ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ក្នុងតថភាពសង្គម បើទោះបីជាគេផ្ដល់ឱកាសស្មើរៗគ្នាទៅឱ្យមនុស្សគ្រប់រូបក៏ដោយ ក៏មនុស្សទាំងអស់មិនមានសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពស្មើគ្នាដែរ។ ហេតុនេះហើយ បានជាមានអ្នកមាន អ្នកក្រ អ្នករងគ្រោះ ជាដើម។ ដើម្បីរួមចំណែកដោះស្រាយបញ្ហានេះ ជាទូទៅ ក្នុងគោលការណ៍សីលធម៌តែងតែលើកទឹកចិត្តឱ្យមនុស្សមានចិត្តល្អ ចិត្តសប្បុរស លះបង់ទ្រព្យសម្បត្តិ ដើម្បីជួយដល់អ្នកក្រ ឬអ្នករងគ្រោះទាំងនោះ។ ចុះហេតុអ្វីបានជាបុព្វបុរសខ្មែរបានលើកឡើងនូវសុភាសិតមួយថា«ចិត្តល្អក្រខ្លួន»ទៅវិញ។ តើសុភាសិតនេះមានអត្ថន័យដូចម្ដេច? តើវាមានខ្លឹមសារអប់រំយ៉ាងណាដែរ? 
យោងតាមគោលការណ៍សីលធម៌ «ចិត្តល្អ»សំដៅយកចិត្តបរិសុទ្ធ, ចិត្តពោរពេញដោយអហិង្សា មេត្តា ករុណា ឧបេក្ខា និងចិត្តសន្ដោស ព្រមទាំងចិត្តពោរពេញដោយមនុស្សធម៌ ដែលតែងតែជួយអ្នកដទៃក្នុងគ្រាក្រ គ្រាលំបាក គ្រាមានអាសន្ន ជាដើម។ ការជួយនេះធ្វើឡើងទាំងកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត និងសម្ភារៈឬទ្រព្យសម្បត្តិ។ បើពិនិត្យជារួមលើខ្លឹមសារនេះ «ចិត្តល្អ» គ្មានចំណុចអវិជ្ជមានទេ វាជាប្រការដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាគួរធ្វើជាប្រក្រតី។ ចុះហេតុអ្វីបានជាបុព្វបុរសខ្មែរបានលើកឡើងថា «ចិត្តល្អក្រខ្លួន» ដែលស្ដាប់ទៅហាក់ដូចជាមានអត្ថន័យផ្ទុយពីគោលការណ៍សីលធម៌ខាងលើទៅវិញ?
ជាការណ៍ពិត អ្វីៗក៏មានកម្រិត មានព្រំដែន និងរបៀបដែលត្រូវធ្វើជាក់លាក់ដែរ។ ដូចគ្នាដែរ ការធ្វើអំពើល្អ ឬការអនុវត្តិនូវចិត្តល្អ ដែលជាកាតព្វកិច្ចសីលធម៌របស់មនុស្សគ្រប់រូប ក៏ត្រូវតែប្រព្រឹត្តទៅតាមលទ្ធភាពនៃសមត្ថភាព កម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត ពេលវេលា និងទ្រព្យសម្បត្តិដែលខ្លួនមានដែរ។ បើពុំដូច្នោះទេ សប្បុរសជនខ្លួនឯងនឹងជូបវិបត្តិផ្សេងៗ រួមមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ឬហានិភ័យផ្សេងៗដោយចៀសមិនរួចឡើយ។
លើសពីនេះទៀត ថ្វីបើមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវបានសីលធម៌សង្គមជំរុញឱ្យមានការជួយសង្គ្រោះ ការចែករំលែក ការធ្វើទាន និងការផ្ដល់អំណោយមនុស្សធម៌ជនរងគ្រោះ ឬជនក្រីក្រក៏ដោយ ក៏មិនមានន័យថា មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវតែដើរជួយជនរងគ្រោះ ឬជនក្រីក្រ គ្រប់ពេល គ្រប់ច្រកល្ហក និងត្រូវផ្ដល់ទ្រព្យដែលខ្លួនមានទាំងអស់ដល់អ្នកទាំងនោះ ដោយខ្លួនឯងមិនបាច់ធ្វើការងារ រកស៊ី រកចំណូល ឬរៀនសូត្រអ្វីនោះទេ។ ប្រសិនបើយើងមិនរៀនសូត្រ តើយើងបានចំណេះដឹង ឬសមត្ថភាពអ្វីទៅជួយអ្នកដែលត្រូវការជំនួយនោះ? ប្រសិនបើយើងមិនធ្វើការងារ មិនរកស៊ី មិនរកចំណូល តើយើងនឹងបានទ្រព្រសម្បត្តិ ឬធនធានពីណាសម្រាប់ជួយមនុស្សដែលត្រូវការជំនួយទាំងអស់នោះ? ម្យ៉ាងទៀត បើការជួយរបស់យើងវាធំជាងចំណូលឬអ្វីដែលយើងមាន នោះវាពិតជាធ្វើឱ្យយើងក្រដោយចៀសពុំរួច។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាបុព្វបុរសខ្មែរបានលើកឡើងនូវសុភាសិតថា«ចិត្តល្អក្រខ្លួន»នេះមកដាស់សតិរបស់ប្រជាជនខ្មែរ។
ខ្លឹមសារអប់រំក្នុងសុភាសិត«ចិត្តល្អក្រខ្លួន» មិនមានបំណងរារាំងមិនឱ្យមនុស្សម្នាក់ៗបំពេញកាតព្វកិច្ចសីលធម៌របស់ខ្លួននោះទេ គ្រាន់តែចង់ដាស់តឿនឱ្យមនុស្សម្នាក់ៗ ធ្វើអំពើល្អ ឬអនុវត្តិនូវចិត្តល្អរបស់ខ្លួនដោយផ្អែកលើលទ្ធភាពនៃសមត្ថភាព កម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត ពេលវេលា និងទ្រព្យសម្បត្តិដែលខ្លួនមាន។ ជាពិសេស ចង់អប់រំប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាយុវជនខ្មែរឱ្យស្គាល់ខ្លួនឯងឱ្យច្បាស់ ទាំងកម្រិតសមត្ថភាព លទ្ធភាព ទ្រព្យសម្បត្តិ និងពេលវេលាដែលខ្លួន ហើយត្រូវចេះថ្លឹងថ្លែងថា តើយើងត្រូវលះបង់កម្រិតណាឱ្យសមស្របនឹងអ្វីដែលខ្លួនមាន ដើម្បីកុំឱ្យខ្លួនឯងដែលជាអ្នកជួយក្លាយជានជនរងគ្រោះទៅវិញ។
លើសពីនេះទៀត គួរជួយតែអ្នកណាដែលត្រូវជួយ ពោលគឺជួយតែជនរងគ្រោះ ឬអ្នកក្រពិតប្រាកដ មិនមែនជួយអ្នកខ្ជិល ឬអ្នកខ្ជះខ្ជាយ ដែលចាំតែពឹងផ្អែកលើអ្នកដទៃ ឬពឹងលើជំនួយនោះទេ។ បើពុំដូច្នោះទេ ជំនួយអ្នកនឹងមិនសូវមានប្រយោជន៍ មិនបានរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសង្គម និងកែប្រែសង្គមឡើយ។ មិនតែបុណ្ណោះ សប្បុរសជនខ្លួនឯង ក៏អាចនឹងជូបវិបត្តិផ្សេងៗ រួមមានហានិភ័យផ្សេងៗ ឬវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច(ក្រខ្លួន) ដោយចៀសមិនរួចឡើយ៕
ដោយសាស្ត្រចារ្យ ឈត ប៊ុនថង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
