អន្តរជាតិ
មេដឹកនាំហ្វីលីពីនប្តេជ្ញាជំរុញឲ្យការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងចប់ត្រឹមឆ្នាំនេះ
លោក Duterte អញ្ជើញមកដល់ប្រទេសថៃនៅយប់ថ្ងៃ ២០មីនា (រូបភាព៖ Presidential Communication)
×![]()
ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Rodrigo Duterte បានលើកឡើងថា ហ្វីលីពីនប្តេជ្ញាធ្វើយ៉ាងណា ជំរុញឲ្យក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងចេញជារូបរាងឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧នេះ ដើម្បីគ្រប់គ្រងសកម្មភាពចិននិងភាគីជម្លោះអាស៊ាននិងជំរុញការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តនេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃលោក ប្រាយុទ្ធ ចន្ទអូចា និងបន្ទាប់ពីលោកញ្ជាក់ថា ហ្វីលីពីនមិនអាចបញ្ឈប់សកម្មភាពសង់ចិនសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិតនិងយោធូបនីយកម្មតំបន់ជម្លោះឡើយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ គោលជំហរទន់ភ្លន់របស់មេដឹកនាំហ្វីលីពីន ចំពោះក្រុងប៉េកាំងអាចសម្រួលដល់ដំណើរការជជែកពិភាក្សានិងចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិផងដែរ។
ការសម្រេចបានក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង(COC) ជាអ្វីដែលភាគីពាក់ព័ន្ធមានចិននិងអាស៊ានចង់បាន។ ភាគីទាំងនេះបានចំណាយពេលវេលាប្រហែល ១៥ឆ្នាំទៅហើយដើម្បីចរចានិងចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិដែលមានអនុភាពគតិយុត្តិនេះ។ ប៉ុន្តែដោយសារមានភាគីទីបីលូកលាន់ខ្លាំងហើយភាពតានតឹងនិងការប្រឈមមុខគ្នាមានច្រើនកន្លងមកនោះ បានធ្វើឲ្យដំណើរការនៃការពិភាក្សានិងការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះហាក់យឺតយ៉ាវខ្លាំងថែមទៀត។
យ៉ាងណាមិញបរិបទនយោបាយតំបន់បានផ្លាស់ប្តូរបន្ទាប់ពីមានការផ្លាស់ប្តូរប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១៦ ដែលវាជាអ្វីដែលរុញច្រានឲ្យមហាយក្សចិននិងហ្វីលីពីនកៀកជិតគ្នា។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ ការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំអាមេរិកនិងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃនយោបាយអាមេរិកមកកាន់តំបន់អាស៊ី ក៏ចូលរួមចំណែកជំរុញឲ្យបណ្តារដ្ឋអាស៊ានមួយចំនួនដែលតែងក្អេងក្អាងដាក់ចិននោះបន្ទន់ឥរិយាបថបន្តិចបន្តួចដែរ។ ទាំងនេះវាជួយបង្កើតបរិយាកាសសមស្របជាងមុនសម្រាប់គូភាគីបន្តការពិភាក្សានិងអាចឈានទៅបង្ហើយការងារចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះបាន។
ថ្វីបើសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះការបង្ហើយការរៀបចំក្រមប្រតិបត្តិឆ្នាំនេះមានមិនច្រើនក៏ដោយ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ហ្វីលីពីនហាក់ដូចជាប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់ដើម្បីធានាថាក្រមប្រតិបត្តិនឹងអាចចេញជារូបរាងក្នុងខួបលើកទី៥០នៃការបង្កើតអាស៊ានផង ។
ដូចឃើញស្រាប់ហើយ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Rodrigo Duterte បានបញ្ជាក់ក្រោយជំនួបទ្វេភាគីជាមួយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលថៃលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចាថា រដ្ឋាភិបាលលោកតាំងចិត្តចូលរួមជំរុញឲ្យមានការបញ្ចប់ការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅឆ្នាំ ២០១៧នេះ។លោកបានលើកឡើងដែរថា ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំហ្វីលីពីន លោកក៏ចង់ឃើញការបន្តអនុវត្តឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងការគាំទ្រសេរីភាពនាវាចរណ៍សមុទ្រនិងការហោះហើយផងដែរ។
យោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Rappler លោក Rodrigo Duterte បានអះអាងដូច្នេះ៖«ខាងយើងបានលើកឡើងពីភាពចាំបាច់នៃការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង (DOC) ឲ្យបានពេញលេញនិងមានប្រសិទ្ធភាព ហើយយើងក៏បានប្តេជ្ញាចិត្តថានឹងបញ្ចប់ការចងក្រងគោលការណ៍ណែនាំនៃក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ នេះ»។
បន្ថែមពីនេះ មេដឹកនាំហ្វីលីពីនរូបនេះបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌ផងដែរថា លោក និងលោកប្រាយុទ្ធបានឯកភាពគ្នាបន្តគាំទ្រសេរីភាពនាវាចរណ៍និងការហោះហើរនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងរក្សាឲ្យបាននូវសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ទាំងមូល។
«យើងទាំងពីរបានបញ្ជាក់ជាថ្មីពីសារសំខាន់នៃសន្តិសុខ ស្ថិរភាពនិងសន្តិភាពក្នុងតំបន់ក៏ដូចជាសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែរ។ យើងទទួលស្គាល់និងគោរពសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរ ដែលវាជាផលប្រយោជន៍របស់បប្រទេសទាំងអស់ទាំងក្នុងនិងក្រៅតំបន់ផងដែរ»។នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោក Rodrigo Duterte។
ពីរថ្ងៃមុនពេលលោកលើកឡើងពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ហ្វីលីពីន លោក Rodrigo Duterteប្រកាសថា ហ្វីលីពីនមិនអាចយកឈ្នះចិន ហើយលោកក៏មិនអាចធ្វើសកម្មភាពអ្វីផ្សេងទៀតដើម្បីបញ្ឈប់ចិនមិនឲ្យសង់កោះសិប្បនិម្មិតនិងធ្វើយោធូបនីយកម្មតំបន់បានដែរ។ ដូច្នេះហើយការពន្លឿនការចរចានិងចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុតដើម្បីឈានទៅពង្រឹងការគ្រប់គ្រងសកម្មភាពគូភាគីទាំងអស់និងបញ្ចៀសបញ្ហាប្រឈមនានាដែលអាចកើតឡើងដោយសារជម្លោះនេះ។
កាលពីចុងខែកុម្ភៈ ក្រោយកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចង្អៀតនៅ Boracay អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសហ្វីលីពីន Perfecto Yasay បានបញ្ជាក់ប្រាប់ថាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់គ្នាមានទំនុកចិត្តខ្ពស់ថា អាស៊ាននិងចិននឹងឯកភាពគ្នាលើ គោលការណ៍នៃក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង នៅត្រឹមខែមិថុនាខាងមុខ។
ពេលជាមួយគ្នានោះ អតីតប្រមុខការទូតហ្វីលីពីនខាងលើក៏បានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានផងដែរថា ការបញ្ឈប់សកម្មភាពយោធូបនីយកម្មនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាគន្លឹះសំខាន់បំផុតសម្រាប់ជំរុញឲ្យការសម្រេចបាននូវក្រមប្រតិបត្តិរវាងចិននិងអាស៊ាន។
តាមសម្តីរបស់លោក Perfecto Yasay ហ្វីលីពីនក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំនេះហាក់កំពុងប្រឹងប្រែងខ្លាំងដើម្បីបង្រួបបង្រួមអាស៊ានជាធ្លុងមួយនិងរក្សាបានគោលការណ៍ជា ឯកច្ឆ័នដើម្បីតតាំងជាមួយមហាយក្សចិនក្នុងការចរចាគ្នាលើបញ្ហាជម្លោះដែនសមុទ្រនេះ។ រយៈពេលច្រើនឆ្នាំមកហើយសមាជិក អាស៊ាននៅបែកខ្ញែកគ្នាខ្លាំងនៅពេលដែលនិយាយ ការតតាំងជាមួយចិនក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
មិនត្រឹមតែភាគីហ្វីលីពីនឡើយ សូម្បីតែរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសិង្ហបុរី Vivian Balakrishnan ក៏បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា សិង្ហបុរីសង្ឃឹមដូចគ្នាចំពោះការបញ្ចប់ការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះ។ លោកពន្យល់ថា វាជាកិច្ចការលំបាកបំផុតមួយសម្រាប់អាស៊ានក្នុងការសម្រេចឲ្យបាននូវក្រមប្រតិបត្តិ ប៉ុន្តែវាជាលិខិតបទដ្ឋានសំខាន់បំផុតមួយដែលមិនអាចខ្វះបានឡើយ៕
ការសម្រេចបានក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង(COC) ជាអ្វីដែលភាគីពាក់ព័ន្ធមានចិននិងអាស៊ានចង់បាន។ ភាគីទាំងនេះបានចំណាយពេលវេលាប្រហែល ១៥ឆ្នាំទៅហើយដើម្បីចរចានិងចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិដែលមានអនុភាពគតិយុត្តិនេះ។ ប៉ុន្តែដោយសារមានភាគីទីបីលូកលាន់ខ្លាំងហើយភាពតានតឹងនិងការប្រឈមមុខគ្នាមានច្រើនកន្លងមកនោះ បានធ្វើឲ្យដំណើរការនៃការពិភាក្សានិងការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះហាក់យឺតយ៉ាវខ្លាំងថែមទៀត។
យ៉ាងណាមិញបរិបទនយោបាយតំបន់បានផ្លាស់ប្តូរបន្ទាប់ពីមានការផ្លាស់ប្តូរប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១៦ ដែលវាជាអ្វីដែលរុញច្រានឲ្យមហាយក្សចិននិងហ្វីលីពីនកៀកជិតគ្នា។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ ការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំអាមេរិកនិងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃនយោបាយអាមេរិកមកកាន់តំបន់អាស៊ី ក៏ចូលរួមចំណែកជំរុញឲ្យបណ្តារដ្ឋអាស៊ានមួយចំនួនដែលតែងក្អេងក្អាងដាក់ចិននោះបន្ទន់ឥរិយាបថបន្តិចបន្តួចដែរ។ ទាំងនេះវាជួយបង្កើតបរិយាកាសសមស្របជាងមុនសម្រាប់គូភាគីបន្តការពិភាក្សានិងអាចឈានទៅបង្ហើយការងារចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះបាន។
ថ្វីបើសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះការបង្ហើយការរៀបចំក្រមប្រតិបត្តិឆ្នាំនេះមានមិនច្រើនក៏ដោយ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ហ្វីលីពីនហាក់ដូចជាប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់ដើម្បីធានាថាក្រមប្រតិបត្តិនឹងអាចចេញជារូបរាងក្នុងខួបលើកទី៥០នៃការបង្កើតអាស៊ានផង ។
ដូចឃើញស្រាប់ហើយ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Rodrigo Duterte បានបញ្ជាក់ក្រោយជំនួបទ្វេភាគីជាមួយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលថៃលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចាថា រដ្ឋាភិបាលលោកតាំងចិត្តចូលរួមជំរុញឲ្យមានការបញ្ចប់ការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅឆ្នាំ ២០១៧នេះ។លោកបានលើកឡើងដែរថា ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំហ្វីលីពីន លោកក៏ចង់ឃើញការបន្តអនុវត្តឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងការគាំទ្រសេរីភាពនាវាចរណ៍សមុទ្រនិងការហោះហើយផងដែរ។
យោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន Rappler លោក Rodrigo Duterte បានអះអាងដូច្នេះ៖«ខាងយើងបានលើកឡើងពីភាពចាំបាច់នៃការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង (DOC) ឲ្យបានពេញលេញនិងមានប្រសិទ្ធភាព ហើយយើងក៏បានប្តេជ្ញាចិត្តថានឹងបញ្ចប់ការចងក្រងគោលការណ៍ណែនាំនៃក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ នេះ»។
បន្ថែមពីនេះ មេដឹកនាំហ្វីលីពីនរូបនេះបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌ផងដែរថា លោក និងលោកប្រាយុទ្ធបានឯកភាពគ្នាបន្តគាំទ្រសេរីភាពនាវាចរណ៍និងការហោះហើរនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងរក្សាឲ្យបាននូវសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ទាំងមូល។
«យើងទាំងពីរបានបញ្ជាក់ជាថ្មីពីសារសំខាន់នៃសន្តិសុខ ស្ថិរភាពនិងសន្តិភាពក្នុងតំបន់ក៏ដូចជាសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែរ។ យើងទទួលស្គាល់និងគោរពសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរ ដែលវាជាផលប្រយោជន៍របស់បប្រទេសទាំងអស់ទាំងក្នុងនិងក្រៅតំបន់ផងដែរ»។នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោក Rodrigo Duterte។
ពីរថ្ងៃមុនពេលលោកលើកឡើងពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ហ្វីលីពីន លោក Rodrigo Duterteប្រកាសថា ហ្វីលីពីនមិនអាចយកឈ្នះចិន ហើយលោកក៏មិនអាចធ្វើសកម្មភាពអ្វីផ្សេងទៀតដើម្បីបញ្ឈប់ចិនមិនឲ្យសង់កោះសិប្បនិម្មិតនិងធ្វើយោធូបនីយកម្មតំបន់បានដែរ។ ដូច្នេះហើយការពន្លឿនការចរចានិងចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុតដើម្បីឈានទៅពង្រឹងការគ្រប់គ្រងសកម្មភាពគូភាគីទាំងអស់និងបញ្ចៀសបញ្ហាប្រឈមនានាដែលអាចកើតឡើងដោយសារជម្លោះនេះ។
កាលពីចុងខែកុម្ភៈ ក្រោយកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចង្អៀតនៅ Boracay អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសហ្វីលីពីន Perfecto Yasay បានបញ្ជាក់ប្រាប់ថាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់គ្នាមានទំនុកចិត្តខ្ពស់ថា អាស៊ាននិងចិននឹងឯកភាពគ្នាលើ គោលការណ៍នៃក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង នៅត្រឹមខែមិថុនាខាងមុខ។
ពេលជាមួយគ្នានោះ អតីតប្រមុខការទូតហ្វីលីពីនខាងលើក៏បានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានផងដែរថា ការបញ្ឈប់សកម្មភាពយោធូបនីយកម្មនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាគន្លឹះសំខាន់បំផុតសម្រាប់ជំរុញឲ្យការសម្រេចបាននូវក្រមប្រតិបត្តិរវាងចិននិងអាស៊ាន។
តាមសម្តីរបស់លោក Perfecto Yasay ហ្វីលីពីនក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំនេះហាក់កំពុងប្រឹងប្រែងខ្លាំងដើម្បីបង្រួបបង្រួមអាស៊ានជាធ្លុងមួយនិងរក្សាបានគោលការណ៍ជា ឯកច្ឆ័នដើម្បីតតាំងជាមួយមហាយក្សចិនក្នុងការចរចាគ្នាលើបញ្ហាជម្លោះដែនសមុទ្រនេះ។ រយៈពេលច្រើនឆ្នាំមកហើយសមាជិក អាស៊ាននៅបែកខ្ញែកគ្នាខ្លាំងនៅពេលដែលនិយាយ ការតតាំងជាមួយចិនក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
មិនត្រឹមតែភាគីហ្វីលីពីនឡើយ សូម្បីតែរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសិង្ហបុរី Vivian Balakrishnan ក៏បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា សិង្ហបុរីសង្ឃឹមដូចគ្នាចំពោះការបញ្ចប់ការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិនេះ។ លោកពន្យល់ថា វាជាកិច្ចការលំបាកបំផុតមួយសម្រាប់អាស៊ានក្នុងការសម្រេចឲ្យបាននូវក្រមប្រតិបត្តិ ប៉ុន្តែវាជាលិខិតបទដ្ឋានសំខាន់បំផុតមួយដែលមិនអាចខ្វះបានឡើយ៕
Tag:
Rodrigo Duterte ក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
11 ម៉ោង
