ជាតិ
ភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋ និងវិស័យឯកជនអាចជួយសេវាសុខាភិបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈនៅកម្ពុជាឲ្យមានភាពល្អប្រសើរ
×![]()
ដោយ ហេង ម៉ូលីកា អ្នកស្រាវជ្រាវនៃអង្គការវេទិកាអនាគត
នៅឆ្នាំ ២០២០ អង្គភាពផ្ទុកទិន្នន័យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (Central Intelligence Agency World Factbook) បង្ហាញថា អាយុសង្ឃឹមរស់(life Expectancy)ជាមធ្យមរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា នៅមានកម្រិតទាបបើធៀបនឹងប្រទេសភាគច្រើនក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ពោលគឺពលរដ្ឋកម្ពុជាអាចមានជីវិតរស់នៅជាមធ្យមតិចជាងប្រជាពលរដ្ឋថៃ ១០ឆ្នាំ និងតិចជាងពលរដ្ឋវៀតណាម ៨ឆ្នាំ។ 
មូលហេតុសំខាន់មួយមួយក្នុងចំណោមកត្តាសំខាន់ៗមួយចំនួន នោះគឺពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងនេះទទួលបានប្រព័ន្ធថែទាំសុខភាពដែលមានគុណភាពល្អ។ តាមការកត់សម្គាល់របស់ Knightsbridge ដែលជាក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់គ្រឿងសង្ហារឹមវេជ្ជសាស្រ្ត បង្ហាញថា ការណ៍ដែលមានឧបករណ៍សុខាភិបាលត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងមន្ទីរពេទ្យបានរួមចំណែកដល់ការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវសុវត្ថិភាព បង្កើនគុណភាពនៃការថែទាំ សុខភាពនិងកាត់បន្ថយអត្រាគ្រោះថ្នាក់រហូតដល់ទៅ ៣២%។
មន្ទីរពេទ្យកម្ពុជាកំពុងជួបប្រទះឧបករណ៍ចាំបាច់
កាលពីឆ្នាំ២០២១ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានរកឃើញថា មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នប្រឈមមុខនឹងកង្វះឧបករណ៍បរិក្ខារ ហើយបរិក្ខារពេទ្យដែលមានភាគច្រើនហួសសម័យសម្រាប់ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ។ ជាក់ស្ដែងមន្ទីរពេទ្យចំនួន ៨១ ក្នុងចំណោមមន្ទីរពេទ្យបង្អែកនៃខេត្តចំនួន ២៤ និងក្នុងស្រុកចំនួន ៩២ ត្រូវការបន្ទាន់នូវបរិក្ខារពេទ្យ។ ហើយបន្ទប់ពិសោធន៍នៃមន្ទីរពេទ្យចំនួន៦២ ត្រូវការជួសជុល ។ EuroCham Cambodia ក៏បានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍មួយកាលពីឆ្នាំ២០២១ដែរថាកង្វះខាតនៃធនធាន (ឧបករណ៍បរិក្ខារ និង
ឱសថ) ក្នុងមន្ទីរពេទ្យគឺជាកត្តារារាំងដល់ការផ្តល់សេវាសុខាភិបាលពេញលេញ។
ការផ្គត់ផ្គង់ឧបករណ៍ និងបរិក្ខារវេជ្ជសាស្ត្រមិនគ្រប់គ្រាន់ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាបញ្ហាប្រឈម ហើយវាមិនត្រឹមតែជាបញ្ហាសម្រាប់មន្ទីរពេទ្យនៅតាមបណ្តាលខេត្តប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែមន្ទីរពេទ្យជាតិទាំង៩ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក៏ជួបប្រទះបញ្ហាដូចគ្នានេះដែរ។ ជាលទ្ធផល ដោយសារកង្វះខាតនេះ មន្ទីរពេទ្យមិនអាចផ្តល់សេវាពិនិត្យសុខភាព និងព្យាបាលតាមតម្រូវការរបស់អ្នកជំងឺបានទេ។
ចន្ថា ជាអ្នកជំងឺម្នាក់បានលើកពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនថា “កន្លះឆ្នាំមុន ខ្ញុំដឹងថាមានដុំពកនៅក្នុងសុដន់។ ខ្ញុំបានទៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ សូវៀតដើម្បីឆ្លុះអេកូសុដន់។ គ្រូពេទ្យបានប្រាប់ខ្ញុំថា ខ្ញុំប្រហែលជាមានជំងឺមហារីកសុដន់ ហើយខ្ញុំត្រូវធ្វើម៉ាំម៉ូក្រាមដើម្បីបញ្ជាក់។ប៉ុន្តែនៅមន្ទីរពេទ្យនេះ មិនមានម៉ាស៊ីនសម្រាប់ធ្វើម៉ាំម៉ូក្រាមទេ” ។ ស្ត្រីវ័យ ៣០ឆ្នាំរូបនេះ បន្តថា “ដូច្នេះខ្ញុំបានទៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ហើយក្រោយមកពេទ្យនៅទីនោះប្រាប់ខ្ញុំថា មានម៉ាស៊ីនម៉ាំម៉ូក្រាមតែមួយគត់ក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ហើយម៉ាស៊ីននេះកំពុងជួសជុល”។
ដោយសារប្រព័ន្ធថែទាំងសុខភាពរបស់កម្ពុជានៅមានកម្រិត ដូច្នេះពលរដ្ឋកម្ពុជាដែលមានជីវភាពធូធារបានស្វែងរកសេវាព្យាបាលនិងថែទាំសុខភាពនៅបណ្តាប្រទេសជិតខាង មានដូចជាប្រទេសវៀតណាម ថៃ ឬក៏អាចមានរហូតដល់ប្រទេសសិង្ហបុរីផងដែរ។
កង្វះបរិក្ខារពេទ្យគ្រប់គ្រាន់និងទាន់សម័យអាចជាមូលហេតុបង្កនូវកង្វល់ និងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការសម្រេចចិត្តទទួលសេវាព្យាបាលក្នុងស្រុក។
ពលករដ្ឋខ្លះ អះអាងថា ដោយគ្មានបច្ចេកវិជ្ជា និងឧបករណ៍បរិក្ខារទំនើបៗ ជារឿយៗអ្នកជំងឺទទួលបានការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យមិនត្រឹមត្រូវ ដែលក្រោយមកនាំឲ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដោយសារតែការព្យាបាលខុសជំងឺ។
ផ្អែកលើការសិក្សាឆ្នាំ ២០១១ លើការប្រៀបធៀបការទុកចិត្តលើការថែទាំសុខភាពសាធារណៈ និងឯកជននៅកម្ពុជា ប្រជាជនខ្លះជ្រើសរើសទៅមន្ទីរពេទ្យឯកជនក្នុងការទទួលយកសេវាថែទាំសុខភាពទូទៅ ដោយជឿថាមន្ទីរពេទ្យឯកជនផ្តល់ការថែទាំ និងមានឧបករណ៍ល្អ និងទំនើបជាង។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សេវា និងការព្យាបាលរបស់មន្ទីរពេទ្យឯកជនគ្រាន់តែជាជម្រើសសម្រាប់អ្នកដែលមានលទ្ធភាពចំណាយប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយក្រៅពីចំណោទនៃកង្វះបរិក្ខារពេទ្យ ប្រសិទ្ធភាពនៃវិស័យសុខាភិបាលកម្ពុជាក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីសមត្ថភាពវេជ្ជបណ្ឌិត និងបទពិសោធន៍ ចំណេះជំនាញត្រឹមត្រូវដែលពួកគេទទួលបានផងដែរ។ យោងតាមធនាគារពិភពលោក (The World Bank) ការវាយតម្លៃទូទាំងប្រទេសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាអំពីសមត្ថភាពរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត គិលានុបដ្ឋាយិកា និងអ្នកបច្ចេកទេសមន្ទីរពិសោធន៍នៅមណ្ឌលសុខភាព និងមន្ទីរពេទ្យបានរកឃើញចន្លោះខ្វះខាត និងគំលាតដ៏ធំនៃគុណភាពតាមប្រភេទសេវាកម្មសុខាភិបាលផ្សេងៗគ្នា។ នេះមានន័យថា វេជ្ជបណ្ឌិតអាចត្រឹមតែផ្តល់សេវាសុខាភិបាលមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះការថែទាំសុខភាព និងការព្យាបាលជំងឺទូទៅតែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយបើផ្អែកលើសមត្ថភាពគ្រូពេទ្យបច្ចុប្បន្ន ពុំមានគ្រូពេទ្យច្រើនទេដែលអាចផ្តល់សេវាសុខាភិបាលមានប្រសិទ្ធចំពោះជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងជំងឺកម្រដែលគេពុំសូវជួបប្រទះ។
ក្រៅពីបញ្ហាសមត្ថភាព និងវិជ្ជាជីវៈគ្រប់គ្រាន់ ឥរិយាបថ និងសីលធម៌របស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ និងបុគ្គលិកសុខាភិបាលមួយចំនួនក៏ជាចំណុចសំខាន់ដែលជារឿយៗត្រូវបានលើកយកមកពិភាក្សាផងដែរ និងធ្វើឲ្យមានការប្រៀបធៀប ឥរិយាបថ សីលធម៌ និងអាកប្បកិរិយារបស់គ្រូពេទ្យក្រៅប្រទេស។
ផលវិបាក
ភាពអវិជ្ជមាន រួមផ្សំនឹងកង្វះឧបករណ៍បរិក្ខារពេទ្យនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋនាំឲមានផលវិបាកអវិជ្ជមានធំៗពីរ។
ទី១៖ ក្នុងករណីសភាពអ្នកជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ មន្ទីរពេទ្យសាធារណៈ ឬមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋអាចមិនមែនជាជម្រើសនោះទេ ដោយហេតុថាមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈពុំសូវមានឧបករណ៏ និងបរិក្ខារគ្រាប់គ្រាន់ ដូច្នេះអ្នកជំងឺប្រហែលជាត្រូវចំណាយប្រាក់យ៉ាងច្រើនទៅលើសេវា និងការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជន ឬមន្ទីរពេទ្យក្រៅស្រុក។
ការស្រាវជ្រាវមួយកាលពីឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថា មួយភាគបីនៃ ៥០០០ គ្រួសារដែលបានចូលរួមការស្ទង់មតិ ទាំងនៅតាមជនបទ និងនៅទីក្រុងមានបំណុលដែលកើតឡើងដោយសារការថែទាំ ឬបញ្ហាសុខភាព ។
ផលវិបាកទី២ គឺលំហូរទឹកប្រាក់ទៅក្រៅប្រទេស។ ផ្អែកតាមទិន្នន័យពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក យ៉ាងហោចណាស់មានប្រជាជនកម្ពុជាចំនួន ១៥០,០០០នាក់ ទៅព្យាបាលជំងឺនៅក្រៅប្រទេស។ ហើយពួកគេចំណាយទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណ ៦០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ចំនួននេះជាថ្លៃចំណាយលើការព្យាបាលដោយមិនទាន់គិតថ្លៃធ្វើដំណើរ ស្នាក់នៅ និងការហូបចុកននោះទេ។
ភាពជាដៃគូរវាងស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជន (Public-Private Partnerships) ជាដំណោះស្រាយ ក្នុងការផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព និងព្យាបាលជំងឺឲកាន់តែប្រសើរ
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាខាងលើនេះ រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងសុខាភិបាលគួរលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការចូលរួមពីវិស័យឯកជនទាំងក្នុងស្រុក និងបរទេស ធ្វើការវិនិយោជាមួយមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ។ ជាឧទាហរណ៍ វិនិយោគិនមួយចំនួនប្រហែលជាចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការវិនិយោគលើឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្រសម្រាប់ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដូចជា ម៉ាស៊ីនកាំរស្មីអ៊ិច, ឬ ម៉ាស៊ីនស្កេនតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ Computed Tomography (CT) នៅតាមក្នុងមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ។ ជាការពិតណាស់ អ្នកជំងឺដែលត្រូវការការស្កេននិងត្រូវចំណាយលើសេវាកម្មនេះ។ ដូច្នេះក្រសួងត្រូវធ្វើការពិភាក្សាជាមួយអ្នកវិនិយោគឯកជនក្នុងការកំណត់តម្លៃ និងធ្វើឲ្យតម្លៃទាបជាងមន្ទីរពេទ្យឯកជន និងមន្ទីរពេទ្យនៅបរទេស។ ជាមួយគ្នានេះដែររដ្ឋាភិបាលអាចលើកលែងពន្ធ ឬកាត់បន្ថយអត្រាពន្ធ និងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ក្នុងដំណើរការផ្លូវច្បាប់ និងតម្រូវការឯកសារសម្រាប់ការវិនិយោគ។
យោងតាមធនាគារពិភពលោក បច្ចុប្បន្ននេះកម្ពុជាកំពុងធ្វើការពង្រឹងគុណភាពអ្នកជំនាញថែទាំសុខភាព ដោយផ្លាស់ប្តូរការអប់រំបែបប្រព័ន្ធផ្អែកលើចំណេះដឹង ទៅជាប្រព័ន្ធផ្អែកលើចំណេះធ្វើ និងការអនុវត្ត ហើយនេះក៏ជាផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជាតិសម្រាប់ការអប់រំក្នុងវិស័យសុខាភិបាលនៅកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២០-២០២៥ ផងដែរ។ ដូច្នេះ ការជំរុញភាពជាដៃគូរវាងស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជនក្នុងវិស័យសុខាភិបាលនៅកម្ពុជា គួរតែធ្វើឡើងនៅពេលនេះ ដើម្បីស្របតាមផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជាតិ ដោយធ្វើឲ្យគុណភាពសេវាថែទាំសុខភាពរបស់កម្ពុជា ឈានដល់ស្តង់ដារកំណត់ និងទទួលស្គាល់់ដោយសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) និងស្ថាប័នអន្តរជាតិដទៃទៀត។
ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ក្រសួងសុខាភិបាលថៃបានបង្ហាញពីចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងចំពោះការសហការវាងស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជនក្នុងវិស័យសុខាភិបាល ដោយបានស្នើសុំការគាំទ្រពីធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី។ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក ការវិនិយោគរបស់វិស័យឯកជនបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្តល់សេវាវេជ្ជសាស្រ្តកម្រិតខ្ពស់ និងទំនើបដល់អ្នកជំងឺ។ យោងតាមទិន្នន័យក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ក្នុងចំណោមគ្រឹះស្ថានសុខាភិបាលចំនួន ៤០៨ នៅទីក្រុងបាងកកដែលបានចុះបញ្ជី ប្រមាណ ៦៧% នៃគ្រឿងបរិក្ខារក្នុងគ្រឹះស្ថានទាំងនោះបានមកពីការវិនិយោគរបស់ឯកជន។ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការសហការនេះ ការិយាល័យសន្តិសុខជាតិរបស់ប្រទេសថៃបានផ្តល់នូវអត្រាការប្រាក់ និងលក្ខខណ្ឌដូចគ្នារវាងអ្នកម៉ៅការរដ្ឋ និងឯកជន (បុគ្គលឯកជនដែលផ្តល់សេវាសុខភាពជាក់លាក់ណាមួយក្នុងមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ឬបុគ្គលឯកជនដែលមានអចលនទ្រព្យជួលឲមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ)។
គំនិតផ្តួចផ្តើមដ៏ល្អមួយទៀតកាលពីឆ្នាំមុនគឺ ក្រសួងផែនការឥណ្ឌូនេស៊ីបានចាត់ថ្នាក់ការអនុម័ត និងការអនុវត្តគោលនយោបាយនៃការសហការរវាងស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជនជាអាទិភាពមួយក្នុងកំណែទម្រង់វិស័យសុខាភិបាល។ កាលខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ សាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ (International Financial Corperation) និងក្រសួងសុខាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាដើម្បីពង្រឹងគម្រោងវិស័យសុខាភិបាលឯកជន ក្នុងគោលបំណងបង្កើនការប្រកួតប្រជែងក្នុងការផលិតឱសថ និងឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្រក្នុងស្រុកសម្រាប់បង្កើនភាពធន់ និងឯករាជ្យភាពរបស់ប្រព័ន្ធសុខាភិបាលប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
ដូចគ្នានេះដែរ ការវិនិយោគពីវិស័យឯកជនក្នុងវិស័យសុខភាពសាធារណៈមិនត្រឹមតែមានសារៈសំខាន់សម្រាប់តែប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ី ដូចជា ថៃ និងកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងនៅក្នុងប្រព័ន្ធថែទាំសុខភាពរបស់អឺរ៉ុបផងដែរ។ របាយការណ៍សង្ខេបអំពីសុខភាពសាធារណៈឆ្នាំ ២០១៤ របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO ក៏បានផ្តល់តម្លៃលើវិនិយោគឯកជនក្នុងវិស័យថែទាំសុខភាពនេះដែរ។
ដូចគ្នានេះដែរ ជាមួយនឹងការវិនិយោគពីវិស័យឯកជន មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋនៅកម្ពុជាអាចមានការប្រើប្រាស់ និងនិរន្តរភាពនូវឧបករណ៍បរិក្ខារពេទ្យទំនើបៗ ដែលធានាដល់ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាក់លាក់ និងមានប្រសិទ្ធិភាព។ ប៉ុន្តែបើទោះជាមានការបង្កើតភាពជាដៃគូរវាងមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈជាមួយវិស័យឯកជនក្តី ក៏គេមិនត្រូវមើលរំលង ចំណុចនៃការពង្រឹងសមត្ថភាពក្រុមគ្រូពេទ្យ និងក្រមសីលធម៌បុគ្គលិកសុខាភិបាលដែរ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឆ្នាំ ២០១៩ បានដាស់តឿនដល់វេជ្ជបណ្ឌិតមួយចំនួនឲ្យកែប្រែឥរិយាបថរបស់ពួកគេ និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីសីលធម៌ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលលោកបាននិយាយថាជាបញ្ហាចម្បងដែលធ្វើឲ្យវិស័យថែទាំសុខភាពធ្លាក់ក្នុងពន្លឺអវិជ្ជមាន។ ស្របពេលជា យ គ្នានេះរបាយការណ៍ ឆ្នាំ២០២១ ផ្នែកសុខភាពពី EuroCham Cambodia បានលើកទឹកចិត្តឲ្យវិទ្យាស្ថានអប់រំដែលផ្តោតលើសុខភាព គាំទ្រដល់ការបណ្តុះបណ្តាលបន្ថែម និងផ្លាស់ប្ដូរ បទពិសោធន៏ក្រៅប្រទេសដល់គ្រូពេទ្យ និងបុគ្គលិកថែទាំសុខភាពជំនាន់ក្រោយ៕
ហេង ម៉ូលីកា អ្នកស្រាវជ្រាវនៃអង្គការវេទិកាអនាគត | ខ្លឹមសារអត្ថបទរក្សាសិទ្ធិដោយអង្គការវេទិកាអនាគត
ហេង ម៉ូលីកា អ្នកស្រាវជ្រាវនៃអង្គការវេទិកាអនាគត | ខ្លឹមសារអត្ថបទរក្សាសិទ្ធិដោយអង្គការវេទិកាអនាគត
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
