ដោយ៖ ញឹក សំអូន
ព្រះវិហារ៖ គម្រោង «ស្រូវត្រយង» នៅភូមិត្មាតប៉ើយ ឃុំព្រីងធំ ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ កំពុងតែចូលរួមលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ប្រជាសហគមន៍ ឱ្យកាន់តែប្រសើរ ស្របពេលដែលសមាជិកក្នុងគម្រោងនេះ អាចលក់ស្រូវរបស់ខ្លួនបានតម្លៃទ្វេដង ធៀបនឹងលក់ទៅឈ្មួញធម្មតា។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ដើម្បីអាចចូលជាសមាជិកគម្រោងនេះបាន ត្រូវគោរពតាមលក្ខខណ្ឌកំណត់គម្រោងដែលរួមមានមិនប្រើប្រាស់ជីគីមី មិនបរបាញ់ និងជួញដូរសត្វព្រៃ និងមិនទន្ទ្រានដីព្រៃជាដើម។ គម្រោងនេះ មិនត្រឹមតែបានចូលរួមលើកកម្ពស់ជីវភាពកសិករឱ្យកាន់តែប្រសើរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏បាន និងកំពុងរួមចំណែកការពារអភិរក្ស សត្វព្រៃ និងព្រៃឈើផងដែរ។
លោក ស្រី អ៊ុល ប្រធានបណ្តាញទីផ្សារនៅភូមិត្មាតប៉ើយ បានគូសបញ្ជាក់ប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន នាអំឡុងទស្សនកិច្ចនៅក្នុងសហគមន៍នេះ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភាថា ស្រូវត្រយង លក់បានតម្លៃថ្លៃជាងលើទីផ្សារ និងជួយសម្រាលបន្ទុក ប្រជាពលរដ្ឋបានកាន់តែប្រសើរជាងមុន។
បើតាមប្រធានបណ្ដាញទីផ្សាររូបនេះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលគោរពតាមគោលការណ៍របស់គឺ អង្គការដែលទទួលខុសត្រូវអនុវត្តគម្រោងនេះ ទទួលទិញស្រូវទាំងអស់ ក្នុងតម្លៃខ្ពស់ជាងតម្លៃលើទីផ្សារស្ទើរតែពាក់កណ្តាល។ លោក ស្រី អ៊ុល បានរៀបរាប់យ៉ាងដូច្នេះ៖« ការអនុវត្តគម្រោងវាប្រសើរ តែយាប់ត្រង់រៀនដីមិនបាន ធ្វើអីខុសគោលការរបស់អង្គការយើងពិបាក គឺគេអត់ទិញស្រូវយើង។ បើយើងធ្វើតាមលក្ខបាន និងយល់ច្រើនពីការធ្វើស្រូវត្រយង អាចលក់តម្លៃបានខ្ពស់ ១គីឡូ ១៨០០រៀល ទៅ១៩០០រៀល»។
តាមពិតទៅ លោក អ៊ុល ក៏បានធ្វើស្រូវត្រយងនេះ ជាង១០ឆ្នាំមកហើយដែរ នៅផ្ទៃដីស្រែ ១០ហិកតារបស់ខ្លួន។ បើតាមប្រធានបណ្តាញទីផ្សាររូបនេះ ទោះលោក ធ្វើស្រូវត្រយងបានតែក្នុងរដូវវស្សា ប៉ុន្តែ ក្នុងមួយរដូវៗ លោកទទួលបានទិន្នផលប្រមាណពី ៨ ទៅ១០តោន។
សមាជិកស្រូវត្រយងម្នាក់ទៀតនៅភូមិត្មាតប៉ើយ លោក យេន ម៉ៅ ទើបតែចូលជាសមាជិកក្នុងគម្រោងនេះ មួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែបុរសរូបនេះ បានរៀបរាប់ប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា ក្រោយពីបានចូលរួមជាសមាជិកធ្វើស្រូវត្រយង ជីវភាពរបស់ខ្លួនចាប់ផ្តើមរីកចម្រើនប្រសើរជាងមុន ព្រោះស្រូវផ្តល់ផលច្រើន និងលក់បានតម្លៃថ្លៃ។
លោក ម៉ៅ បានបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«បើលក់ឱ្យឈ្មួញបានតម្លែតែ១០០០ ទៅ១២០០រៀលទេ តែបើលក់ឱ្យគម្រោងបានតម្លៃខ្ពស់។ បើលេខ១ បានមួយគីឡូ ២០០០រៀល, លេខ២ មួយគីឡូ ១៨០០រៀល និងលេខ៣ មួយគីឡូ ១៧០០រៀល។ ខ្ញុំមួយឆ្នាំប្រមូលផលបាន ៦តោន រកចំណូលបាន ៦លានរៀល ទៅ៧លានរៀល»។
លោក កែន សេរីរដ្ឋា នាយកអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជា ហៅកាត់ WCS បានឱ្យដឹងថាប្រជាពលរដ្ឋពលរដ្ឋដែលជាសមាជិកគម្រោងនេះ បានដាំដុះប្រភេទស្រូវផ្ការំដួល ស្រូវដំណើប និងរំដួលក្រហម។ នាយកអង្គការ WCS គូសបញ្ជាក់ទៀតថា សមាជិកគម្រោងនេះ នៅសហគមន៍ត្មាតប៉ើយនេះ បានកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ពោលគឺកើនពី ៧៥គ្រួសារ ក្នុងពេលអនុវត្តគម្រោងដំបូង នៅឆ្នាំ២០០៨ ដល់៦០០គ្រួសារ ក្នុងបច្ចុប្បន្ន។
សម្រាប់លោក កែន សេរីរដ្ឋា គម្រោងស្រូវត្រយង មិនត្រឹមតែជួយឱ្យប្រជាសហគមន៍មានជីវភាពកាន់តែប្រសើរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសមាជិកគម្រោងគ្រប់ក្រុមគ្រួសារ គឺជាកសិករគំរូ ដែលបាន និងកំពុងចូលរួមក្នុងកិច្ចការពារព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា។
ស្រូវដែលប្រមូលទិញពីគម្រោងនេះ មិនត្រឹមតែត្រូវបានចែកចាយលក់នៅក្នុងទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជានោះទេ ប៉ុន្តែក៏បាននាំចេញទៅសិង្ហបុរី អង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង និងកាណាដាជាដើមដែរ។ បើតាមការលើកឡើងរបស់នាយកអង្គការ WCS។
លោក នេត្រ ភក្រ្តា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន បានបញ្ជាក់ថាការអនុវត្តគម្រោងស្រូវត្រយង ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ទទួលបានជោគជ័យ ហើយបានបន្តពង្រីកការអនុវត្តគម្រោងទៅមណ្ឌលគិរី ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី។
សូមជម្រាបថា គម្រោងកម្មវិធី«ស្រូវត្រយង» ចាប់ផ្តើមអនុវត្តដំបូងនៅឆ្នាំ២០០៨ គឺនៅភូមិត្មាតប៉ើយ ឃុំព្រីងធំ ស្រុកជាក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ។ ក្រសួងបរិស្ថាន នឹងបន្តជំរុញឱ្យអង្គការដៃគូពាក់ព័ន្ធ យកគម្រោងស្រូវត្រយងនេះ ទៅអនុវត្តតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិផ្សេងៗទៀត ដើម្បីជួយលើកស្ទួយជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេស វាក៏ជាជម្រើសថ្មីឱ្យប្រជាសហគមន៍សម្រាប់ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត ជំនួសឱ្យការកាប់ឈើ ការបរបាញ់សត្វ និងរុករានទន្រ្ទានដីព្រៃខុសច្បាប់៕