ជាតិ
បទវិភាគ
×![]()
នៅសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ការរិះគន់សកម្មភាពរបស់បុគ្គល ឬស្ថាប័នណាមួយ ដែលខ្លួនមិនពេញចិត្ត គឺគេអាចធ្វើបានដោយសេរី។ ការរិះគន់ខ្លះធ្វើឡើងក្នុងន័យស្ថាបនា តែការរិះគន់ខ្លះទៀតធ្វើឡើងក្នុងន័យបន្តុះបង្អាប់ ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ច្បាប់ក៏មិនបានហាមឃាត់នោះឡើយ កុំឲ្យតែបំពានទៅលើសិទ្ធិអ្នកដទៃ។ ក៏ប៉ុន្តែចំណុច ដែលគួរអោយកត់សម្គាល់នៅត្រង់ថា អ្នកដែលរិះគន់គេចំពោះបញ្ហាណាមួយដែលខ្លួនមិនពេញចិត្ត ចង់ឲ្យគេកែប្រែ តែខ្លួនឯងគឺជាមនុស្សមិនស្អាតស្អំ ឬកំពុងតែប្រព្រឹត្តទង្វើដែលខ្លួនកំពុងរិះគន់អ្នកដទៃនោះ។
ជាទូទៅការអភិវឌ្ឍទាំងឡាយ តែងតែចាប់ផ្តើមពីការរិះគន់ ពោលគឺការមើលឃើញនូវចំណុចខ្វះខាត ដែលជួនកាលអ្នកដែលធ្វើ មិនបានមើលឃើញពីកំហុសរបស់ខ្លួននោះឡើយ។ ប៉ុន្តែ គេនឹងមើលឃើញនូវចំណុចខ្វះខាតទាំងនោះវិញ នៅពេលដែលអ្នកដទៃជួយប្រាប់ ឬរិះគន់ ដើម្បីស្ថាបនា។ នេះប្រសិនបើបុគ្គល ឬស្ថាប័ននោះ ចេះស្តាប់ ចេះទទួលយកពាក្យរិះគន់របស់គេ យកទៅគិតពិចារណារកហេតុផល។
ជាការពិតណាស់ នៅក្នុងប្រទេសមួយ ដែលប្រកាន់យកនូវរបបប្រជាធិបតេយ្យ គឺរដ្ឋនោះបើកឲ្យមានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ពោលគឺអនុញ្ញាតឲ្យមានសំឡេងប្រឆាំងទៅនឹងទស្សនៈរបស់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ។ មិនបាច់ទៅនិយាយឯណាឆ្ងាយក្រៅពីសង្គមកម្ពុជានោះទេ ។ នៅកម្ពុជា មតិប្រឆាំងមួយចំនួន ក៏ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល បានផ្តល់សិទ្ធិឲ្យក្រុមគណបក្សប្រឆាំង សង្គមស៊ីវិល សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាពលរដ្ឋ ធ្វើការរិះគន់មិនសំចៃផងដែរ បើទោះបីជាមតិរិះគន់នោះ ត្រូវច្រានចោលដោយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជានិច្ចកាល ឬរដ្ឋាភិបាលមិនអនុវត្តតាមក៏ដោយ។ នេះជារឿងពិត ដែលយើងត្រូវតែទទួលស្គាល់ទាំងអស់គ្នា។
ក៏ប៉ុន្តែរឿងដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅត្រង់ថា បុគ្គល ស្ថាប័ន ឬសកម្មជនដែលជាអ្នករិះគន់គេទាំងនោះ គឺជាអ្នកដែលមិនស្អាតស្អំ ពោលគឺជាអ្នកដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តនូវអំពើដែលខ្លួនឯងកំពុងតែរិះគន់ និងមិនចង់ឲ្យគេធ្វើ។ មនុស្សដូច្នេះ សមនឹងសុភាសិតបុរាណខ្មែរនិយាយថា «លាងគូថខ្លួនឯងមិនទាន់ជ្រះផង ទៅលាងគូថគេ» ឬ«គីង្គក់ លក់ថ្នាំស្រែង»។ បញ្ហានេះ មាននៅសង្គមខ្មែរច្រើនណាស់ ជាពិសេស គឺកើតមានចំពោះគណបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិល។
អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយមួយចំនួនអះអាងថា គណបក្សប្រឆាំង តែងរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ថា សម្បូរបក្សពួកនិយម គ្រួសារនិយម ពោលគឺសែស្រឡាយលោក ហ៊ុន សែន ឬអ្នកធំៗដទៃទៀត សុទ្ធតែមានតួនាទីខ្ពស់ៗនៅក្នុងបក្ស និងនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល។ ក៏ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងខ្លួនឯង ក៏មិនស្អាតស្អំដែរ ពោលគឺសម្បូរដោយបក្សពួកនិយម គ្រួសារនិយមដូចតែគ្នា។ បញ្ហានេះ គេអាចសង្កេតមើលក្នុងជួរគណបក្សប្រឆាំងទាំងអស់គ្នា ដោយឈរលើមូលដ្ឋានពិចារណា និងកុំលង់ក្នុងឆន្ទាគតិ ពោលគឺកុំស្រឡាញ់ទាំងបិទភ្នែក។ រឿងនេះ អ្នកនៅក្នុងជួរគណបក្សប្រឆាំង ប្រាកដជាបានដឹងច្បាស់។ កូន និងភរិយា ប្តី ប្រពន្ធ មន្ត្រីធំៗបក្សប្រឆាំងមួយចំនួន ឬអ្នកមានលុយមកពីស្រុកក្រៅខ្លះទៀត បានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំធំៗនៅក្នុងគណបក្សនេះ។
ងាកទៅមើលអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនវិញ ក៏មិនខុសពីគណបក្សប្រឆាំងប៉ុន្មានដែរ ពោលគេតែងតែរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថា បានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយអស់សាច់។ ក៏ប៉ុន្តែសង្គមស៊ីវិលខ្លួនឯង ក៏ពេលខ្លះប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយមិនអន់ប៉ុន្មានដែរ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ខ្លះកឹបកេងជំនួយ ប្រើសម្ភារៈរបស់ស្ថាប័នខ្លួន ដើម្បីផលប្រយោជន៍គ្រួសារ ឬក្រុមរបស់ខ្លួន។ បើនិយាយពីគ្រួសារនិយមវិញ ក៏មានផងដែរនៅក្នុងស្ថាប័នក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងនេះ។ ដំណឹងជ្រើសរើសការងារ ថ្វីដ្បិតតែផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ តែពួកគេបានត្រៀមទុកដាក់ឈ្មោះបងប្អូនរបស់ខ្លួនរួចជាស្រេចហើយ បើទោះបីជាអ្នកដទៃមានសមត្ថភាពជាងក៏ដោយ។ ពេលជួយសាច់ញាតិខ្លួនឯងដែលគ្មានសមត្ថភាពបានហើយ ទើបចាប់ផ្តើមជ្រើសរើសអ្នកដទៃ។
មួយវិញទៀត អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន តែងតែរិះគន់ថា លោក ហ៊ុន សែន កាន់អំណាចយូរ ដែលការណ៍នេះធ្វើប្រទេសកម្ពុជាមិនមានការអភិវឌ្ឍ ឬមិនសូវមានគំនិតថ្មីៗ សម្រាប់ដឹកនាំ ដោយសាតែមេដឹកនាំដដែលៗ ដែលផ្ទុយពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនោះ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងសង្គមស៊ីវិល មានមេដឹកនាំអង្គការខ្លះ ដែលពួកគេរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន បែរជានៅក្រាញអំណាច រាប់អាណត្តិ មិនព្រមលាលែងពីតំណែងឲ្យអ្នកដទៃដឹកនាំម្តង ជាពិសេសនៅក្នុងស្ថាប័ននោះ មិនមានការបោះឆ្នោត ឬមិនមានកំណត់អាណត្តិមេដឹកនាំសោះឡើយ។
សរុបមក អ្វីដែលបានលើកឡើងខាងលើ មិនមែនហាមមិនឲ្យសង្គមស៊ីវិល ឬគណបក្សប្រឆាំងរិះគន់ដើម្បីស្ថាបនា គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានប្រព្រឹត្តកំហុស ក្នុងការដឹកនាំរបស់លោកជាង ៣០ ឆ្នាំកន្លងមកនោះទេ។ ការរិះគន់ដើម្បីស្ថាបនា គឺជារឿងដែលមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ជាពិសេសនៅក្នុងប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដូចកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល ដែលអះអាងថា ខ្លួនឯងជាក្រុមស្អាតស្អំ ត្រូវធ្វើខ្លួនឯង ឬក្រុមខ្លួនឲ្យបានល្អផង មុននឹងរិះគន់គេ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
