ជាតិ
នយោបាយជាតិ
×![]()
ពិភពលោកទាំងមូល បានចាត់ទុកថា កម្ពុជា ជាប្រទេសក្រីក្រ ក្នុងចំណោមប្រទេសក្រីក្រមួយចំនួនទៀតនៅក្នុងសកលលោក។ស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រមួយនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា មានភាពច្របូកច្របល់ ទាំងអ្នកនយោបាយ និងពលរដ្ឋ មិនសូវមានវិន័យ និងខ្វះមនសិការស្រឡាញ់ជាតិពិតប្រាកដ។ អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គមកម្ពុជា បានអះអាងថា កម្ពុជាអាចមានវាសនាក្លាយជាប្រទេសរីកចម្រើនបាន ប្រសិនបើពលរដ្ឋមានសក្តានុពលខ្លាំង និងអ្នកដឹកនាំមានទស្សនវិស័យជ្រៅជ្រះ។
ភាពគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ ច្របូកច្របល់ និយាយស្តាប់គ្នាមិនសូវបាន គឺជាឧបសគ្គដ៏ធំ ដែលរាំងខ្ទប់កម្ពុជា មិនឲ្យចំរើនទៅមុខបានឆាប់រហ័សដូចជាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានមួយចំនួន។ រឿងរ៉ាវទាំងអស់នេះ គេមិនចាំបាច់ចំណាយពេលគិតបានឃើញនោះទេ ដោយគេគ្រាន់តែក្រឡេកមើលចរាចរណ៍គ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់នៅតាមដងផ្លូវនៃប្រទេសនេះ គេក៏អាចវាយតម្លៃដល់កម្រិតនៃការយល់ដឹង សីលធម៌ និងអាកប្បកិរិយារបស់មេដឹកនាំ និងពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រមួយនេះដែរ។
នៅចំពោះមុខបញ្ហាទាំងនេះ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវសង្គមកម្ពុជា លោក កែម ឡី បានអះអាងថា កម្ពុជាមិនអាចរីកចម្រើនបានទេ បើកម្រិតនៃការចេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយនៅមានភាពទន់ខ្សោយនោះ។ លោកថា ពលរដ្ឋគឺជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់ជាងអ្វីទាំងអស់ រាប់ទាំងមេដឹកនាំប្រទេសផង ដែលអាចរុញនាវាកម្ពុជា ឲ្យដើរទៅមុខដូចប្រទេសជឿនលឿនដទៃទៀត។ «ពលរដ្ឋគឺជាអ្នកបញ្ជាទៅលើមេដឹកនាំ ឲ្យដើរតាមខ្លួន ប្រសិនបើប្រទេសមានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ ហើយពលរដ្ឋមានចំណេះដឹងអាចពិចារណាលើសកម្មភាពមេដឹកនាំ ឬអ្នកនយោបាយ ពេលនោះកម្ពុជានឹងរីកចម្រើន» ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក កែម ឡី ។
អ្នកស្រាវជ្រាវសង្គមខាងលើ ក៏បង្ហាញគំនិតចំនួន ៥ ចំណុច ដើម្បីឲ្យប្រទេសកម្ពុជា រីកចម្រើនទៅមុខយ៉ាងនេះថា៖« ទី ១ នៅកម្ពុជា ត្រូវមានភាពជាអ្នកដឹកនាំគ្រប់គ្នា ទាំងពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយ ។ទី២ ត្រូវមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងសកម្ម ទាំងថ្នាក់ក្រោម និងថ្នាក់លើ ពោលគឺពោលរដ្ឋត្រូវចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងភូមិ ឃុំ និងសហគមន៍របស់ខ្លួន រហូតដល់ខេត្ត។ ទី ៣ ទាំងអ្នកនយោបាយ អ្នកដឹកនាំប្រទេស និងពលរដ្ឋ ត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួន។ ទី ៤ ពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយ ត្រូវគិតថា ខ្លួនជាម្ចាស់ប្រទេស ត្រូវមានសីលធម៌ ការអប់រំ និងគោរពច្បាប់សង្គម។ ចំណុចទី ៥ អ្នកដឹកនាំត្រូវមានយន្តការ និងឆន្ទៈច្បាស់លាស់ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ជាពិសេសគឺរក្សាធនធានដែលមាននៅក្នុងប្រទេស ដូចជា រ៉ែ ព្រៃឈើ ជាដើម ឲ្យបានល្អ » ។
មិនខុសពីលោក កែម ឡី ប៉ុន្មាននោះទេ លោក លី ប៊ុនធា អ្នកសម្របសម្រួលសិទ្ធិការពារយុវជនរបស់អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន( YRDP ) យល់ឃើញថា សង្គមមួយដែលអាចរីកចម្រើនបាន គឺអាស្រ័យទៅលើធនធានពលរដ្ឋ និងអ្នកដឹកនាំរដ្ឋ។ លោកថា សម្រាប់អ្នកដឹកនាំរដ្ឋ ត្រូវមានទស្សនវិស័យពិតប្រាកដក្នុងការដឹកនាំប្រទេស បន្ទាប់ពីខ្លួនបានកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ « ទស្សនវិស័យនេះសំខាន់ណាស់ បើមេដឹកនាំគ្មានទស្សនវិស័យថា ខ្លួនគួរអនុវត្តន៍បែបណាឲ្យប្រទេសរីកចម្រើននោះទេ គឺជាតិមិនអាចរីកចម្រើនឡើយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាល ត្រូវពង្រឹងនីតិរដ្ឋ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស កុំប្រើអំណាចផ្តាច់ការ និងកុំជ្រៀតជ្រែកប្រព័ន្ធតុលាការ ពោលគឺត្រូវធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធនេះឯករាជ្យ។ ច្បាប់ត្រូវអនុវត្តន៍ ដោយស្មើភាពគ្នា មិនថា អ្នកមាន អ្នកមានអំណាច ឬពលរដ្ឋឡើយ »។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក លី ប៊ុនធា។
អ្នកសម្របសម្រួលសិទ្ធិការពារយុវជនរូបនេះ អះអាងថា បច្ចុប្បន្ននេះ ពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយចំនួន មានការយល់ដឹងជាងមុខគ្រាន់បើ ពីព្រោះពួកគេចាប់ផ្តើបតាមដានព័ត៌មាន អំពីស្ថានការណ៍របស់ជាតិ និងសកម្មភាពរបស់អ្នកនយោបាយ ហើយពួកគេហ៊ានបញ្ចេញមតិនៅពេលឃើញចំណុចខ្វះខាតរបស់អ្នកដឹកនាំ។ លោកថា បើអ្នកដឹកនាំប្រទេស ចេះស្តាប់យោបល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយយកទៅពិចារណា និងដោះស្រាយនោះ ក៏ជាធ្វើហេតុផលសំខាន់ធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិរីកចម្រើនផងដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក លី ប៊ុនធា ក៏ទទួលស្គាល់ថា នៅកម្ពុជានៅតែមានពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយ មួយចំនួនមានចរិតអាត្មានិយម មិនខ្វល់ពីបញ្ហាសង្គម គិតតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលជាឧបសគ្គដ៏ធំដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
