ក្រោយធ្វើការជាមួយសហគមន៍ ជនជាតិដើមភាគតិចបាន៦ខែ កញ្ញា ណាន់ ម៉ារ៉ា ដែលធ្លាប់ជាក្មេងស្រីខ្លាចមនុស្សច្រើន និងមិនសូវមានទំនាក់ទំនង ជាមួយអ្នកនៅជុំវិញខ្លួន បានសម្រេចចិត្តចូលរៀនជំនាញច្បាប់។ រៀនច្បាប់ក៏ព្រោះនាងចង់ជួយ ជនជាតិដើមភាគតិច ដែលរងគ្រោះដោយការរំលោភបំពានផ្សេងៗ ពិសេសក្រោយមិត្តភ័ក្ដិស្រីរបស់នាង ស្ពាយរឿងអយុត្តិធម៌ទៅក្នុងផ្នូរ។
ជាក្មេងស្រីមានស្រុកកំណើត ក្នុងភូមិតឺន ឃុំតឺន ស្រុកកូនមុំ ខេត្តរតនគិរី បច្ចុប្បន្នកញ្ញា ណាន់ ម៉ារ៉ា ជាមន្ត្រីជំនួយការគម្រោង ផ្នែកពង្រឹងសមត្ថភាពសហគមន៍ និងការប្រមូលទិន្នន័យ ក្នុងអង្គការជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា។ នារីសម្បុរស សក់វែងរលោងរូបនេះ ទៅថ្ងៃអនាគត ចង់ក្លាយជាក្រឡាបញ្ជី និងអ្នកជំនាញប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់។
ដើមហេតុដែលនាំឱ្យ នារីជនជាតិដើមភាគតិចគ្រឹងរូបនេះ មានក្ដីស្រមៃដូចខាងលើ ក៏ព្រោះតែនាងបានមើលឃើញថា ជនជាតិដើមភាគតិច ភាគច្រើនបំផុតរងគ្រោះ ដោយសារតែពួកគេពុំបានយល់ដឹងពីច្បាប់ ហើយពួកគេពិបាករកជំនួយផ្សេងៗ។
ម៉ារ៉ា ដែលកំពុងត្រៀមការពារសារណា បញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាជំនាញច្បាប់ ពន្យល់ដូច្នេះ៖«ក្រោយពីខ្ញុំធ្វើការជាមួយសហគមន៍ ជនជាតិដើមភាគតិចមួយរយៈ ខ្ញុំបានមើលឃើញទុក្ខលំបាកជាច្រើន ដែលជនជាតិដើមភាគតិចជួបប្រទះ។ ខ្ញុំគិតថា ប្រសិនខ្ញុំចេះច្បាប់ ទោះខ្ញុំមិនអាចជួយអ្វីច្រើនដល់គាត់ ក៏ខ្ញុំអាចផ្ដល់ជាការប្រឹក្សាដល់គាត់បានដែរ»។
ក្រៅពីបញ្ហារួមរបស់ ជនជាតិដើមភាគតិចជាទូទៅ ការចាប់យកជំនាញច្បាប់ ក៏ដោយសាររឿងបុគ្គលដែរ។ និយាយទាំងអួលដើមករ និងខំទប់អារម្មណ៍ ហើយកែវភ្នែករលីងរលោង ម៉ារ៉ា ថាមិត្តភ័ក្ដិស្រីរបស់នាង ត្រូវបានគេរំលោភសម្លាប់។ មិត្តនិងគ្រួសាររបស់មិត្តនាង គ្មានសង្ឃឹមថាអាចរកឃើញ ពន្លឺយុត្តិធម៌ឡើយ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ នាងថាការរៀនច្បាប់ គឺកើតចេញពីការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង ចំពោះរឿងខាងលើនេះ។
នារីកូនពៅក្នុងចំណោមបងប្អូន៧នាក់រូបនេះ ថាបើទោះបីជាជំនាញច្បាប់ ពុំអាចជួយមិត្តរបស់នាងបានក៏ដោយ ក៏នាងនឹងយកជំនាញនេះ ទៅជួយជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងៗទៀត ពិសេសគឺស្រ្តីតែម្ដង។
«ទោះបីជាខ្ញុំមិនអាចជួយគាត់បាន តែខ្ញុំគិតថាខ្ញុំនឹងអាច ធ្វើការងារផ្នែកច្បាប់ ជួយមនុស្សជុំវិញខ្លួនខ្ញុំដែលជាមនុស្សស្រី នៅពេលដែលគាត់មានបញ្ហា។ ខ្ញុំអាចជាមនុស្សម្នាក់ ដែលជួយប្រឹក្សាយោបល់ ជូនពួកគាត់បាន»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់ ម៉ារ៉ា។
មុនមកដល់ចំណុចដែលធ្វើឱ្យ ម៉ារ៉ា មានសេចក្ដីក្លាហានបែបនេះ ដំបូងឡើយ នាងគឺជាមនុស្សដែលខ្លាចគេ និងមិនចូលចិត្តរស់នៅក្បែរមនុស្សច្រើន ពិសេសនាងពុំអាចធ្វើអ្វីតែម្នាក់ឯងបានឡើយ។ ក្រោយរៀនចប់ថ្នាក់ទី១២ នាងបានឡើងមករៀននៅភ្នំពេញ ចាប់ជំនាញ សេដ្ឋកិច្ចកសិកម្ម តាមមិត្តភ័ក្ដិ។ ប៉ុន្តែនៅទីបំផុតទៅ មិត្តរបស់នាង ពុំបានឡើយមករៀនជាមួយនាងឡើយ ដែលធ្វើឱ្យនាងបោះបង់ចោលការសិក្សាដែរ។
ក្រោយពីត្រឡប់ទៅភូមិវិញ អ្នកភូមិតែងសួរនាំនាងអំពីការរៀនសូត្រ និងបានដាក់បន្ទុកនាងជាច្រើន ធ្វើឱ្យនាងខ្មាសគេជាខ្លាំង ហើយនាងរំលឹកបែបនេះ៖«ពេលខ្ញុំត្រឡប់ទៅភូមិវិញ គេសួរខ្ញុំថាការរៀនសូត្រយ៉ាងម៉េចហើយ។ គេថាមិនទៅប្រឡងគ្រូឱ្យជាប់។ គេថាហ្នឹងហើយប្រាប់មិនជឿ ថាកុំឱ្យទៅរៀន ឃើញទេប្រឡប់មកស្រុកវិញអ៊ីចឹង។ ពេលនោះខ្ញុំតានតឹងខ្លាំងមែនទែន»។
ជាសំណាងល្អ ខណៈពេលដែលនាងរងសម្ពាធពីអ្នកភូមិ អង្គការជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា បានទាក់ទងមកនាង ឱ្យចូលធ្វើការងារជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត។ ដំបូងឡើយ នាងមិនចង់ធ្វើការងារនោះទេ ព្រោះនាងមិនចូលចិត្តធ្វើការជាមួយមនុស្សច្រើន និងមិនអាចរស់នៅតែម្នាក់ឯង។ ប៉ុន្តែសម្ពាធពីមាត់អ្នកភូមិ បានជំរុញឱ្យនាងប្រថុយធ្វើការងារនោះ។
នារីវ័យ២៣ឆ្នាំ ដែលមានបងប្អូនស្រី៤នាក់រូបនេះ តែងតែមិនទុកចិត្តលើសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនឯងជានិច្ច។ ប៉ុន្តែក្រោយពីធ្វើការក្នុងអង្គការបានមួយរយៈ ធ្វើឱ្យនាងកត់សម្គាល់ឃើញថា តាមពិតនាងអាចរស់នៅតែម្នាក់ឯងបាន ហើយក៏អាចធ្វើការជាច្រើន បានតែម្នាក់ឯងបានដែរ។
«ពីមុនបើមិនមានមិត្តខ្ញុំ ខ្ញុំមិនហានដើរចេញទៅណាតែម្នាក់ឯងទេ។ ប៉ុន្តែពេលធ្វើការក្នុងអង្គការ ខ្ញុំបែរជាអាចស្នាក់នៅក្នុងស្នាក់ការតែម្នាក់ឯងបាន ខ្ញុំអាចចុះទៅធ្វើការឆ្ងាយៗតែម្នាក់ឯងបាន»។
ក្រោយធ្វើការជាមួយសហគមន៍ ជនជាតិដើមភាគតិចបាន៦ខែ ម៉ារ៉ា កើតចិត្តចង់ចូលរៀនវិញ។ ហើយពេលនោះហើយដែលនាងចាប់យកជំនាញច្បាប់។
យុវតីដែលកើតក្នុងគ្រួសារកសិករ និងមានម្ដាយឪពុកជំរុញឱ្យកូនៗរៀនសូត្ររូបនេះ ថាអ្វីដែលធ្វើឱ្យនាងផ្លាស់ប្ដូរ និងរីកចម្រើនផ្នែកបញ្ញាស្មារតីដូចសព្វថ្ងៃនេះ គឺការសិក្សារៀនសូត្រ។ នាងថាការសិក្សា ពុំមែនសំដៅដល់តែការចូលសាលាឡើយ ប៉ុន្តែការរៀនពីមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន និងពីបញ្ហាផ្សេងៗ គឺជាការរៀនដ៏មានគុណភាព។
នារីដែលមានបំណងបន្តការសិក្សា ថ្នាក់អនុបណ្ឌិតផ្នែកច្បាប់រូបនេះ លើកទឹកចិត្តដល់ជនជាតិដើមភាគតិចទាំងអស់ ឱ្យខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ ពិសេសគឺក្មេងស្រី។
ម៉ារ៉ា បន្ថែម៖«ការសិក្សាអប់រំពិតជាមានសារសំខាន់ និងមានតម្លៃសម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប។ ការរៀនសូត្រ យើងរៀនរហូតដល់ថ្ងៃយើងស្លាប់។ មានតែចំណេះដឹងទេ ដែលធ្វើឱ្យអនាគតយើងល្អប្រសើរ។ ការអប់រំ ពុំមែនសំដៅដល់តែការរៀននៅសាលាប៉ុណ្ណោះទេ យើងអាចរៀនពីមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន»។
ដោយសារតែការខិតខំប្រឹងប្រែងសិក្សារៀនសូត្រ និងធ្វើការងារពាក្យព័ន្ធនឹង សិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច កញ្ញា ណាន់ ម៉ារ៉ា ដែលជាជនជាតិដើមភាគតិចគ្រឹង មានឱកាសធ្វើដំណើរទៅបរទេស ដូចជាប្រទេសថៃ និងប្រទេសស្វីស ដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់បន្ថែម ពីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ដែលធ្វើឱ្យនាង យល់ដឹងកាន់តែច្រើន ពីសិទ្ធិនិងច្បាប់នានា ពាក់ព័ន្ធនឹងជនជាតិដើមភាគតិចអន្តរជាតិ៕