ត្រាលី លើកពីកង្វល់របស់ខ្លួនផងដែរ កាលណាបើអូស្ត្រាលីចូលរួមជាសមាជិកអាស៊ាននោះ។ បញ្ហាធំគឺអូស្ត្រាលី បាត់បង់ឯរាជ្យ និងលែងមានសិទ្ធិរិះគន់បណ្តារដ្ឋាភិបាលអាស៊ានដែលបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនោះ៕
Tag:
ចូកូ វីដូដូ
អូស្ត្រាលី
ម៉ាល់ខុម ធើនប៊ូល
អាស៊ាន
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
