ជាតិ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ នៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទបាយ័ន ដែលត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅចុងស.វទី១២ និងដើមស.វទី១៣ នៃគ.ស យើងឃើញមានចម្លាក់មនុស្សទាំងប្រុស-ស្រីមួយចំនួនស្ថិត ក្នុងឥរិយាបថមួយ ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ពួកគេកំពុងសម្តែងនូវការ គោរពចំពោះ កងទ័ពដែលហៀបនឹងចេញទៅច្បាំង នៅសមរភូមិក្នុងសង្គ្រាមខ្មែរ-ចាមដ៏ឃោរឃៅ។ 
សញ្ញាគារវកិច្ចដ៏ជ្រាលជ្រៅនេះ ត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយដៃស្តាំផ្អាប់លើទ្រូង ដែលគួយដៃទ្រ ដោយដៃឆ្វេង ហើយអង្គុយ ក្បាលឱនបន្តិច។ តាមពិតទៅ ការសម្តែងនូវគារវកិច្ចបែបនេះ នាសម័យបាយ័ន ក៏ត្រូវបានគេជួបប្រទះនៅលើជញ្ជាំងនៃប្រាសាទអង្គរវត្តផងដែរ មានប្រវត្តិទាក់ទងយ៉ាងជិតស្និតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជារាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ។ នេះបើយោងលើទិន្នន័យខាងបុរាណវិទ្យា ដែលយើងបានប្រមែប្រមូល។ ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងដូចខ្មែរ ជនជាតិមនដែលស្ថិតក្នុងអម្បូរមន-ខ្មែរ ក៏មានទំនៀមទម្លាប់អ៊ីចឹងដែរ ក្នុងអតីតកាលដ៏យូរលង់ មុនពេលដែលទឹកដីរបស់ខ្លួនត្រូវបានបាត់បង់អធិបតេយ្យភាព។ បើនិយាយម្យ៉ាងទៀត ចំណាស់នៃប្រពៃណីរួមនេះ ត្រូវបានគេឃើញតាមរយៈចម្លាក់បុរេអង្គររវាងស.វទី៨-៩ ដែលសិប្បករមនបានឆ្លាក់លើបង្គោលសីមាវត្ត បែបពុទ្ធនិយមក្នុងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន។
យ៉ាងណាមិញ សំណេរចិនស្តីពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំ រវាងស.វទី១ និងទី៣នៃគ.ស ក៏បានបញ្ជាក់អំពីវត្តមាននៃប្រពៃណីខាងលើនេះដែរ។ ដូចនេះ មានន័យថា ការសម្តែងគារវកិច្ចខាងលើនេះមានតាំងតែពីសម័យបុរេអង្គរម្ល៉េះ ហើយប្រពៃណីនេះត្រូវបានបន្តរហូតដល់សម័យវប្បធម៌បាយ័នយ៉ាងច្បាស់លាស់។ហើយបើយោងលើការវិភាគ តាមរយៈលក្ខណៈនៃចម្លាក់បុរាណ សញ្ញាណគារវកិច្ចខាងលើនេះ មិនគ្រាន់តែបង្ហាញនូវប្រភពរួមនៃខឿនវប្បធម៌មន-ខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ជនជជាតិខ្មែរនាសម័យអង្គរ ជាពិសេសសម័យវប្បធម៌បាយ័នមិនបានខ្ចីប្រពៃណីដ៏ល្អប្រពៃខាងលើនេះពីឥណ្ឌាឡើយ៕
(អត្ថបទរបស់លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត មីសែល ត្រាណេ នៅក្នុងគេហទំព័រ http://www.khemaravidya.com)
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 4 ថ្ងៃ
