ភ្នំពេញ៖ អតីតមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង នៅតែឲ្យតម្លៃលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ហើយរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា អនុវត្តមិនបានល្អ។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល តបវិញថា កម្ពុជា អនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មិនមែនកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសនោះទេ។ អ្នកតាមដានសង្គម យល់ស្របនឹងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល តែបន្ថែមថា បញ្ហា គឺភាពខ្វះខាតក្នុងការអនុវត្តរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨នេះ គឺជាខួប២៧ឆ្នាំនៃការបង្កើកកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ អ្នកនយោបាយនៃអតីតគណបក្សប្រឆាំង និង អ្នកនយោបាយនៃគណបក្សកាន់អំណាច រួមទាំងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល បានលើកឡើងនូវទស្សនទានផ្សេងៗពីគ្នាចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ។
លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ អតីតអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្រៅប្រទេស មើលឃើញពីភាពខ្វះចន្លោះនៃការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ លោក បានសរសេរសារលើទំព័រហ្វេសប៊ុកយ៉ាងដូច្នេះថា៖«កិច្ចព្រមព្រៀងមានហើយ នៅឡើយតែការអនុវត្ត ពុំបានពេញលេញ»។
បន្ទាប់មក អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំង បានលើកយកខ្លឹមសារសំខាន់ៗនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស មកបង្ហាញ។ បើតាមសំណេររបស់លោក បំណងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាម ផ្សះផ្សារជាតិ ការពារអធិបតេយ្យភាព បូរណភាព និងភាពមិនអាចរំលោភបំពានបាននៃដែនដីកម្ពុជា។ លោក សរសេរទៀតថា កិច្ចព្រមព្រៀនេះ ក៏ស្តីពីការកសាងកម្ពុជាឡើងវិញផងដែរ ដោយអនុវត្តតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានឆ្លើយតបថា ការបកស្រាយរបស់លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ គឺខុសពីខ្លឹមសារពិតនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ តាមរយៈការផ្តល់បទសម្ភាសដល់សារព័ត៌មានថ្មីៗ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល បំភ្លឺថា គេមិនអាចនិយាយពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសទៀតឡើយ ព្រោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បានរលត់បាត់ទៅហើយ នៅពេលកម្ពុជា បង្កើតរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា អ្វីដែលកម្ពុជាត្រូវអនុវត្តនិងដើរតាម គឺរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ លោក បញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«កិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹង ត្រូវបានចងក្រងនិងបញ្ចូលទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញអស់ហើយ»។
លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានអង្គការនៃវេទិកាអនាគត និងជាអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គម មិនជំទាស់នឹងរដ្ឋាភិបាលឡើយ ដែលថាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ត្រូវបានច្របាច់បញ្ចូលទៅក្នុរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប៉ុន្តែ លោក បានចោទជាសំណួរបែបនេះថា៖«សំខាន់ តើយើងបានអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញហើយឬនៅ?»។ សួររួចហើយ លោក ក៏បន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះថា៖«បញ្ហានៅត្រង់កង្វះខាតនៃការអនុវត្តរដ្ឋធម្មនុញ្ញហ្នឹងឯង។ យើង គួរតែនាំគ្នា ជំរុញឲ្យគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គមរូបនេះ បន្តថា ទោះជាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ផុតរលត់ទៅហើយក្តី តែខ្លឹមសារនិងស្មារតី នៅតែមានតម្លៃសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដដែល។ លោក ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ បែបនេះថា៖«បើនិយាយពីផ្លូវច្បាប់ កិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹង គឺចប់ហើយ តែបើនិយាយពីស្មារតី នៅតែសំខាន់ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ»។
សម្តេច ហ៊ុន សែន ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកជាតួអង្គដ៏សំខាន់មួយជាមួយព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស មិនទាន់បញ្ចេញយោបល់អ្វីឡើយ។ ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះ ដែលកំពុងចូលរួមប្រជុំនៅប្រទេសស្វីស បានប្រកាសពីទីនោះមកថា នឹងផ្សាយផ្ទាល់លើទំព័រហ្វេសប៊ុក (Live) ដើម្បីបរិយាយពីដំណើរដើមទងនៃការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
រីឯ លោក សម រង្ស៊ី និង លោក កឹម សុខា ដែលធ្លាប់ធ្វើជាប្រធានគណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរនាក់ ក៏ពុំទាន់បញ្ចេញសារអ្វីទាក់ទងនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសដែរ។ លោក សម រង្ស៊ី គ្រាន់តែបង្ហោះវីដេអូមួយប៉ុណ្ណោះ នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុក ដែលបង្ហាញពីសកម្មភាពនៃភាគីនានា ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដែលបង្កើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ នៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង គឺកើតចេញពីការស្រុះស្រួលរវាងភាគីខ្មែរទាំង៤ គឺរដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋកម្ពុជា ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច រណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងខ្មែរក្រហម។
មានប្រទេស១៨ ដែលបានចូលរួមចុះហត្ថលេខាជាមួយកម្ពុជា លើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ប្រទេសទាំង១៨នោះគឺ អូស្ត្រាលី ព្រុយណេ កាណាដា ចិន បារាំង ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូណេស៊ី ជប៉ុន ឡាវ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពិន សិង្ហបុរី ថៃ សូវៀត អង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក វៀតណាម និង យូហ្គូស្លាវី៕