ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខប្រជុំពិភាក្សារឿងរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ខណៈក្រុមសិទ្ធិមនុស្សសុំឲ្យដាក់ទណ្ឌកម្មមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ា

អន្តរជាតិ

ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខប្រជុំពិភាក្សារឿងរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ខណៈក្រុមសិទ្ធិមនុស្សសុំឲ្យដាក់ទណ្ឌកម្មមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ា

27, Sep 2017 , 5:23 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជួបប្រជុំបិទទ្វារនៅថ្ងៃអង្គារដើម្បីពិភាក្សាពីវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលបន្តអូសបន្លាយដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន និងបង្កឲ្យមនុស្សជិត ប្រាំសែននាក់រត់ភៀសខ្លួននោះ។ កិច្ចពិភាក្សានេះបានកំណត់យកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ២៨ កញ្ញា សម្រាប់ការរៀបចំកិច្ចប្រជុំមួយទៀតដោយមានអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិចូលរួមផង។ គេរំពឹងថា កិច្ចប្រជុំពិសេសនេះនឹងត្រួសត្រាយសម្រាប់ការស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ចប់វិបត្តិ ខណៈដែលក្រុមសិទ្ធិមនុស្សបានទទូចឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខហាមឃាត់ការលក់អាវុធឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ានិងដាក់ទណ្ឌកម្មបុគ្គលមួយចំនួនដែលពាក់ព័ន្ធផងដែរ។

បន្ទាប់ពីមានការរង់ចាំអស់ពេលជាយូរ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដែលជាស្ថាប័នមានឥទ្ធិពលផុតគេនោះបានបើកកិច្ចប្រជុំជាផ្លូវការដើម្បីពិភាក្សាពីបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ផ្សាយថា កិច្ចប្រជុំបិទទ្វារនេះមានការចូលរួមពីបណ្តាសមាជិក ហើយកិច្ចពិភាក្សានេះគឺធ្វើឡើងដើម្បីឆ្លើយបតនឹងវិបត្តិមនុស្សជាតិនៅរដ្ឋ Rakhine ដែលបង្កឲ្យមានប្រជាជនជិតប្រាំសែននាក់រត់ភៀសខ្លួន។

អ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍កិច្ចប្រជុំនេះកំណត់ឲ្យមានកិច្ចប្រជុំមួយទៀតនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដែលអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Antonio Guteress និងតំណាងក្រុងប៉េកាំងដែលជាខ្នងបង្អែកមីយ៉ាន់ម៉ានោះឡើងថ្លែងសុន្ទរកថាពាក់ព័ន្ធស្ថានការណ៍វិបត្តិផង។

ជុំវិញវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានេះ តំណាងរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេស ឯកអគ្គរាជទូតរងប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ Jonathan Allen បានទទូចឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខដាក់ចេញចំណាត់ការដែលបង្ហាញជាសារមួយជាក់លាក់ទៅកាន់អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យបញ្ឈប់អំពើហិង្សាប្រដាប់អាវុធនេះ។ មន្ត្រីទូតរូបនេះក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការផ្គត់ផ្គង់ជំនួយមនុស្សធម៌ទៅកាន់រដ្ឋ Rakhine ហើយមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវដោះស្រាយ បញ្ហា ឋានៈនិងស្ថានភាព ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលត្រូវគេចាត់ទុកជាប្រជាជនគ្មានរដ្ឋនោះ ឲ្យខាងតែបាន។

ចំណែកតំណាងបារាំង លោក Francois Delattre ឯណោះវិញ បានអំពាវនាវទៅកាន់សមាជិកទាំងអស់ឲ្យរួបរួមគ្នាឆ្លើយតបបញ្ហាប្រឈម និងដាក់សម្ពាធល់អាជ្ញាធមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីឲ្យស្វែងរកដំណោះស្រាយសមរម្យផង។

ដោយឡែក បារាំងនឹងធ្វើជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខចាប់ពីថ្ងៃ ១តុលាខាងមុខ ហើយបារាំងក៏បានអញ្ជើញអតីតអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិលោក កូហ្វី អាណាន់ មកថ្លែងការណ៍ពាក់ព័ន្ធបញ្ហារ៉ូហ៊ីងយ៉ាផងដែរនៅសប្តាហ៍ក្រោយ ក្នុងនាមលោកជាប្រធានគណៈកម្មការប្រឹក្សាយោបលលើបញ្ហារដ្ឋ Rakhine។ របាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់លោក ក៏តស៊ូមតិឲ្យមានការផ្តល់សញ្ជាតិពេញលេញដល់ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែរ។

ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ការចេញដំណោះស្រាយដាក់សម្ពាធលើមីយ៉ាន់ម៉ា នៅតែជារឿងស្រពេចស្រពិលសម្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ។ មីយ៉ាន់ម៉ាមានខ្នងបង្អែកធំពីរនៅក្រុមប្រឹក្សានេះក្នុងនោះមានរុស្ស៊ី និងចិន ហើយមីយ៉ាន់ម៉ាក៏បានស្វះស្វែងរកជំនួយពីប្រទេសទាំងពីររួចរាល់ហើយដើម្បីផ្តល់ការពារដល់ខ្លួនផ្នែកការទូតក្នុងករណីចាំបាច់។ កន្លងមក រុស្ស៊ី ឬចិនក្តីសុទ្ធតែប្រើប្រាស់ភាសាស្រដៀងគ្នាពាក់ព័ន្ធបញ្ហាវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដោយគេចាត់ទុកប្រតិបត្តិការសឹករបស់ទាហានមីយ៉ាន់ម៉ាជាការរក្សាសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែ ស្របពេលដែលថ្កោលទោសក្រុមឧទ្ទាម ចិនក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការបញ្ចប់អំពើហិង្សាប្រដាប់អាវុធផងដែរ។

-ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សទាមទារឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខដាក់ទណ្ឌកម្មមន្ត្រីមីយ៉ាន់ម៉ា និងហាមលក់អាវុធដូចបានបញ្ជាក់ខាងដើមស្រាប់ គេមិនអាចដឹងច្បាស់ថា ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនឹងមានវិធានការបែបណាដើម្បីឆ្លើយតបនឹងវិបត្តិនេះឡើយ។ ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សដែលតែងថ្កោលទោសមីយ៉ាន់ម៉ា ជាពិសេសលោកស្រី ស៊ូជី នោះក៏បានឆ្លៀតឱកាសអំពាវនាវទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខឲ្យពិចារណាដាក់ទណ្ឌកម្ម និងហាមឃាត់ការលក់អាវុធឲ្យទាហានមីយ៉ាន់ម៉ាដែរ។

ប្រធានអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Louis Charbonneau បានសង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះ៖« ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខត្រូវប្រញាប់ប្រញាល់ពិចារណាដាក់ទណ្ឌកម្មហាមលក់អាវុធឲ្យទាហានមីយ៉ាន់ម៉ា និងដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងរាល់បុគ្គលដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះបទឧក្រិដ្ឋដែលបង្កឡើងប្រឆាំងប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា»។

លោកបន្ថែមដូច្នេះ៖ «យើងសង្ឃឹមថា អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិនឹងអាចរួមចំណែកជំរុញឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខដាក់ចេញចំណាត់ការឆាប់រហ័សឆ្លើយតបនឹងវិបត្តផងដែរ»។

ចំណែកអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិមានទាំងឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស និងជនភៀសខ្លួន ក៏បានអំពាវនាវយ៉ាងទទូចទៅកាន់ភាគីពាក់ព័ន្ធរួមទាំងបណ្តាប្រទេសសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហា មិនមែនត្រឹមចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះឡើយ។

តាមពិតទៅ មុនមានកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាផ្លូវការ បណ្តាអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានបង្ហាញការខកចិត្តចំពោះស្ថាប័ននេះដោយសារភាពយឺតយ៉ាវ និងស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការដាក់ចេញវិធានការដាក់សម្ពាធមីយ៉ាន់ម៉ា និងបណ្តែតបណ្តោយឲ្យវិបត្តិកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះរួមទាំងទីភ្នាក់ងារអង្គករសហប្រជាជាតិផងបានអះអាងថា យុទ្ធនាការសឹករបស់ទាហានមីយ៉ាន់ម៉ាប្រៀបដូចជាការបោសសម្អាតជនជាតិភាគតិចដោយមានការសម្លាប់ រំលោភ និងដុតកម្ទេចផ្ទះសម្បែងប្រជាជនផង។

ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់ទីប្រឹក្សារដ្ឋ អ៊ុងសាន ស៊ូជី ទាត់ចោលការចោទប្រកាន់ និងបកស្រាយថា កងទ័ពរក្សាក្រមសីលធម៌ និងប្រតិបត្តិយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនដើម្បីធានាថា ជនស៊ីវិលនិងទ្រព្យសម្បត្តិតិចតួចប៉ុណ្ណោះរងផលប៉ះពាល់នោះ។ តាមពិតទៅទាហានមីយ៉ាន់ម៉ាបានបើកប្រតិបត្តិការសឹកនៅរដ្ឋ Rakhine ក្រោយពេលដែលក្រុមឧទ្ទាម ទាហានរំដោះរ៉ូហ៊ីងយ៉ា Arakan បានលួចវាយប្រហារប្រឆាំងកងកម្លាំងសន្តិសុខថ្ងៃ ២៥ ខែសីហាកន្លងទៅ៕