អន្តរជាតិ
ទិដ្ឋភាពបង្ហាញពីទីតាំងវិមានប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅរដ្ឋធានីថ្មី។ រូបថត AFP
×![]()
ដោយ: ឈួន ឈីវអុីង
ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ការតាំងរាជធានី ឬរដ្ឋធានីរបស់ប្រទេសមួយត្រូវបានមើលទៅលើកត្តាមួយចំនួនដូច ជាទីតាំងដែលមានចំនួនប្រជាជនច្រើន មានឥទ្ធិពលនយោបាយខ្ពស់ និងមានសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំ។ យ៉ាងណាមិញ ប្រទេសមួយចំនួនបានសម្រេចចិត្តផ្លាស់ប្ដូររាជធានី ឬរដ្ឋធានីរបស់ខ្លួនទៅទីតាំងមួយផ្សេង ទៀតដោយសារមូលហេតុជាច្រើនខុសៗគ្នា។ បញ្ហានយោបាយ ជំនឿសាសនា ជាតិសាសន៍ បរិស្ថាន ភាពរុងរឿង សន្តិភាព សុវត្ថិភាព និងឯកភាពជាតិជាដើម ជាកត្តាត្រូវពិចារណា។ 
ជាធម្មតា រាជធានី ឬរដ្ឋធានី ជាទីតាំងរបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាបណ្ដុំក្រសួង ជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំបង្អស់ដែលចាត់ទុកជាទីតាំងមានឥទ្ធិពលរឹងមាំមួយក្នុងប្រទេស។ ប៉ុន្តែ នៅពេល បញ្ហាណាមួយមិនអាចស្រាយបាន ការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងគឺត្រូវបានលើកឡើងមកពិចារណា។ កន្លងមក រដ្ឋាភិបាលប្រទេសជាច្រើនបានសម្រេចចិត្តប្ដូរទីតាំងរាជធានីខ្លួន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ឬបង្កើនផលប្រយោជន៍ផ្សេងៗ។
ការផ្លាស់ប្ដូររាជធានី ឬរដ្ឋធានី មិនមែនជារឿងថ្មីឡើយ ហើយហេតុផលខ្លះ ក៏បន្តត្រូវបានយកមកគិតគូរដដែល ដែលភាគច្រើនកើតឡើងនៅក្នុងសម័យសង្គ្រាម ដើម្បីការពារសន្ដិសុខ និងសុវត្ថិភាពជាតិ។ ជាក់ស្ដែង ចក្រភពរ៉ូម អេហ្ស៊ីប និងចិនសម័យបុរាណសុទ្ធតែបានផ្លាស់ប្ដូររាជធានីខ្លួនជារឿយដើម្បីការពារខ្លួនពីការឈ្លានពាន ឬសង្រ្គាម។
ក្នុងសម័យកាលទំនើប ការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងរាជធានី ឬរដ្ឋធានីនៅតែមានផងដែរ ដូចជាប្រេស៊ីល បេលី នីហ្សេរីយ៉ា និងមីយ៉ាន់ម៉ាជាដើម ហើយករណីចុងក្រោយ គឺឥណ្ឌូណេស៊ី។
តាមពិត ការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងរាជធានី ឬរដ្ឋធានីបណ្ដាលមកពីកត្តាជាច្រើន ខុសៗគ្នាទៅតាមប្រទេសនីមួយៗ។ ហេតុផលជារួមសម្រាប់ប្រទេសដែលបានប្ដូរទីតាំងរាជធានី ឬរដ្ឋធានីខ្លួនបានទាក់ទងនឹងបញ្ហាដូចជា នយោបាយ ជំនឿសាសនា ជាតិសាសន៍ បញ្ហាបរិស្ថាន និងដើម្បីរក្សាភាពរុងរឿង សន្តិភាព សុវត្ថិភាព និងឯកភាពជាតិជាដើម។
ជាក់ស្ដែង បេលីបានផ្លាស់ប្ដូររាជធានីខ្លួនដោយសារការបំផ្លាញពីខ្យល់ព្យុះ ខណៈប្រេស៊ីលបានសម្រេចប្ដូររដ្ឋធានីខ្លួនពី Rio de Janeiro ទៅប្រាស៊ីលីយ៉ា ដោយសារទីតាំងភូមិសាស្ត្រ។ វាស្ថិតនៅឆ្ងាយពីរដ្ឋដទៃទៀតខ្លាំង ហើយមានប្រជាជនណែនណាន់ពេក។ ការកសាងរដ្ឋធានីថ្មីរបស់ប្រេស៊ីលបានចំណាយអស់ទឹកប្រាក់ប្រមាណ១,៥ពាន់លានដុល្លារ។
ចំណែកនីហ្សេរីយ៉ាបានប្ដូររដ្ឋធានីនៅឆ្នាំ១៩៩១ ដោយមូលហេតុអស្ថេរភាពនយោបាយ បញ្ហាសាសនា ទីតាំងមិនសូវអំណោយផលសម្រាប់ការរស់នៅរបស់ប្រជាជន និងការអភិវឌ្ឍ។ ឯមីយ៉ាន់ម៉ាវិញ ប្រទេសនេះបានប្ដូររាជធានីខ្លួនពីយ៉ាំងហ្គោន ទៅណៃពិដោ ព្រោះបញ្ហាចំនួនប្រជាជនច្រើនពេក និងបញ្ហាស្ទះចរាចរណ៍ រួមជាមួយហេតុផលនយោបាយផងដែរ។
ឥណ្ឌូណេស៊ីគឺជាប្រទេសសម្រេចប្ដូររដ្ឋធានីរបស់ខ្លួនចេញពីហ្សាការតា ទៅលើកោះកាលីម៉ាន់តាន់ដែលមានចម្ងាយប្រហែល ២ពាន់គីឡូម៉ែត្រពីរដ្ឋធានីចាស់នេះ។ គម្រោងផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋធានីនេះត្រូវបានប្រកាសដំបូងតាំងពីឆ្នាំ ២០១៩ ដោយប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី ចូកូ វីដូដូ ហើយទើបតែត្រូវបានអនុម័តដោយសភាកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២។ ការផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋធានីជាផ្លូវការត្រូវបានកំណត់នៅឆ្នាំ ២០២៤ តែដោយច្បាប់បានអនុម័តរួចរាល់ ដំណើរការនៃការផ្លាស់ប្ដូរត្រូវបានអនុញ្ញាតជាបណ្ដើរតាំងពីឆ្នាំ ២០២២ តទៅ។
បន្ថែមពីលើចំនួនប្រជាជនដែលហ្សាការតាមិនអាចទ្រាំទ្របាន ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ សម្រេចផ្លាស់ប្តូររដ្ឋធានីរបស់ខ្លួនដោយសារតែបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុផងដែរ។ រដ្ឋធានីហ្សាការតា ជាទីក្រុងដែលរងគ្រោះពីការបំពុលបរិយាកាសធ្ងន់ធ្ងរ មានវិបត្តិទឹកជំនន់ញឹកញាប់ និងជាទីក្រុងប្រឈមហានិភ័យជន់លិចដោយកំណើនទឹកសមុទ្រ។ ការប្ដូររដ្ឋធានីហ្សាការតា គ្រោងនឹងចំណាយលុយប្រមាណជិត៣៥ពាន់លានដុល្លារដែលជាទំហំទឹកប្រាក់ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
8 ម៉ោង
