ភ្នំពេញ៖ ផលិតផលកសិកម្មគ្មានទីផ្សារ ព្រោះកង្វះព័ត៌មាន និងបច្ចេកទេសរួមផ្សំផ្សេងទៀត។ ចំណុចទាំងនេះត្រូវបានអ្នកជំនាញព័ត៌មាន និងកសិកម្ម លើកយកទៅពិភាក្សាក្នុងវេទិកា«រកដំណោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនៅជនបទ» តាមរយៈប្រព័ន្ទផ្សព្វផ្សាយ កាលពីថ្ងៃទី២៥ តុលា។
ខណៈមានកានាំចូលបន្លែពីប្រទេសជិតខាងចាប់ពី២០០ទៅ៤០០តោនក្នុងមួយថ្ងៃៗនោះ កសិករកម្ពុជាក៏មានកង្វល់ពីការខ្វះទីផ្សារសម្រាប់ផលិតផលកសិកម្មរបស់ពួកគេ។ ដោយសារតែបញ្ហាទាំងនេះ ទើបអ្នកជំនាញព័ត៌មាន និងកសិកម្ម លើកយកបញ្ហានេះ មកពិភាក្សារកដំណោះស្រាយ។ បើតាមអ្នកជំនាញលើវិស័យកសិកម្ម កត្តាដែលបណ្ដាលឲ្យមានបញ្ហានេះ គឺមានកត្តាបច្ចេកទេស ការផលិតមានចំនួនតិចមិនអាចផ្គត់ផ្គងទីផ្សារគ្រប់គ្រាន់ កង្វះព័ត៌មាន និងមានកត្តាជាច្រើនទៀត។
កញ្ញា ហ៊ីន ស៊ីណាត ប្រធានកម្មវិធីនៃអង្គកា ICCO cooperation បាននិយាយថា ការបែកបាក់ក្រុមបណ្ដាញសហគមន៍ ក្នុងការដាំដុះផលិតផលដំណាំ គឺជាមូលហេតុមួយធំ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកបញ្ជាទិញខ្វះទំនុកចិត្តលើផលិតផលពួកគេ។ វាជាចំណុចមួយ ដែលអ្នកជំនាញ ត្រូវពន្យល់ប្រជាកសិករពីបញ្ហានេះ។
កញ្ញាបានលើកឡើងថា៖ «ការខ្វះការចងក្រងជាក្រុម ក្នុងសហគមន៍មួយគាត់មានអ្នកលក់បន្លែច្រើន អ៊ីចឹងម្នាក់លក់បានប៉ុន្មានគីឡូជាលទ្ធភាពរបស់គាត់។ គាត់ម្នាក់ៗដឹកបន្លែមកទីផ្សាររៀងៗខ្លួន ដែលធ្វើឲ្យឈ្មួញចំណាយពេលយូរ ដើម្បីចាំបន្លែទំម្រាំតែគ្រប់គ្នាមកពីភូមិមួយ ដូច្នេះឈ្មួញមានអារម្មណ៍ថា គាត់ខាតពេលវេលាច្រើន។ ដូចនេះបើក្រុមកសិករមួយ គាត់ចងក្រងគ្នាជាក្រុម មានអ្នកប្រមូលរួមមួយ ដឹងតម្លៃមួយជាក់លាក់ ដឹងពីចំនួនបន្លែដែលអាចផលិតបានក្នុងមួយថ្ងៃ អ្នកទិញក៏មិនខ្លាចនឹងចាំទិញបន្លែពីពួកគាត់ទេ»។
បញ្ហារៀបចំបណ្ដាញសហគមន៍កសិករ គឺជារឿងមួយ ប៉ុន្តែបញ្ហាកង្វះព័ត៌មានទីផ្សារ គឺជារឿងមួយ ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរ។ លោក ប៉ែន សូនី នាយកប្រតិបត្តិសហព័ន្ទជំរុញសហគ្រាសកសិកម្មលក្ខណៈគ្រួសារនៅកម្ពុជា (ស.ស.ប) បានលើកឡើងថា កង្វះព័ត៌មានទីផ្សារសម្រាប់កសិករនេះ ជាដើមចមដែលធ្វើឲ្យផលិតផលកសិកម្មពលរដ្ឋ ផលិតលើសតម្រូវការទីផ្សារ ដែលនាំឲ្យពួកគេខាតបង់ចំណូលជាដើម។
«ព័ត៌មានទីផ្សារគឺជារឿងមួយសំខាន់ គាត់អត់ដឹងថា តម្រូវការអ្នកដែលបរិភោគ ឬតម្រូវការទីផ្សារមានទំហំប៉ុណ្ណា ហើយត្រូវការផលិតផលអ្វីជាក់លាក់ ហើយការដាំដុះរបស់កសិករតាមគ្នា បើគាត់ដាំដំណាំប្រភេទណាមួយបានផលល្អ អ្នកជិតខាងគាត់នឹងដាំតាម ដូច្នេះនៅពេលច្រើន វាធ្វើឲ្យជន់ផលិតផលហ្នឹង ដែលធ្វើឲ្យគាត់លក់មិនដាច់»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ប៉ែន សូនី។
ដោយមិនទាន់និយាយពីបញ្ហាបច្ចេកទេសនោះ លោក Harry Surjadi អ្នកសារព័ត៌មានជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី បាននិយាយថា អ្នកសារព័ត៌មានមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុងការលើកកម្ពស់ផលិតផលក្នុងស្រុកតាមរយៈការផលិតព័ត៌មានផ្សេងៗ ដែលទាក់ទងទៅនិងវិស័យកសិកម្ម។
ក្នុងវេទិកាស្តីពីរបៀបនៃការដោះស្រាយបញ្ហានៅជនបទតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ លោក Harry បាននិយាយដូច្នេះថា៖ «កសិកគាត់ត្រូវកាចំណេះដឹង តើគាត់គួរធ្វើកសិកម្មតាមរបៀបណាដែលទទួលផលបានច្រើន ក្នុងនាមជាអ្នកការសែតយើងប្រាកដជាមិនមានចំណេះដឹងខាងផ្នែកនេះទេ តែអ្វីដែលយើងអាចធ្វើបានគឺរកអ្នកជំនាញដែលមានចំណេះដឹងផ្នែកកសិកម្ម យើងធ្វើការសម្ភាសពួកគេ បន្ទាប់មកយើងចេញផ្សាយអត្ថបទនឹង សម្រាប់កសិករ»។
កម្ពុជា មានស្ថាប័នត៌មានច្រើននិងគ្រប់ទម្រង់។ ពលរដ្ឋកម្ពុជាគួរស្វែងរកព័ត៌មានដែលមានប្រយោជន៍ដូចជាទាក់ទងនឹងវិស័យកសិកម្ម និងអបរំ ។ ចំណែកស្ថាប័នសារព័ត៌មាន គួរតែផលិតអត្ថបទដែលមានសារៈសំខាន់ ក្នុងការជួយពង្រឹងចំណេះដឹងដល់ប្រជាកសិករទៅលើបញ្ហាកសិកម្ម បញ្ហាទាក់ទងទៅនឹងបច្ចេកវិទ្យាថ្មី បរិស្ថាន សន្តិសុខស្បៀង និងការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុជាដើម។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ជា ចន្ទបរិបូរណ៍ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព័ត៌មាន៕