ភ្នំពេញ៖ បើទោះបីជាវិស័យសុខាភិបាលរបស់កម្ពុជា មានការរីកចម្រើនជាងមុនហើយក៏ដោយ ក៏ពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន នៅតែមិនទាន់មានជំនឿលើគ្រូពេទ្យនិងមន្ទីរពេទ្យកម្ពុជាដែរ។ សមត្ថភាពនិងបទពិសោធរបស់គ្រូពេទ្យនៅមានក្រិត, សម្ភារៈបរិក្ខាពេទ្យមិនទាន់ទំនើប ថ្នាំពេទ្យមិនទាន់មានគុណភាពខ្ពស់ ជាពិសេស ភាពអសីលធម៌ អំពើពុករលួយ ការរើសអើង ការគ្រប់គ្រងមិនបានល្អ និង ចំណុចអវិជ្ជាមានមួយចំនួនទៀត ត្រូវបានគេលើកឡើងថា ជាកត្តាមូលដ្ឋានដែលនាំឱ្យមានការបាត់បង់ជំនឿលើគ្រូពេទ្យ មន្ទីរពេទ្យ ឬ វិស័យសុខាភិបាលរបស់កម្ពុជាទាំងរដ្ឋនិងឯកជន។
យោងតាមការសង្កេតតថភាពនិងបទពិសោធជាក់ស្ដែងទាក់ទងនឹងវិស័យនេះ មហាជនបានមើលឃើញថា មូលហេតុដែលនាំឱ្យបាត់បង់ជំនឿលើគ្រូពេទ្យ ឬ មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ មានដូចខាងក្រោម៖
1. គ្រូពេទ្យឬកធំមិនចង់និយាយជាមួយអ្នកជំងឺ ឬ សាច់ញាតដែលមកថែទាំងអ្នកជំងឺ
2. ពាក្យសម្ដីរបស់គ្រូពេទ្យ ឬ គិលានុបដ្ឋាក/គិលានុបដ្ឋាយិកា គំរោះគំរើយ គ្រោតគ្រាត
3. មានការរើសអើងលើអ្នកជំងឺ ដោយយកចិត្តទុកដាក់លើអ្នកជំងឺដែលមានលុយនិងអ្នកធំ ជាជាងអ្នកជំងឺ ដែលជាអ្នកតូចនិងអ្នកក្រ
4. យកលុយក្រៅច្បាប់បន្ថែមលើលុយស្របច្បាប់៖ បើទោះបីជាអ្នកជំងឺបានបង់លុយឱ្យថ្លៃសេវាហើយក៏ដោយ ក៏អ្នកជំងឺ ឬ សាច់ញាតអ្នកជំងឺ បានផ្ដល់លុយបន្ថែទៀតមតាមទម្លាប់ ដើម្បីទិញទឹកចិត្តគ្រូពេទ្យ ឬគិលានុបដ្ឋាក/គិលានុបដ្ឋាយិការ ឱ្យបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើការព្យាបាលជំងឺរបស់ខ្លួន។
5. ចំពោះសេវាសុខាភិបាលឥតបង់ប្រាក់ ឬ បង់ប្រាក់តិចតួចនៅតាមមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ គ្រូពេទ្យមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងអ្នកជំងឺទេ ឯថ្នាំដែលយកមកព្យាបាលក៏មិនសូវស្របនឹងស្ថានភាពជម្ងឺរបស់អ្នកជំងឺដែរ បើនិយាយឱ្យចំទៅ អ្នកជំងឺដែលមានស្ថានភាពស្រាល អាចជាបាន ប៉ុន្តែ ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានស្ថានភាពធ្ងន់វិញ មិនអាចជាបានឡើយ ពួកគេរង់ចាំតែថ្ងៃស្លាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
6. ពេលខ្លះមន្ត្រីមន្ទីរពេទ្យគោរពច្បាប់រឹងស្ដូក ដោយមិនគិតពីតម្លៃមនុស្ស ឬ សីលធម៌ឡើយ ជាក់ស្ដែង ពេលដែលអ្នកជំងឺ ឬ អ្នករបួស ដែលគ្មានលុយឬគ្មានសាច់ញាតមកជាមួយ ដើម្បីបំពេញបែបបទចូលសម្រាកពេទ្យ ឬគ្មានលុយបង់ ពួកគេត្រូវបានទុកចោល ឬ គ្រាន់តែបន្តោងសេរ៉ូមចោល ដោយមិនមានការព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលនិងសមស្របតាមស្ថានភាពជំងឺឡើយ។
7. សមត្ថភាពគ្រូពេទ្យនៅមានកម្រិត, ឧបករណ៍និងបរិក្ខាពេទ្យពេទ្យមានកម្រិត និង គ្មានគិលានុបដ្ឋាក/គិលានុបដ្ឋាយិកាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ថែទាំងអ្នកជំងឺជាប្រចាំ ដូចនៅប្រទេស វៀតណាម ឬ ប្រទេសដទៃ ហើយបែរជាអនុញ្ញាតឱ្យសាច់ញាតិរបស់អ្នកជំងឺដែលគ្មានជំនាញនិងបទពិសោធខាងសេវាថែទាំអ្នកជំងឺ ទៅថែទាំងអ្នកជំងឺដោយផ្ទាល់ទៅវិញ ម្ល៉ោះហើយ នាំឱ្យអ្នកជំងឺមិនងាយជាសះស្បើយ ឬ អាចគ្រោះថ្នាក់កាន់តែធ្ងន់ជាងមុន ជាយថាហេតុ។
ចំពោះគ្រូពេទ្យ ឬ មន្ទីរពេទ្យឯកជនវិញ មូលហេតុដែលនាំឱ្យមានការបាត់បង់ជំនឿលើគ្រូពេទ្យ ឬ មន្ទីរពេទ្យ មានលក្ខណៈប្រហាក់ហែលគ្នាទៅនឹងគ្រូពេទ្យ ឬ មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋដែរ ពីព្រោះ គ្រូពេទ្យស្ទើរតែទាំងអស់ដែលបម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជន ក៏ជាគ្រូពេទ្យដែលបម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋដែរ។ លើសពីនេះ មន្ទីរពេទ្យឯកជន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានលក្ខណៈអវិជ្ជាមានដោយឡែករបស់ខ្លួន ដូចខាងក្រោម៖
1. យកតម្លៃព្យាបាលខ្ពស់កក់ពពក ឬហៅថា កោរមិនដាក់ទឹក ឬកាប់ឆៅ
2. មន្ទីរពេទ្យខ្លះ គ្រូពេទ្យមានចំនួនតិច ឯសមត្ថភាព បទពិសោធ និង ជំនាញមិនក៏គ្រប់គ្រាន់ដែរ ម្ល៉ោះហើយ ក្នុងពេលព្យាបាលតែងតែជួបបញ្ហាជាច្រើន។ ក្នុងករណីខ្លះ បើទោះបីជាជួបបញ្ហាដោះស្រាយមិនបានក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនចង់បញ្ជូនអ្នកជំងឺទៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ឬមន្ទីរណាមួយ ដែលមានសមត្ថភាពអាចសង្គ្រោះជីវិតអ្នកជំងឺបានដែរ ពីព្រោះពួកគេខ្លាចខូចឈ្មោះមន្ទីរពេទ្យរបស់ខ្លួន ឬពិបាកបែងចែកផលប្រយោជន៍។
3. ឧបករណ៍ និង បរិក្ខាពេទ្យពេទ្យមានកម្រិត ករណីខ្លះ អន់ជាងមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋទៅទៀត
4. អគារមន្ទីរពេទ្យ បន្ទប់សម្រាក បន្ទប់វះកាត់...និង បរិស្ថានមន្ទីរពេទ្យមិនសមស្របសម្រាបស់សុខុមាលភាពរបស់អ្នកជំងឺ និងអ្នកពាក់ពន្ធឡើយ។
5. ករណីខ្លះ ការពិគ្រោះជំងឺ មានការបំភ័យអ្នកជំងឺឱ្យព្យាបាលជំងឺច្រើនមុខ ឬ ផ្ដល់យោបល់បែបបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យអ្នកជំងឺព្យាបាលដោយវះកាត់ក្នុងករណីមិនចាំបាច់ ឬ នៅពេលដែលមានជម្រើសផ្សេងក្នុងការព្យាបាល ដើម្បីផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចមួយមុខគត់។
ទន្ទឹមនឹងចំណុចអវិជ្ជមានដែលគ្រូពេទ្យនិងមន្ទីរកម្ពុជាមាន ដែលបានធ្វើឱ្យមានការបាត់បង់ជំនឿពីពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើននោះ ការដណ្ដើមទីផ្សាររបស់បរទេសលើវិស័យសុខាភិបាលនិងវិស័យផ្សេងៗក៏កំពុងកើនឡើងដែរ ក្នុងនោះក៏អាចមានការឃោសនាទាក់ទាញពលរដ្ឋខ្មែរឱ្យទៅព្យាលនៅបរទេសដែរ។ ក្រៅពីនេះ ការគ្រប់គ្រងវិស័យសុខាភិបាលមិនបានល្អប្រសើរ ដែលបណ្ដាលមកពី បក្សពួកនិយម ការជាប់ពាក់ពន្ធនឹងផលប្រយោជន៍ អំពើពុករលួយ ការធ្វេសប្រហែស និង អសមត្ថភាពរបស់អ្នកដឹកនាំ ជាដើម ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាឬសគល់ដ៏សំខាន់ក្នុងការបណ្ដោយឱ្យចំណុចអវិជ្ជមានរបស់គ្រូពេទ្យនិងមន្ទីរ ក៏ដូចជា ការបាត់បង់ជំនឿពីពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនលើវិស័យសុខាភិបាលរបស់កម្ពុជា បន្តមានអត្ថិភាពរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។
ការលើកឡើងនូវចំណុចអវិជ្ជមានរបស់គ្រូពេទ្យ មន្ទីរពេទ្យ ឬ វិស័យសុខាភិបាលរបស់កម្ពុជា មកបង្ហាញនេះ មិនមានន័យថា គ្រូពេទ្យខ្មែរ និង មន្ទីរពេទ្យរបស់កម្ពុជាទាំងអស់ សុទ្ធតែមិនគួរជឿជាក់បាននោះទេ ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែចង់បង្ហាញថា នេះជាអ្វីដែលសង្គមខ្មែរបានជួបប្រទះ ហើយវាក៏មានភស្តុងតាងមួយចំនួនដែលគួរឱ្យជឿបាន ដូចជា មានពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនបានទៅព្យាបាលនៅប្រទេស វៀតណាម ថៃ និង សិង្ហបុរី ជាពិសេស ចំពោះអ្នកមានលុយ អ្នកធំ និង សូមម្បីតែ គ្រូពេទ្យ ឬសាច់ញាតរបស់គ្រូពេទ្យខ្លួនឯង ក៏ទៅព្យាបាលនៅប្រទេសទាំងនោះដែរ ពេលដែលពួកគេមានជំងឺ។ មានតែអ្នកគ្មានលទ្ធភាព និង អ្នកក្រទេ ដែលស្វែងរកសេវាព្យាបាលនៅស្រុកខ្មែរ។
តាមពិតទៅ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ថ្វីបើនៅមានគ្រូពេទ្យមួយចំមួន មានសមត្ថភាពនិងបទពិសោធទាប ប៉ុន្តែ យើងក៏បានមើលឃើញថា មានគ្រូពេទ្យមួយចំនួនផ្សេងទៀតមានសមត្ថភាពនិងបទពិសោធខ្ពស់ដែរ។ ចំណែកឯឧបករណ៍និងបរិក្ខាពេទ្យវិញ ក៏មានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងមុនឆ្ងាយដែរ។ អ្វីដែលយើងកំពុងប្រឈមខ្លាំងនោះ គឺបញ្ហាសីធម៌វិជ្ជាជីវៈរបស់គ្រូពេទ្យ ការឱ្យតម្លៃប្រាក់ធំជាងតម្លៃមនុស្ស អំពើពុករលួយ និង ការគ្រប់គ្រងវិស័យសុខាភិបាលមិនបានល្អប្រសើរ។
ជាដំណោះស្រាយ យើងត្រូវពង្រឹងសមត្ថភាពគ្រូពេទ្យ ចាប់តាំងពីការរឹតបន្តឹងការប្រលងចូលរៀន ការរៀននិងការបង្រៀន ការចុះកម្មសិក្សា និង ការប្រលងចេញ ជាដើម។ លើសពីនេះទៀត ត្រូវលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ រឹតបន្តឹងការបណ្ដុះបណ្ដាលនិងការប្រតិបត្តិសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈគ្រូពេទ្យ ការបង្កើន ឧបករណ៍ បរិក្ខាពេទ្យ រួមទាំងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ក៏ដូចជា ការគ្រប់គ្រងវិស័យសុខាភិបាល ដើម្បីបង្កើនសេវាថែទាំ ការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអ្នកជំងឺ គុណភាពនៃការព្យាបាល ការយកចិត្តទុកដាក់នឹងសុខមាលភាពសាធារណៈ ដើម្បីស្ដារឡើងវិនូវញជំនឿទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ឱ្យវិលមករកសេវាព្យាបាលរបស់គ្រូពេទ្យខ្មែរ និង មន្ទីរពេទ្យកម្ពុជាវិញ៕