ភ្នំពេញ៖ ដើម្បីជំរុញការចាប់អារម្មណ៍របស់ប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាប្រជាជនទូទៅលើពិភពលោក មកលើចាប៉ីដងវែងខ្មែរ លោក គាត សុគីម បានបង្កើតស្នាដៃតន្ត្រីមួយដែលមានឈ្មោះថា “កំណត់ហេតុចាប៉ី”។ “កំណត់ហេតុចាប៉ី” មានបណ្ដុំបទភ្លេងចំនួន១១បទ មានទាំងបទចាស់ និងបទតែងថ្មី ដោយតំណាងឱ្យវប្បធម៌ផ្សេងៗគ្នា មានខ្មែរ អាស៊ី អារ៉ាប់ អាហ្វ្រិក និងអាម៉េរិក។
លោក គាត សុគីម បានបញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា ស្នាដៃតន្ត្រី “កំណត់ហេតុចាប៉ី” នេះបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណង បង្ហាញពីចាប៉ីដងវែងរបស់ខ្មែរ ដោយមិនមែនលេងបានត្រឹមតែទម្រង់បុរាណប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែអាចយកទៅច្នៃប្រឌិត បង្កើតបានជាស្នាដៃសម័យថ្មីៗជាច្រើន។ លោកបន្ថែមទៀតថា ស្នាដៃថ្មីនេះ មានអត្ថន័យសម្រាប់តន្ត្រីករ ឬអ្នកស្រឡាញ់ឧបករណ៍ចាប៉ីដងវែង អាចមើលឃើញពីសក្តានុពលរបស់ចាប៉ីដងវែង តាមរយៈការច្នៃប្រឌិត និងគំនិតបង្កើតថ្មី ដើម្បីប្រើប្រាស់ចាប៉ីដងវែងឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀត។
លោក សុគីម ពន្យល់ដូច្នេះ៖«ខ្ញុំចង់ឃើញឧបករណ៍ចាប៉ីដងវែង មិនមែនត្រូវបានប្រើប្រាស់ត្រឹមតែ ប្រជាជនខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រើប្រាស់ទូទាំងពិភពលោក។ ដូចជាហ្គីតាអ៊ីចឹង វាបានសាយភាយទៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់។ ឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរដទៃទៀត ក៏ដូច្នោះដែរ ខ្ញុំចង់ឱ្យល្បីល្បាញដូចជាហ្គីតាដែរ។ ដើម្បីអាចទៅដល់នោះបាន គឺតាមរយៈគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់ពួកយើង ដែលជាម្ចាស់ឧករណ៍ភ្លេងទាំងនោះ។ ប្រសិនបើយើងច្នៃអ្វីដែលប្លែក ទាក់ទាញ ដូច្នោះល្បឿននៃការផ្សព្វផ្សាយទៅកាន់ពិភពលោក ក៏បានលឿនទៅតាមនោះដែរ»។
ស្នាដៃ “កំណត់ហេតុចាប៉ី” មានសមាជិក៧រូប ខ្មែរ៤រូប និងបរទេស៣រូប។ គោលបំណងសំខាន់ ដែលលោក សុគីម ដាក់សមាជិកចម្រុះជាតិសាសន៍ ក៏ព្រោះលោកចង់ឱ្យតន្ត្រីករខ្មែរ និងបរទេស បានស្គាល់គ្នា និងបានផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍វប្បធម៌គ្នា ទៅវិញទៅមកដោយផ្ទាល់។ បន្ថែមពីនោះ លោកក៏ចង់ឱ្យសិល្បករខ្មែរ និងបរទេស ស្វែងយល់ពីរបៀបរបបធ្វើការផ្សេងគ្នា ពីរបៀបដំឡើងស្នាដៃ និងស្វែងយល់ពីគំនិតគ្នាផងដែរ។
សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត ចង្វាក់ភ្លេងនៃឧបករណ៍តន្ត្រីមួយចំនួន ពិបាករកតន្ត្រីករខ្មែរលេង ដូចជាឧបករណ៍ហាម៉ូនីកា ឬចង្វាក់ប្លូ ចង្វាក់រ៉េកកេ និងចង្វាក់មកពីវប្បធម៌អារ៉ាប់ ក៏ដូចជាមកពីវប្បធម៌អាហ្វិកជាដើម ដូច្នេះចាំបាច់ត្រូវមានសិល្បករបរទេស។
តន្ត្រីកររូបនេះ ក៏បានពន្យល់ផងដែរថា ការដាក់ឈ្មោះស្នាដៃបង្កើតថ្មីរបស់ខ្លួនថា “កំណត់ហេតុចាប៉ី” គឺដើម្បីបង្ហាញពីដំណើររបស់ចាប៉ី ដែលចេញពីទម្រង់បុរាណ ហើយឆ្ពោះទៅរកការសាកល្បងបង្កើតអ្វីដែលថ្មី ដោយភ្ជាប់ជាមួយវប្បធម៌ដទៃទៀត។ ការសាកល្បងនេះ នឹងបង្កើតបានសិល្បៈចម្រុះគ្នាថ្មីមួយ រួមមានចង្វាក់ខ្មែរ ចង្វាក់អារ៉ាប់ ចង្វាក់ប្លូ ដោយមានស្នាដៃតែងថ្មី លើទម្រង់ចាប៉ីដងវែងមួយចំនួនទៀត។
ចំពោះឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ ដែលត្រូវប្រគំក្នុងស្នាដៃ “កំណត់ហេតុចាប៉ី” មានចាប៉ីដងវែង ឃឹម ប៉ីអ ទ្រសោ ទ្រអ៊ូ និងស្គរដៃ។ ចំពោះឧបករណ៍ភ្លេងបរទេសវិញ មានកុងតូបាស ហ្គីតាបាស ហាម៉ូនីកា ស្គរកាហុន ស្គរជប៉ុន និងហ្គីតាសូឡូ។
លោក គាត សុគីម បញ្ជាក់ថា ស្នាដៃ “កំណត់ហេតុចាប៉ី” បានទទួលមូលនិធិពីអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ ដើម្បីដំឡើង ហាត់សម និងសម្ដែង។ “កំណត់ហេតុចាប៉ី” នឹងសម្ដែងនៅថ្ងៃទី២៩-៣០ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ដោយសម្ដែងរួមគ្នាជាមួយឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរ និងភ្លេងបរទេស។
លោក គាត សុគីម គឺជាស្ថាបនិក “សាលាមិត្តតន្ត្រី” ដែលចាប់ផ្ដើមបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ក្នុងគោលបំណងផ្ដល់លទ្ធភាពឱ្យប្រជាជនខ្មែរ ទាំងក្មេង ចាស់ ប្រុស ស្រី មានឱកាសទទួលបានបទពិសោធន៍រៀនតន្ត្រីខ្មែរ និងបរទេសបានកាន់តែច្រើន។ បន្ថែមពីនោះ ក៏ដើម្បីបង្កើនឱកាសរកប្រភពចំណូលឱ្យតន្ត្រីករជំនាញផងដែរ។
“សាលាមិត្តតន្ត្រី” បច្ចុប្បន្នមាន៣សាខា គឺនៅខណ្ឌឫស្សីកែវ នៅវត្តសន្សំកុសល និងនៅបឹងរាំង ខណ្ឌដូនពេញ ដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើររបស់សិស្ស និងកាត់បន្ថយការចំណាយផ្សេងៗផងដែរ។ នៅជំហានដំបូងនេះ សាលាបានដាក់ឧបករណ៍ស្គរដៃ រនាតឯក ទ្រសោ ទ្រអ៊ូ និងខ្លុយនៅសាខាវត្តសន្សំកុសល។ ចំណែកនៅបឹងរាំ ខណ្ឌដូនពេញ មានព្យាណូ ហ្គីតា ម៉ុងដូលីន និងវីយូឡុង រួមទាំងមាន ទ្រសោ ទ្រអ៊ូ ខ្លុយ ស្គរដៃ ជាគោល ព្រោះភាគច្រើនសិស្សចាប់អារម្មណ៍ឧបករណ៍ទាំងនោះ។ ដោយឡែកនៅខណ្ឌឫស្សីកែវ មានឧបករណ៍ភ្លេងបុរាណខ្មែរ និងបរទេស ប្រហែល៣០មុខ។ ការបង្រៀនភ្លេង ត្រូវបានប្រើប្រាស់អក្សរភ្លេងជាគោល៕