ភ្នំពេញ៖ មតិមួយចំនួនបង្ហាញការមិនពេញចិត្តចំពោះការបង្កើតវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈ ដោយមានដេប៉ាតឺម៉ង់សិក្សាភាសាវៀតណាមនៅក្នុងនោះ។ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានបញ្ជាក់ថា ការសម្រេចនេះ កើតចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ មតិរិះគន់ បានលើកឡើងថា នៅវៀតណាមក៏ត្រូវមានការសិក្សាភាសាខ្មែរវិញផងដែរ បើជាគម្រោងនៃកិច្ចសហការ។ លោក ជេត ជាលី សាកលវិទ្យាធិការនៃសាកលវិទ្យាភូមិន្ទភ្នំពេញ បានឆ្លើយតបសារព័ត៌មានថ្មីៗ ទាក់ទងនឹងករណីនេះថា វៀតណាមក៏មានសាលាបង្រៀនភាសាខ្មែរផងដែរ ហើយមានច្រើនកន្លែងថែមទៀតផង។
ការបង្កើតដេប៉ាតឺម៉ង់សិក្សាភាសាវៀតណាម ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមមួយចំនួនវាយតម្លៃថា វៀតណាមកំពុងតែពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា អ្នកខ្លះផ្តល់យោបល់ថា គួរតែមានការបង្កើតសាលា ឬដេប៉ាតឺម៉ង់ភាសាខ្មែរនៅវៀតណាម ជាពិសេសនៅបណ្តាខេត្តខ្មែរកម្ពុជាក្រោម។
លោក ជេត ជាលី សាកលវិទ្យាធិការ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (RUPP) ដែលកំពុងស្ថិតនៅវិទ្យាស្ថានសិក្សាអាស៊ីអគ្នេយ៍ ក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ តាមបណ្ដាញសង្គមតេឡេក្រាមថា ក្នុងប្រទេសវៀតណាម ក៏មានសាលាបង្រៀនភាសាខ្មែរដែរ ជាពិសេសនៅសាកលវិទ្យាល័យ Tra Vinh University ជាដើម។
សាកលវិទ្យាល័យ Tra Vinh University ដែលមាន_កម្មវិធីបង្រៀនភាសាខ្មែរ
បើតាមលោកសាកលវិទ្យាធិការ សាលាវៀតណាមផ្សេងទៀតដែលមានកម្មវិធីសិក្សាភាសាខ្មែរ មានដូចជា សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិកស្រុកថ្កូវ, សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិកស្រុកចូវថាញ់, សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិកស្រុកកាងឡុង, សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិក, វិទ្យាល័យខេត្តត្រាវិញ, សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិកស្រុកតីវកឺន, សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិក ខេត្តអានយ៉ាង, សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិក ខេត្តកៀនយ៉ាង, សាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិកហ្វិញគឿង និងសាលាសកលជនជាតិអន្តេវាសិកវិញចូវ ជាដើម។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រតិកម្មខាងលើ លោក ជេត ជាលី បានទទូចឱ្យប្រជាជនខ្មែរ ប្ដូរឥរិយាបទ និងផ្នត់គំនិត ស្អប់គេហើយរត់គេចចេញ។ លោកថាមនុស្សឬប្រទេសដែលខ្លាំង គឺគេដឹងរឿងគ្មានចន្លោះឬដឹងស៊ីជម្រៅ ពីប្រទេសដទៃទៀត។
សាកលវិទ្យាធិការ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញរូបនេះ បានលើកប្រទេសសិង្ហបុរី មកជាឧទាហរណ៍។ លោកថាប្រទេសនេះ បានសិក្សាយ៉ាងស៊ីជម្រៅពីបណ្ដាប្រទេសនានា ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ទើបបានជាប្រទេសនេះ ក្លាយជាប្រទេសខ្លាំង។
លោក ជេត ជាលី ពន្យល់បន្ថែម៖«ទោះស្អប់ឬស្រឡាញ់អ្នកណា ក៏យើងត្រូវស្គាល់គេឲ្យច្បាស់។ ស្អប់គេហើយព្យាយាមរត់គេច ឬព្យាយាមបិទខ្លួន ដោយមិនខំពង្រីកចំណេះដឹង នោះវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយទេ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាសាលានៅស្រុកយើង នឹងអាចបង្រៀនដល់កូនខ្មែរនូវអ្វីៗច្រើនជាងនេះ។ នៅមានជំនាញនិងភាសាច្រើនទៀត ដែលយើងត្រូវចេះសម្រាប់ជាប្រយោជន៍ប្រទេសយើង។ ពិភពលោកបច្ចុប្បន្នមិនមែនជាពិភពលោកដែលកាត់ផ្តាច់ពីគ្នាដូចមុនទេ។ ការកាត់ផ្តាច់ចំណងទាក់ទង មិនមែនជាដំណោះស្រាយល្អសម្រាប់ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ជេត ជាលី ក៏ចង់ឱ្យសាធារណជនខ្មែរយល់ថា ការរៀនភាសាវៀតណាម គឺខុសពីការរៀនជាភាសាវៀតណាម។ មានន័យថា សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ យកភាសាខ្មែរជាយាន គឺបង្រៀនជំនាញនានាជាភាសាខ្មែរ មិនមែនបង្រៀនជាភាសាវៀតណាមឡើយ។ ហើយភាសាវៀតណាម ជាជំនាញមួយក្នុងចំណោមជំនាញជិត៤០ ដែលមាននៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។
សូមបញ្ជាក់ថា សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ នឹងបង្កើតវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈ (វ.ស.ន.ប) Institute for International Studies and Public Policy (IISPP)។ វ.ស.ន.ប. មានដេប៉ាតឺម៉ង់ចំនួន៤ សម្រាប់បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ និងបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ហើយក្នុងនោះមានដេប៉ាតឺម៉ងសិក្សាវៀតណាម១ និងមានមជ្ឈមណ្ឌលចំនួន៣ សម្រាប់ស្រាវជ្រាវ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវគ្គខ្លីៗ។
ដេប៉ាតឺម៉ង់ទាំង៤ និងមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអាស៊ីអាគ្នេយ៍៖
១.ដេប៉ាតឺម៉ង់ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដែលមានជំនាញទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដោយបណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រសិល្បៈ ទំនាញទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ។ មុខជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់វិទ្យាសាស្ត្រជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ។
២.ដេប៉ាតឺម៉ង់សេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ មុខជំនាញសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច ជំនាញសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។ មុខជំនាញសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច ជំនាញសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល។ មុខជំនាញសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រង បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច ជំនាញសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រង។
សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (រូប_ពី_ហ្វេសប៊ុក Chealy Chet)
មុខជំនាញសេដ្ឋកិច្ចវិភាគ និងគ្រប់គ្រងហានិភ័យ បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច ជំនាញសេដ្ឋកិច្ចវិភាគ និងគ្រប់គ្រងហានិភ័យ។ មុខជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយអន្តរជាតិ បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់វិទ្យាសាស្ត្រ ជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយអន្តរជាតិ។
៣.ដេប៉ាតឺម៉ង់វិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងគោលនយោបាយសាធារណៈ មុខជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងរដ្ឋបាលសាធារណៈ បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រ សិល្បៈ ជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងរដ្ឋបាលសាធារណៈ។ មុខជំនាញគោលនយោបាយសាធារណៈ បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ជំនាញគោលនយោបាយសាធារណៈ។
៤. ដេប៉ាតឺម៉ង់សិក្សាវៀតណាម មុខជំនាញសិក្សាវៀតណាម បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រសិល្បៈ សិក្សាវៀតណាម។ មុខជំនាញការបកប្រែភាសាវៀតណាម បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រសិល្បៈ ភាសាវៀតណាមសម្រាប់ការបកប្រែ។ មុខជំនាញភាសាវៀតណាម សម្រាប់ទំនាក់ទំនងធុរកិច្ច បណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឈ្មោះគុណវុឌ្ឍគឺ បរិញ្ញាបត្រសិល្បៈ ភាសាវៀតណាម សម្រាប់ទំនាក់ទំនងធុរកិច្ច។
៥. មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអាស៊ីអាគ្នេយ៍ សម្រាប់ស្រាវជ្រាវ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវគ្គខ្លីៗ។ ៦ មជ្ឈមណ្ឌលខេមរសិក្សា សម្រាប់ស្រាវជ្រាវ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវគ្គខ្លីៗ។ ៧ មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជា សម្រាប់ស្រាវជ្រាវផ្លូវសូត្រសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី២១ សម្រាប់ស្រាវជ្រាវ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវគ្គខ្លីៗ។
តាមរយៈការប្រតិកម្ម និងការមិនពេញចិត្តខាងលើ លោក ជេត ជាលី ចង់ឱ្យប្រជាជនខ្មែររៀនបើកចិត្តឱ្យទូលាយ ហើយខំសិក្សារៀនសូត្រឱ្យស៊ីជម្រៅពីប្រទេសនានា ព្រោះការបិទខ្លួនឯង មិនមែនជាដំណោះស្រាយឡើយ៕