អន្តរជាតិ
ការតវ៉ានៅអាមេរិកនាពេលកន្លងមក។ រូបថត AFP
×![]()
អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Freedom House នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា បានចេញរបាយការណ៍សេរីភាពប្រចាំឆ្នាំនៅលើពិភពលោក ដែលលទ្ធផលបង្ហាញថា សេរីភាពនៅទូទាំងពិភពលោកបន្តធ្លាក់ចុះក្នុងឆ្នាំ២០២០។ របាយការណ៍នេះបង្ហាញថា ប្រជាជនចំនួន៣ភាគ៤នៃពិភពលោករស់នៅក្នុងប្រទេសដែលសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់ពួកគេ ត្រូវបានរឹតបន្តឹង។ 
បើតាមអង្គការ Freedom House ដែលមានមូលដ្ឋានៅអាមេរិក សេរីភាពលើពិភពលោកចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះតាំងតែពីឆ្នាំ២០០៦ មកម្ល៉េះ។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ របាយការណ៍នេះវាយតម្លៃស្ថានភាពនៅប្រទេសចំនួន១៥១ និងដែនដីចំនួន៤៥។
ក្នុងឆ្នាំ២០២០ មានប្រទេសចំនួន២៨ដែលរកឃើញថាសេរីភាពមានលក្ខណៈប្រសើរឡើង ផ្ទុយទៅវិញសេរីភាពក្នុងប្រទេសដល់ទៅ៧៣បានធ្លាក់ចុះ។ អង្គការនេះវាយតម្លៃសេរីភាពក្នុងប្រទេសនីមួយៗដោយពិនិត្យទៅលើដំណើរការបោះឆ្នោត នយោបាយពហុនិយម អំពើពុករលួយ សេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងការជួបជុំ ក៏ដូចជាកត្តាគួបផ្សំដទៃទៀត។ របាយការណ៍នេះបែងចែកប្រទេសជា៣ក្រុមគឺ មានសេរីភាព មានសេរីភាពខ្លះ និងគ្មានសេរីភាព ដោយផ្តល់ពិន្ទុខ្ពស់បំផុត១០០ ដល់០ពិន្ទុ។
«ឆ្នាំ២០២០ ជាពេលវេលាយ៉ាងលំបាកសម្រាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយរដ្ឋផ្តាច់ការរួមចំណែករហូតដល់ទៅពាក់កណ្តាលនៃការធ្លាក់ចុះសេរីភាព ហើយប្រទេសដែលគ្មានសេរីភាពមានចំនួនច្រើនបំផុតក្នុងរយៈពេល១៥ឆ្នាំចុងក្រោយ»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់របាយការណ៍ខាងលើ។
នៅឆ្នាំ២០២០ ស៊ុយអែត ន័រវេស និងហ្វាំងឡង់បានពិន្ទុ១០០ពេញដូចគ្នា ខណៈស៊ីរីបាន១ពិន្ទុ ស៊ូដង់ខាងត្បូង លីប៊ី និងអេរីត្រេបាន២ពិន្ទុ ឯកូរ៉េខាងជើងបាន៣ពិន្ទុ។
ឥណ្ឌាជាប្រទេសដែលរំកិលចុះពីប្រទេសមានសេរីភាព ទៅមានសេរីភាពខ្លះក្នុងឆ្នាំ២០២០។ ការធ្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់របស់ឥណ្ឌាធ្វើឱ្យប្រជាជននៅទូទាំងពិភពលោកតិចជាង២០ភាគរយរស់នៅដោយមានសេរីភាព។ Freedom House ចោទលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី នារិន្ទ្រា ម៉ូឌី និងបក្សជាតិនិយមហិណ្ឌូចំពោះការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល និងអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម ដែលអាចនឹងធ្វើឱ្យឥណ្ឌាក្លាយជាប្រទេសផ្តាច់ការ។
ចំណែកចិនវិញត្រូវបាន Freedom House ចោទថា ប្រើប្រាស់អំណាច និងឥទ្ធិពលក្នុងការចែកចាយព័ត៌មានមិនត្រឹមត្រូវ ឬបំបិទសំឡេងព័ត៌មានជាពិសេសទាក់ទងទៅនឹងការផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ ។ បន្ថែមពីនេះ បញ្ហានៅហុងកុងដូចជាច្បាប់សន្តិសុខជាតិក៏ត្រូវបានរាប់បញ្ចូលជាកត្តារួមផ្សំផងដែរ។
នៅអាហ្វ្រិកខាងជើងវិញ អាល់ហ្សេរី ក៏មិនមានចំណាត់ល្អដែរ ដោយត្រូវបានកត់សម្គាល់លើការប្រើប្រាស់វិធានការការពារជំងឺកូវីដ-១៩ ជាមធ្យោបាយក្នុងការហាមប្រាមការជួបជុំ។ ចំណែកនៅអឺរ៉ុបវិញ ហុងគ្រីដែលស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Viktor Orban បានប្រើប្រាស់អំណាចក្នុងស្ថានការណ៍អាសន្នដើម្បីគំរាមដល់របាយការណ៍ឯករាជ្យ និងការរិះគន់ទាំងឡាយ។
ក្នុងឆ្នាំ២០២០ អាមេរិកទទួលបានពិន្ទុត្រឹមតែ៨៣ប៉ុណ្ណោះ ដោយធ្លាក់ចុះចំនួន១១ពិន្ទុធៀបឆ្នាំ២០១៩ ។ បើតាម Freedom House ការអុកឡុកវិមានសភាដោយអ្នកគាំទ្ររបស់លោកអតីតប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំ ធ្វើឱ្យប្រទេសនេះធ្លាក់ពិន្ទុរបស់ខ្លួនជាបន្តទៀតក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយ។ របាយការណ៍នេះ បង្ហាញថា ជម្លោះរវាងបក្សនយោបាយ ការរើសអើងពូជសាសន៍ ការជ្រៀតជ្រែកនយោបាយក្នុងបញ្ហាសុខាភិបាល និងផលប៉ះពាល់ខុសៗគ្នានៃជំងីកូវីដ-១៩ បង្ហាញថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាមេរិកពុំមានស្ថិរភាពឡើយ។
យ៉ាងណាក្តី របាយការណ៍នេះបង្ហាញថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាពលើពិភពលោក នៅតែមានភាពរឹងមាំ និងអាចងើបឡើងវិញបាន។ ដំណើរយ៉ាងប្រសើរនៃប្រជាធិបតេយ្យនៅម៉ាឡាវី និងការគ្រប់គ្រងជំងឺកូវីដ-១៩ ដោយមិនប៉ះពាល់សេរីភាពធ្ងន់ធ្ងរនៅតៃវ៉ាន់ ជាហេតុផលនាំឱ្យមានការគិតវិជ្ជមានចំពោះស្ថានភាពសេរីភាពលើពិភពលោក៕
Tag:
Freedom House
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«គូលី»មានន័យច្បាស់លាស់ដូចម្តេច?
1 សប្តាហ៍
