ពីនេះ ពីនោះ
«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន»៖ បង្កប់ន័យបក្សពួកនិយម និងស្នេហាជាតិនិយម
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ទឹកគឺជាធាតុរាវ ដែលឥតមានពណ៌ ឥតមានក្លិន ហើយក៏ធាតុរាវមួយដែលមានសារៈប្រយោជន៍បំផុតសម្រាប់គ្រប់ភាវៈមានជីវិតទាំងអស់។ ចំណែកឯសាច់ គឺជាអាការៈមួយប្រភេទជាបឋវីធាតុនៃរាងកាយមនុស្ស និងសត្វ ព្រមទាំងភាវៈមានជីវិតទាំងអស់ ដែលទ្រទ្រង់សាព៌ាង្គកាយ ឬជាប្រភេទសាច់ផ្សេងៗជាដើម។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ពាក្យថា«ទឹក» និង«សាច់» ត្រូវបានចាស់បុរាណខ្មែរ លោកលើកជាសុភាសិតដើម្បីអប់រំដល់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយទៅវិញ។ តើពាក្យថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន» មានអត្ថន័យបែបណា? ហើយអាចត្រឹមត្រូវក្នុងកម្រិតណាដែរ?
ពិតណាស់ ធាតុរាវដូចជាទឹក តើអ្នកណាម្នាក់ដែលហ៊ានអះអាងថា ខ្លួនអាចកាត់ដាច់? ចំណែកឯសាច់ រឹតតែមិនអាចកាត់បាន ព្រោះតែនៅពេលដែលកាត់ទៅវាឈឺ ទោះសាច់មួយដុំ ដែលមានដំបៅក៏កាត់មិនកើតដែរ ប្រសិនគ្មានរបៀបកាត់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ទាំងនេះគឺជាហេតុផលសាមញ្ញ ត្រង់ៗ របស់ចាស់បុរាណ ដែលលោកបានលើកឡើង។
ប៉ុន្តែពាក្យសម្ដីមួយឃ្លានេះ ពិតជាមិនមែនគ្រាន់តែនិយាយពីធម្មជាតិរបស់ទឹក ឬការឈឺចាប់នៅពេលដែលកាត់សាច់នោះដែរ។ ប៉ុន្តែគឺជាសុភាសិតមួយ ដែលគេអាចបកស្រាយបានយ៉ាងទូលំទូលាយពីអត្ថន័យ។
ជាគំនិតអប់រំក្នុងសុភាសិត«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន» ចាស់បុរាណ លោកចង់បញ្ជាក់ពីជម្រៅនៃមនោសញ្ចេតនា ភ្ជាប់ដោយឈាមស្រស់ សាច់សាលោហិត បងប្អូន ត្រកូលតែ១ជាមួយគ្នា។ ក្នុងលក្ខខណ្ឌបែបនេះ លោកចង់អប់រំថា សាច់សាលោហិត ទោះស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពបែបណាក៏ដោយ ត្រូវចេះស្រឡាញ់ ចេះយកអសារគ្នា។
សុភាសិតមួយឃ្លានេះ គឺចង់អប់រំយ៉ាងសំខាន់បន្ថែមទៀត ទៅកូនប្រុសស្រីទាំងឡាយ កុំឲ្យមានគំនិតស្អប់ខ្ពើម កំណាញ់ ច្រណែន ឬខឹងក្រោធគំនុំគុំកួន ចំពោះបងប្អូនខ្លួនឯង។ ព្រោះថា នៅពេលដែលបានកើតមកជាបងប្អូនពីផ្ទៃម្ដាយតែមួយហើយ ស្រាប់តែមកឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា វាជារឿងដែលគួរឲ្យខ្មាស់អៀន។ មួយវិញទៀត គឺចង់អប់រំថា អ្នកក្រៅ ដែលមិនមែនជាសាច់ឈាម ឬបងប្អូន មិនមែនជាមនុស្សដែលគួរឲ្យទុកចិត្ត នឹងពឹងអាស្រ័យរហូតនោះដែរ។ ហេតុនេះ ទោះបីជាពេលខ្លះបងប្អូនមានកំហុស ក៏មិនអាចឈានដល់ការបោះបង់ កាត់កាលគ្នាលែងរាប់រកនោះដែរ។ វាស្មើនិងពាក្យថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន»ដែរ។
បើនិយាយចំពោះឪពុកម្តាយ សុភាសិតនេះ គឺពិតជាមានតម្លៃណាស់ ចំពោះសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់លោក ទៅលើកូនប្រុសស្រីទាំងឡាយ។ ទោះបីលោកធ្វើការហត់នឿយអស់កម្លាំងយ៉ាងណា ពេលឃើញកូនញ៉ាំបាន មានសុខភាពល្អ កូនចេះស្រឡាញ់បងប្អូន ចេះជួយទុក្ខធុរៈគ្នា លោកបែរជាភ្លេចអស់នូវភាពនឿយហត់។ ហេតុផលនៃសេចក្ដីស្រឡាញ់ដ៏ធំធេងរបស់លោកបែបនេះ បើមានអ្នកណាបញ្ជាឲ្យលោកបោះបង់កូន ឬសម្លាប់កូនរបស់លោក ដោយប្ដូរជាមួយវត្ថុមានតម្លៃផ្សេងៗ ក៏លោកមិនអាចធ្វើនោះដែរ។ ហេតុនេះទើបមានពាក្យថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន»។
ផ្ដើមចេញពីការបកស្រាយអត្ថន័យទាក់ទងនឹងសាច់ឈាមក្នុងនាមជា ឪពុកម្ដាយ និងកូនប្រុសស្រី បងប្អូន សាច់ញាតិ សុភាសិតថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន» ក៏មានវិសាលភាពអត្ថន័យ យ៉ាងសំខាន់ទាក់ទងនឹងការស្រឡាញ់ជាតិ បណ្ដុះគំនិតស្នេហាជាតិ មនសិការជាតិ និងឧត្ដមគតិជាតិ ក្នុងនាមជាឈាមជ័ររបស់ជាតិមួយផងដែរ។ ការពិត បើមានឈាមជាជាតិសាសន៍មួយដូចគ្នា គឺប្រាកដណាស់ ស្រឡាញ់ជាតិសាសន៍ ខ្លួនឯងជាងជាតិសាសន៍ដទៃ។ ឧទាហរណ៍ គ្មានជាតិសាសន៍ណា ដែលស្រឡាញ់ខ្មែរ ដូចដែលខ្មែរស្រឡាញ់ខ្មែរនោះទេ។ តែបើឲ្យខ្មែរ កាត់សាច់ខ្មែរ ទៅឲ្យសាសន៍ផ្សេង នោះប្រហែលជាមិនត្រឹមត្រូវនោះដែរ។
នៅក្នុងគំនិតដែលបានបកស្រាយខាងលើគឺបង្ហាញឲ្យឃើញថា ចាស់បុរាណខ្មែរលោកមិនមែនមានគំនិតសាមញ្ញធម្មតានោះទេ។ ប៉ុន្តែ សម្ដីរបស់លោកបានអប់រំចាប់តាំងពីបុគ្គលនីមួយៗ រហូតដល់គ្រួសារ សាច់ញាត់ ឈានដល់គំនិតជាតិ។ ដ្បិតថា ការបកស្រាយមិនប្រាកដថាត្រឹមត្រូវ១០០% ប៉ុន្តែការគិតពីអត្ថន័យផ្នែកគំនិតរបស់លោក និងសង្កេតជាក់ស្ដែងក្នុងសង្គមគឺជាអត្ថន័យមួយដែលអាចទទួលយកបាន។
តែទោះជាយ៉ាងណា សុភាសិតដែលបានលើកឡើងតាំងពីរាប់សិបឆ្នាំមុន ក៏មិនប្រាកដថាត្រឹមត្រូវរហូតនោះដែរ។ ជាក់ស្ដែងណាស់ ចំពោះសុភាសិតនេះ បើសិនជាគេគិតឲ្យជ្រៅបន្តិចពីតម្លៃនៃការប្រតិបត្តិក្នុងផ្លូវអវិជ្ជមានវិញ គឺបង្ហាញពីគំនិតបក្សពួកនិយមដែលគួរតែពិចារណា។ បន្ថែមពីនេះ ខណៈដែលសង្គមបច្ចុប្បន្ន មនុស្សរស់នៅក្រោមតណ្ហា និងសេចក្ដីស្រេកឃ្លានភាពមានបាន ពេលខ្លះបងប្អូន សាច់ឈាមតែមួយក៏អាចបំផ្លាញគ្នាផងដែរ។ ក្នុងន័យនេះ កាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ន«កាត់សាច់មិនបាន»ប្រហែលជាមិនត្រឹមត្រូវទេ ព្រោះថាបើសាច់នោះ ទុកទៅវាតែងបង្កឲ្យឈឺចាប់ តើទុកធ្វើអ្វី? នេះគឺជាគំនិតមួយ។
ចំណែកក្នុងការគិតបែបអវិជ្ជមានមកវិញ បច្ចុប្បន្នព្រោះតែពាក្យថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន»បានបង្កឲ្យមានរូបភាពបក្សពួកនិយម នៅតាមស្ថាប័ននានា របស់រដ្ឋ អំពើពុករលួយ ព្រោះតែការយល់ញាតិឃ្លាតច្បាប់។ ព្រោះតែយល់ថាជាសាច់ ទើបធ្វើឲ្យមនុស្សមួយចំនួនរៀបចំរបៀបសង្គម ជាលក្ខណៈគ្រួសារនិយម សាច់ញាតិនិយម និងបង្កឲ្យមានភាពអយុត្តិធម៌សង្គមចេះតែកើតមាន។
ជារួមមក សុភាសិត«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន» គឺជាសុភាសិតមួយ ដែលមានតម្លៃអប់រំយ៉ាងសំខាន់ ចំពោះបុគ្គលគ្រប់រូបឲ្យបានដឹងថា បងប្អូនគឺសំខាន់ណាស់។ បងប្អូន សាច់ញាតិ គឺនៅតែជាក្រុមមនុស្ស ដែលចាំជួយយើងមុនគេ នៅពេលមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលប្រតិបត្តិគំនិត នៃសុភាសិតនេះខុស វានឹងបង្កើតឲ្យមានគំនិតបក្សពួកនិយមទៅវិញ។
ពិតណាស់ ធាតុរាវដូចជាទឹក តើអ្នកណាម្នាក់ដែលហ៊ានអះអាងថា ខ្លួនអាចកាត់ដាច់? ចំណែកឯសាច់ រឹតតែមិនអាចកាត់បាន ព្រោះតែនៅពេលដែលកាត់ទៅវាឈឺ ទោះសាច់មួយដុំ ដែលមានដំបៅក៏កាត់មិនកើតដែរ ប្រសិនគ្មានរបៀបកាត់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ទាំងនេះគឺជាហេតុផលសាមញ្ញ ត្រង់ៗ របស់ចាស់បុរាណ ដែលលោកបានលើកឡើង។
ប៉ុន្តែពាក្យសម្ដីមួយឃ្លានេះ ពិតជាមិនមែនគ្រាន់តែនិយាយពីធម្មជាតិរបស់ទឹក ឬការឈឺចាប់នៅពេលដែលកាត់សាច់នោះដែរ។ ប៉ុន្តែគឺជាសុភាសិតមួយ ដែលគេអាចបកស្រាយបានយ៉ាងទូលំទូលាយពីអត្ថន័យ។
ជាគំនិតអប់រំក្នុងសុភាសិត«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន» ចាស់បុរាណ លោកចង់បញ្ជាក់ពីជម្រៅនៃមនោសញ្ចេតនា ភ្ជាប់ដោយឈាមស្រស់ សាច់សាលោហិត បងប្អូន ត្រកូលតែ១ជាមួយគ្នា។ ក្នុងលក្ខខណ្ឌបែបនេះ លោកចង់អប់រំថា សាច់សាលោហិត ទោះស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពបែបណាក៏ដោយ ត្រូវចេះស្រឡាញ់ ចេះយកអសារគ្នា។
សុភាសិតមួយឃ្លានេះ គឺចង់អប់រំយ៉ាងសំខាន់បន្ថែមទៀត ទៅកូនប្រុសស្រីទាំងឡាយ កុំឲ្យមានគំនិតស្អប់ខ្ពើម កំណាញ់ ច្រណែន ឬខឹងក្រោធគំនុំគុំកួន ចំពោះបងប្អូនខ្លួនឯង។ ព្រោះថា នៅពេលដែលបានកើតមកជាបងប្អូនពីផ្ទៃម្ដាយតែមួយហើយ ស្រាប់តែមកឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា វាជារឿងដែលគួរឲ្យខ្មាស់អៀន។ មួយវិញទៀត គឺចង់អប់រំថា អ្នកក្រៅ ដែលមិនមែនជាសាច់ឈាម ឬបងប្អូន មិនមែនជាមនុស្សដែលគួរឲ្យទុកចិត្ត នឹងពឹងអាស្រ័យរហូតនោះដែរ។ ហេតុនេះ ទោះបីជាពេលខ្លះបងប្អូនមានកំហុស ក៏មិនអាចឈានដល់ការបោះបង់ កាត់កាលគ្នាលែងរាប់រកនោះដែរ។ វាស្មើនិងពាក្យថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន»ដែរ។
បើនិយាយចំពោះឪពុកម្តាយ សុភាសិតនេះ គឺពិតជាមានតម្លៃណាស់ ចំពោះសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់លោក ទៅលើកូនប្រុសស្រីទាំងឡាយ។ ទោះបីលោកធ្វើការហត់នឿយអស់កម្លាំងយ៉ាងណា ពេលឃើញកូនញ៉ាំបាន មានសុខភាពល្អ កូនចេះស្រឡាញ់បងប្អូន ចេះជួយទុក្ខធុរៈគ្នា លោកបែរជាភ្លេចអស់នូវភាពនឿយហត់។ ហេតុផលនៃសេចក្ដីស្រឡាញ់ដ៏ធំធេងរបស់លោកបែបនេះ បើមានអ្នកណាបញ្ជាឲ្យលោកបោះបង់កូន ឬសម្លាប់កូនរបស់លោក ដោយប្ដូរជាមួយវត្ថុមានតម្លៃផ្សេងៗ ក៏លោកមិនអាចធ្វើនោះដែរ។ ហេតុនេះទើបមានពាក្យថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន»។
ផ្ដើមចេញពីការបកស្រាយអត្ថន័យទាក់ទងនឹងសាច់ឈាមក្នុងនាមជា ឪពុកម្ដាយ និងកូនប្រុសស្រី បងប្អូន សាច់ញាតិ សុភាសិតថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន» ក៏មានវិសាលភាពអត្ថន័យ យ៉ាងសំខាន់ទាក់ទងនឹងការស្រឡាញ់ជាតិ បណ្ដុះគំនិតស្នេហាជាតិ មនសិការជាតិ និងឧត្ដមគតិជាតិ ក្នុងនាមជាឈាមជ័ររបស់ជាតិមួយផងដែរ។ ការពិត បើមានឈាមជាជាតិសាសន៍មួយដូចគ្នា គឺប្រាកដណាស់ ស្រឡាញ់ជាតិសាសន៍ ខ្លួនឯងជាងជាតិសាសន៍ដទៃ។ ឧទាហរណ៍ គ្មានជាតិសាសន៍ណា ដែលស្រឡាញ់ខ្មែរ ដូចដែលខ្មែរស្រឡាញ់ខ្មែរនោះទេ។ តែបើឲ្យខ្មែរ កាត់សាច់ខ្មែរ ទៅឲ្យសាសន៍ផ្សេង នោះប្រហែលជាមិនត្រឹមត្រូវនោះដែរ។
នៅក្នុងគំនិតដែលបានបកស្រាយខាងលើគឺបង្ហាញឲ្យឃើញថា ចាស់បុរាណខ្មែរលោកមិនមែនមានគំនិតសាមញ្ញធម្មតានោះទេ។ ប៉ុន្តែ សម្ដីរបស់លោកបានអប់រំចាប់តាំងពីបុគ្គលនីមួយៗ រហូតដល់គ្រួសារ សាច់ញាត់ ឈានដល់គំនិតជាតិ។ ដ្បិតថា ការបកស្រាយមិនប្រាកដថាត្រឹមត្រូវ១០០% ប៉ុន្តែការគិតពីអត្ថន័យផ្នែកគំនិតរបស់លោក និងសង្កេតជាក់ស្ដែងក្នុងសង្គមគឺជាអត្ថន័យមួយដែលអាចទទួលយកបាន។
តែទោះជាយ៉ាងណា សុភាសិតដែលបានលើកឡើងតាំងពីរាប់សិបឆ្នាំមុន ក៏មិនប្រាកដថាត្រឹមត្រូវរហូតនោះដែរ។ ជាក់ស្ដែងណាស់ ចំពោះសុភាសិតនេះ បើសិនជាគេគិតឲ្យជ្រៅបន្តិចពីតម្លៃនៃការប្រតិបត្តិក្នុងផ្លូវអវិជ្ជមានវិញ គឺបង្ហាញពីគំនិតបក្សពួកនិយមដែលគួរតែពិចារណា។ បន្ថែមពីនេះ ខណៈដែលសង្គមបច្ចុប្បន្ន មនុស្សរស់នៅក្រោមតណ្ហា និងសេចក្ដីស្រេកឃ្លានភាពមានបាន ពេលខ្លះបងប្អូន សាច់ឈាមតែមួយក៏អាចបំផ្លាញគ្នាផងដែរ។ ក្នុងន័យនេះ កាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ន«កាត់សាច់មិនបាន»ប្រហែលជាមិនត្រឹមត្រូវទេ ព្រោះថាបើសាច់នោះ ទុកទៅវាតែងបង្កឲ្យឈឺចាប់ តើទុកធ្វើអ្វី? នេះគឺជាគំនិតមួយ។
ចំណែកក្នុងការគិតបែបអវិជ្ជមានមកវិញ បច្ចុប្បន្នព្រោះតែពាក្យថា«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន»បានបង្កឲ្យមានរូបភាពបក្សពួកនិយម នៅតាមស្ថាប័ននានា របស់រដ្ឋ អំពើពុករលួយ ព្រោះតែការយល់ញាតិឃ្លាតច្បាប់។ ព្រោះតែយល់ថាជាសាច់ ទើបធ្វើឲ្យមនុស្សមួយចំនួនរៀបចំរបៀបសង្គម ជាលក្ខណៈគ្រួសារនិយម សាច់ញាតិនិយម និងបង្កឲ្យមានភាពអយុត្តិធម៌សង្គមចេះតែកើតមាន។
ជារួមមក សុភាសិត«កាត់ទឹកមិនដាច់ កាត់សាច់មិនបាន» គឺជាសុភាសិតមួយ ដែលមានតម្លៃអប់រំយ៉ាងសំខាន់ ចំពោះបុគ្គលគ្រប់រូបឲ្យបានដឹងថា បងប្អូនគឺសំខាន់ណាស់។ បងប្អូន សាច់ញាតិ គឺនៅតែជាក្រុមមនុស្ស ដែលចាំជួយយើងមុនគេ នៅពេលមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលប្រតិបត្តិគំនិត នៃសុភាសិតនេះខុស វានឹងបង្កើតឲ្យមានគំនិតបក្សពួកនិយមទៅវិញ។
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
2 ថ្ងៃ
