អន្តរជាតិ
លោក ត្រាំ អនុញ្ញាតឲ្យដាក់ទណ្ឌកម្មលើ ICC ជុំវិញការស៊ើបអង្កេតឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន
×![]()
លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមិថុនាបានអនុញ្ញាតឲ្យដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងការធ្វើដំណើរលើបុគ្គលិកតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ(ICC) រូបណា ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការស៊ើបអង្កេតទៅលើការសង្ស័យស្តីពីឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដែលប្រព្រឹត្តឡើងដោយកងកម្លាំងអាមេរិកនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ 
ការដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដែលមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់នេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈបញ្ជាប្រតិបត្តិរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ។ ក្រោមបញ្ជាប្រតិបត្តិនេះ បុគ្គលរូបណាដែលដែលចូលរួមដោយផ្ទាល់ក្នុងកិច្ចខំប្រឹងប្រែងរបស់ ICC ក្នុងស៊ើបអង្កេត ចាប់ខ្លួន ឃុំ និងកាត់ទោសទាហានអាមេរិកដោយគ្មានការយល់ព្រមពីអាមេរិក ឬមានបំណងក្នុងការធ្វើដូចគ្នាទៅលើសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិក ដោយពុំមានការយល់ព្រមពីប្រទេសទាំាំងនោះ ក៏ត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ឬមិនអនុញ្ញាតឲ្យជាន់ទឹកដីអាមេរិក។
«យើងមិនអាច និងមិនឈរអោបដៃឲ្យប្រជាជនយើងរងការគំរាមកដោយតុលាការដែលមិនខ្វល់ពីយុត្តិធម៌ឡើយ»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ ប្រមុខការបរទេសអាមេរិក។ លោក ប៉ុមប៉េអូ ក៏លើកឡើងផងដែរពីអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋអាជ្ញា ICC និងការអនុវត្តមិនត្រឹមត្រូវរបស់តុលាការនេះ។
ការបើកផ្លូវដល់ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការិយាល័យរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការនេះ ចង់ស៊ើបអង្កេតលើឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដែលគេសង្ស័យថា អាចនឹងកើតមានឡើងពីអំឡុងឆ្នាំ២០០៣ដល់ឆ្នាំ២០១៤ ក្នុងជម្លោះនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ ករណីសង្ស័យរួមមានការសម្លាប់រង្គាលលើជនស៊ីវិលដោយពួកតាលីបង់ ការសង្ស័យទៅលើការធ្វើទារុណកម្ម និងរំលោភផ្លូវភេទដោយអាជ្ញាធរអាហ្វហ្គានីស្ថាន កងកម្លាំងអាមេរិក និង CIA ផងដែរ។
ICC សម្រេចចាប់ផ្តើមការស៊ើបអង្កេត ក្រោយការពិនិត្យបឋមដោយរដ្ឋអាជ្ញានៅឆ្នាំ២០១៧ និងយល់ព្រមដោយឧទ្ធរណ៍ នៅឆ្នាំ២០១៩ ដោយការិយាល័យរដ្ឋអាជ្ញាររកឃើញថា មាន មូលដ្ឋានសមហេតុផលក្នុងការជឿថា ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមត្រូវបានប្រព្រឹត្ត ហើយតុលាការមានយុត្តធិការលើរឿងនេះ។ ខណៈអាមេរិកមិនមែនជាសមាជិកនៃតុលាការនេះ ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានជាសមាជិកនៃតុលាការនេះ។
ក្រោយការសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្មនេះភ្លាម ប្រតិកម្មធ្លាក់មកជាបន្តបន្ទាប់ ដោយជាដំបូងគឺមកពី ICC ខ្លួនឯងផ្ទាល់តែម្តង។ តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការរបស់ខ្លួន ICC បានលើកឡើងថា៖« នេះគឺជាការវាយប្រហារ និងចាត់ទុកថាជាការអូសបន្លាយ និងប៉ុនប៉ងដែលមិនអាចទទួលយកបានក្នុងការជ្រែតជ្រែកក្នុងនីតិរដ្ឋ(អន្តរជាតិ) និងនីតិវិធីរបស់តុលាការ។»
ចំណែកឯហូឡង់វិញ លោក Stef Blok រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស បានសសេរក្នុងបណ្តាញសង្គម Twitter ថា វិធានការរបស់អាមេរិកមានលក្ខណៈរំខានខ្លាំង។ លោកបន្ថែមទៀតថា ហូឡង់អំពាវនាវឲ្យអាមេរិកកុំដាក់ទណ្ឌកម្មបុគ្គលិកICC។ ឯលោក Josep Borrell តំណាងជាន់ខ្ពស់សម្រាប់កិច្ចការបរទេសសហភាពអឺរ៉ុប បានហៅបញ្ជាប្រតិបត្តិរបស់លោក ត្រាំ ថាជារឿងដែលគួរឲ្យបារម្ភខ្លាំង។ រីឯលោក Stephane Dujarric អ្នកនាំពាក្យអង្គការសហប្រជាជាតិនិយាយថា ជារឿងដែលធ្វើឲ្យបារម្ភ។
សូមបញ្ជាក់ថា ICC ចាប់ផ្តើប្រតិបត្តិការនៅឆ្នាំ២០០២ ក្រោយលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូមស្តីពីតុលាការនេះចូលជាធរមាន។ ICC មានយុត្តធិការលើបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិចំនួន៤ គឺឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ ប្រឆាំងមនុស្សជាតិ សង្គ្រាម និងឈ្លានពាន។ បច្ចុប្បន្ន ICC មានរដ្ឋជាសមាជិកចំនួន១២៣៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
