ជាតិ
បច្ចេកវិទ្យា
សហគ្រិនបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជាមួយក្រុមចង់បង្កើតក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីមួយ ក្រោយបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចនៅអាមេរិក
សហគ្រិនកម្ពុជាដែលចូលរួមក្នុងកម្មវិធី International Visitor Leadership Program (IVLP) ទៅទស្សនកិច្ចនៅឯទីស្នាក់ការក្រុមហ៊ុន Instacart នៅក្នុងទីក្រុង San Francisco។ (ស្រេង លក្ខិណា/VOA)
×![]()
ក្រុង SAN FRANCISCO រដ្ឋ CALIFORNIA ៖ កាលពីនៅរាជធានីភ្នំពេញ អ្នកបច្ចេកវិទ្យាវ័យក្មេងកម្ពុជា៥នាក់ស្គាល់គ្នាដោយសារតែកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ប៉ុន្តែពួកគេមិនមានឱកាសស្គាល់គ្នាឲ្យបានច្បាស់នោះទេ។ ក្រោយធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សាជុំវិញសហរដ្ឋអាមេរិករយៈពេល៣សប្តាហ៍មក ពួកគេបានវិលត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញដោយនាំមកវិញនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមក្នុងការសហការរួមគ្នាក្នុងការបង្កើតក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យា Startup ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុមួយ។
លោក សុខ សុភមង្គល អាយុ ២៩ឆ្នាំ សហស្ថាបនិកនិងជានាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន Codingate ដែលជាក្រុមហ៊ុនបង្កើតគេហទំព័រនិងកម្មវិធីតាមទូរស័ព្ទសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មនានាបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖«ពីមុន យើងអាចនិយាយថា យើងសុបិន្តពេលយើងនិយាយអំពី ពាណិជ្ជកម្មវាល់លានដុល្លារ ពេលយើងគិតពីអាហ្នឹង យើងមានបរិបទមួយ យើងថាវាជាការស្រមើស្រមៃដែលមិនមែនជាការពិត» ។
លោក ជា ឡង់ដា ស្ថាបនិកនិងជានាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន BookMeBus ដែលជាក្រុមហ៊ុនកក់សំបុត្ររថយន្តក្រុង សាឡាង និងតាក់ស៊ី តាមរយៈគេហទំព័រនិងកម្មវិធីតាមទូរស័ព្ទ BookMeBus បានជួបលោក សុខ សុភមង្គល នៅក្នុងកម្មវិធីភាពជាអ្នកដឹកនាំអន្តរជាតិ International Visitor Leadership Program (IVLP) ឧបត្ថម្ភដោយក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលផ្តោតទៅលើប្រធានបទនានា ដូចជា បច្ចេកវិទ្យា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស សន្តិសុខ បរិស្ថាន ឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនិងការអភិវឌ្ឍ។
កម្មវិធីរយៈពេលបីសប្តាហ៍ដែលផ្តោតខ្លាំងលើបច្ចេកវិទ្យាក្រោមប្រធានបទ«ពន្លឿនសហគ្រិនភាពបច្ចេកវិទ្យានិងការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម» ផ្តោតទៅលើការរីកលូតលាស់នៃសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមនៅក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យា។ សហគ្រិនបច្ចេកវិទ្យាខ្មែរវ័យក្មេងទាំងនេះបានជួបជាមួយនឹងមេដឹកនាំខាងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងរដ្ឋធានី វ៉ាស៊ីនតោន ទីក្រុង Cleveland រដ្ឋ Ohio ទីក្រុង Raleigh រដ្ឋ North Carolina ទីក្រុង San Francisco និងទីក្រុង San Jose រដ្ឋ California។
លោក ឡង់ដា បានថ្លែងថា នៅក្នុងតំបន់បច្ចេកវិទ្យា Silicon Valley ពួកគេបានជួបជាមួយនឹង«ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនដែលជោគជ័យទាំងធំ ទាំងតូច»។
«យើងឃើញពីរបៀបនៃការធ្វើប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម តើគេរៀបចំក្រុមហ៊ុនគេយ៉ាងម៉េចដើម្បីឲ្យបានជោគជ័យ»។
លោក ឡង់ដា បានលើកឡើងពីចំណុចវិជ្ជមាននានានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបានថ្លែងថា៖«វាជាឱកាសមួយដែលយើងអាចប្រាប់ពួកគាត់ពីការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង ដូចជាវិស័យអ៊ីនធឺណិត ការអប់រំ វិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើង ដែលបង្ហាញពីសក្តានុពលប្រទេសរបស់យើង ដែលជាផលចំណេញមួយប្រសិនបើគាត់មកបណ្តាក់ទុននៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង»។
លោក Nicholas Geisinger មន្ត្រីកម្មវិធី IVLP ដែលទទួលបន្ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចផ្តោតលើបច្ចេកវិទ្យានេះ បានលើកឡើងថា កម្មវិធីនេះជោគជ័យនៅពេលដែលកម្មវិធីនេះអាចបណ្តុះគំនិតគ្នាទៅវិញទៅមករវាងសហគ្រិនដែលចូលរួមទាំងអស់នោះជាមួយនឹងភាគីអាមេរិក។
«គំនិតនេះផ្តួចផ្តើមឡើងដោយស្ថានទូតអាមេរិក ហើយការពង្រីកការលូតលាស់ខាងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺស្ថិតក្នុងចំណោមគោលដៅមួយរបស់យើង ដូច្នេះហើយទើបយើងបង្កើតកម្មវិធីមួយដោយផ្តោតលើប្រធានបទនេះ»។
លោកបានបន្ថែមថា វាជាផលចំណេញមួយ «នៅពេលដែលសហគ្រិនបច្ចេកវិទ្យាទាំងនេះបានរៀនសូត្រ ហើយមានគំនិតថ្មីៗ ក្រោយបានពិភាក្សាគ្នានៅក្នុងបរិយាកាសថ្មីមួយនេះ»។
«វាគឺជាជ័យជម្នះដ៏ធំធេងមួយសម្រាប់កម្មវិធីនេះ ជាជ័យជំនះមួយសម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ហើយខ្ញុំទន្ទឹមចាំមើលថាតើពួកគេនឹងធ្វើអ្វីតទៅមុខទៀត»។
លោក ស៊ឹម ច័ន្ទគីរីរ័ត្ន ស្ថាបនិកនិងជាប្រធានក្រុមហ៊ុន បញ្ជី ដែលជាក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុមួយបានប្រាប់ VOA ថា ស្របពេលដែលសហគ្រិនទាំងនេះបានរៀនសូត្រពីវិស័យបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សានេះ អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺលោកបានស្គាល់គ្នាជាមួយសហគ្រិនដទៃទៀតច្រើនជាងមុន។
«តែអាមួយទៀតនោះគឺអ្នកដែលមកហ្នឹងយើងស្គាល់គ្នាច្បាស់ជាងមុន»។
លោក ធុល រិទ្ធី ស្ថាបនិកនៃក្រុមហ៊ុន SmallWorld ដែលជាក្រុមហ៊ុនផ្តល់ការិយាល័យធ្វើការរួមគ្នា ឬហៅថា co-working space បានប្រាប់ VOA ថា ពួកគេចំនួន៥នាក់យល់ថា ពួកគេអាចធ្វើការជាមួយគ្នាបានពេលត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញ។
«អ្វីដែលមើលទៅគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងជាងគេគឺ ទៅវិញយើងបានធ្វើការជាមួយគ្នា»។
ពួកគេទាំង៥សុទ្ធតែមានក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យារៀងៗខ្លួន ដូច្នេះតើអ្នកណានឹងគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុដែលពួកគេគ្រោងនឹងបង្កើតរួមគ្នានេះ? ពួកគេសុំមិនផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីរបស់ពួកគេ ដោយគ្រាន់តែប្រាប់ VOA ថា ក្រុមហ៊ុននោះគឺជាក្រុមហ៊ុនដែលជួយដល់ការទូទាត់ប្រាក់។
លោក ឡង់ដា បានប្រាប់ថា ការសហការគ្នាបង្កើតក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីនេះមានទាំងគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិ។
«គុណសម្បត្តិ បើសិនពួកខ្ញុំធ្វើបានជោគជ័យ វានឹងអាចជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយ អ្នកចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មដទៃទៀតគឺគាត់អាចមានភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រកបអាជីវកម្ម ជាពិសេសគឺទាក់ទងនឹងការទូទាត់ប្រាក់ហ្នឹងតែម្តង»។
ក៏ប៉ុន្តែលោកក៏បានលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភផងដែរ។
«អ្វីដែលខ្ញុំបារម្ភគឺដោយសារតែពួកខ្ញុំសុទ្ធតែមានអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន អញ្ជឹងហើយពេលខ្លះនៅពេលដែលមានអ្នកពូកែច្រើនពេកនៅក្នុងក្រុម វាអាចជាការផលប៉ះពាល់វិញ»។
ឱកាសនិងការគាំទ្រ
បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចបីសប្តាហ៍ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ឡង់ដាបានថ្លែងថា លោកពិតជាមានការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះការគាំទ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ទាំងថ្នាក់មូលដ្ឋាន ថ្នាក់រដ្ឋនិងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ទៅលើក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីឬហៅថា startup។
«ឱកាសមើលឃើញដូចជា ការសហការរវាងរដ្ឋាភិបាល ហើយនិងអាជីវកម្ម សហគ្រាស ហើយនិងកម្មវិធីមួយចំនួនដូចជា incubation ដែលជាកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលអាជីវកម្មខ្នាតតូចឲ្យយល់ច្បាស់ពីអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន ឲ្យរៀបចំឲ្យស្តង់ដារ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនក្នុងការរកថវិកា ឬរកអ្នកបណ្តាក់ទុន»។
ឧទាហរណ៍ សហគ្រិនកម្ពុជាបានចូលរួមជួបពិភាក្សានៅឯការិយាល័យ Civic Innovationនៅក្នុងសាលាក្រុង San Franciscoអំពីថាតើ ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកអាចជួយដល់ទីក្រុង ឬតើអាជ្ញាធរក្រុងអាចជួយដល់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះដោយរបៀបណា។
នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក មានតែទីក្រុង San Francisco ប៉ុណ្ណោះដែលមានការិយាល័យ Civic Innovation ដែលជួយដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មី នេះបើយោងតាមអ្នកស្រី Siobhan Oat-Judge ដែលជាកម្មសិក្សាការីនៅក្នុងការិយាល័យមួយនេះដែលជួយផ្សាភ្ជាប់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មី ក្នុងការបង្កើតផលិតផលថ្មីៗ ដែលជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា។ នេះបើយោងតាមគេហទំព័ររបស់ការិយាល័យ Civic Innovation នៅក្នុងសាលាក្រុង San Francisco។
អ្នកស្រី Oat-Judge បានលើកឡើងថា ការជួយដល់ក្រុមហ៊ុន startup បង្កើតថ្មីមិនមែនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់តែម្ខាងនោះទេ។
«សហគមន៍ទាំងមូលទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការជួយដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីទាំងនោះ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនទាំងនោះជួយផ្តល់ដំណោះស្រាយដល់បញ្ហានានា។ វាផ្តល់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក»។
អ្នកស្រីថ្លែងប្រាប់ VOAបន្ថែមថា៖
«យើងជួយដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីទាំងនោះ ប៉ុន្តែពួកយើងក៏ចំណេញពីពួកគេវិញផងដែរ ដោយសារតែពួកគេផ្តល់ដំណោះស្រាយដល់បញ្ហានានា។ ពួកគេនាំមកនូវគំនិតថ្មី បច្ចេកវិទ្យាថ្មី ដែលជួយដល់អ្វីដែលយើងកំពុងតែធ្វើឲ្យកាន់តែប្រសើរជាងមុន»។
លោក អ៊ិន វិសាល សហស្ថាបនិកនៃក្រុមហ៊ុន Khmerload ដែលជាក្រុមហ៊ុនកម្ពុជាដំបូងគេដែលទទួលបានការគាំទ្រពីក្រុមហ៊ុនវិនិយោគពីតំបន់ Silicon Valley បានថ្លែងថា វាមានការលំបាកក្នុងការស្វែងរកថវិកាវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាងនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ សម្រាប់អ្នកដែលទើបចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មថ្មីថ្មោង មានក្រុមហ៊ុនអាមេរិកច្រើនដែលចង់ធ្វើវិនិយោគទៅលើក្រុមហ៊ុនដែលមានគំនិតថ្មីៗ ដែលនេះជាអ្វីដែលលោក វិសាល បានដឹងនៅពេលដែលក្រុមហ៊ុន 500 Startups ដែលជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគមួយមានស្នាក់ការនៅក្នុងទីក្រុង San Francisco បានវិនិយោគប្រាក់ ២សែនដុល្លារទៅលើគេហទំព័រ Khmerload។
«ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនដោយសារតែមានអ្នកវិនិយោគច្រើននៅទីនោះ អញ្ជឹងពេលពួកគេមានគំនិតល្អ ពួកគេមិនចាំបាច់ចំណេញនោះទេ ពួកគេអាចស្វែងរកថវិកា ពីមួយទៅមួយ ដោយមិនចាំបាច់ចំណេញ ៥ ៦ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ស្រុកខ្មែរវិញ បើយើងគិតពីរឿងមិនចាំបាច់ចំណេញ ៥ ៦ឆ្នាំវិញ វាពិបាកទៅរួចណាស់»។
កញ្ញា កែវ គូនីឡា ស្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមស្ត្រីពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធី IVLP នេះបានថ្លែងថា កញ្ញាចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្កើនការគាំទ្រដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មី។ កញ្ញា គូនីឡា គឺជានាយកផ្នែកគ្រប់គ្រងនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន RedHill Asia ហើយកញ្ញា គូនីឡា ត្រូវបានជ្រើសរើសចូលក្នុងតារាង Forbes ក្រោមអាយុ ៣០ឆ្នាំ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧នេះ។
«អ្វីដែលខ្ញុំចង់ឲ្យមានទៅថ្ងៃមុខនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ គឺការសហការគ្នាឲ្យបានកាន់តែល្អ កាន់តែស្អិតរមួតរវាងរដ្ឋាភិបាល រវាងក្រុមហ៊ុនឯកជន ក៏ដូចជា គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។ នោះយើងអាចធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យា»៕
សូមចុចទៅប្រភពដើម VOA ត្រង់នេះ
លោក សុខ សុភមង្គល អាយុ ២៩ឆ្នាំ សហស្ថាបនិកនិងជានាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន Codingate ដែលជាក្រុមហ៊ុនបង្កើតគេហទំព័រនិងកម្មវិធីតាមទូរស័ព្ទសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មនានាបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖«ពីមុន យើងអាចនិយាយថា យើងសុបិន្តពេលយើងនិយាយអំពី ពាណិជ្ជកម្មវាល់លានដុល្លារ ពេលយើងគិតពីអាហ្នឹង យើងមានបរិបទមួយ យើងថាវាជាការស្រមើស្រមៃដែលមិនមែនជាការពិត» ។
លោក ជា ឡង់ដា ស្ថាបនិកនិងជានាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន BookMeBus ដែលជាក្រុមហ៊ុនកក់សំបុត្ររថយន្តក្រុង សាឡាង និងតាក់ស៊ី តាមរយៈគេហទំព័រនិងកម្មវិធីតាមទូរស័ព្ទ BookMeBus បានជួបលោក សុខ សុភមង្គល នៅក្នុងកម្មវិធីភាពជាអ្នកដឹកនាំអន្តរជាតិ International Visitor Leadership Program (IVLP) ឧបត្ថម្ភដោយក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលផ្តោតទៅលើប្រធានបទនានា ដូចជា បច្ចេកវិទ្យា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស សន្តិសុខ បរិស្ថាន ឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនិងការអភិវឌ្ឍ។
កម្មវិធីរយៈពេលបីសប្តាហ៍ដែលផ្តោតខ្លាំងលើបច្ចេកវិទ្យាក្រោមប្រធានបទ«ពន្លឿនសហគ្រិនភាពបច្ចេកវិទ្យានិងការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម» ផ្តោតទៅលើការរីកលូតលាស់នៃសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមនៅក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យា។ សហគ្រិនបច្ចេកវិទ្យាខ្មែរវ័យក្មេងទាំងនេះបានជួបជាមួយនឹងមេដឹកនាំខាងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងរដ្ឋធានី វ៉ាស៊ីនតោន ទីក្រុង Cleveland រដ្ឋ Ohio ទីក្រុង Raleigh រដ្ឋ North Carolina ទីក្រុង San Francisco និងទីក្រុង San Jose រដ្ឋ California។
លោក ឡង់ដា បានថ្លែងថា នៅក្នុងតំបន់បច្ចេកវិទ្យា Silicon Valley ពួកគេបានជួបជាមួយនឹង«ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនដែលជោគជ័យទាំងធំ ទាំងតូច»។
«យើងឃើញពីរបៀបនៃការធ្វើប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម តើគេរៀបចំក្រុមហ៊ុនគេយ៉ាងម៉េចដើម្បីឲ្យបានជោគជ័យ»។
លោក ឡង់ដា បានលើកឡើងពីចំណុចវិជ្ជមាននានានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបានថ្លែងថា៖«វាជាឱកាសមួយដែលយើងអាចប្រាប់ពួកគាត់ពីការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង ដូចជាវិស័យអ៊ីនធឺណិត ការអប់រំ វិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើង ដែលបង្ហាញពីសក្តានុពលប្រទេសរបស់យើង ដែលជាផលចំណេញមួយប្រសិនបើគាត់មកបណ្តាក់ទុននៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង»។
លោក Nicholas Geisinger មន្ត្រីកម្មវិធី IVLP ដែលទទួលបន្ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចផ្តោតលើបច្ចេកវិទ្យានេះ បានលើកឡើងថា កម្មវិធីនេះជោគជ័យនៅពេលដែលកម្មវិធីនេះអាចបណ្តុះគំនិតគ្នាទៅវិញទៅមករវាងសហគ្រិនដែលចូលរួមទាំងអស់នោះជាមួយនឹងភាគីអាមេរិក។
«គំនិតនេះផ្តួចផ្តើមឡើងដោយស្ថានទូតអាមេរិក ហើយការពង្រីកការលូតលាស់ខាងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺស្ថិតក្នុងចំណោមគោលដៅមួយរបស់យើង ដូច្នេះហើយទើបយើងបង្កើតកម្មវិធីមួយដោយផ្តោតលើប្រធានបទនេះ»។
លោកបានបន្ថែមថា វាជាផលចំណេញមួយ «នៅពេលដែលសហគ្រិនបច្ចេកវិទ្យាទាំងនេះបានរៀនសូត្រ ហើយមានគំនិតថ្មីៗ ក្រោយបានពិភាក្សាគ្នានៅក្នុងបរិយាកាសថ្មីមួយនេះ»។
«វាគឺជាជ័យជម្នះដ៏ធំធេងមួយសម្រាប់កម្មវិធីនេះ ជាជ័យជំនះមួយសម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ហើយខ្ញុំទន្ទឹមចាំមើលថាតើពួកគេនឹងធ្វើអ្វីតទៅមុខទៀត»។
លោក ស៊ឹម ច័ន្ទគីរីរ័ត្ន ស្ថាបនិកនិងជាប្រធានក្រុមហ៊ុន បញ្ជី ដែលជាក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុមួយបានប្រាប់ VOA ថា ស្របពេលដែលសហគ្រិនទាំងនេះបានរៀនសូត្រពីវិស័យបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សានេះ អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺលោកបានស្គាល់គ្នាជាមួយសហគ្រិនដទៃទៀតច្រើនជាងមុន។
«តែអាមួយទៀតនោះគឺអ្នកដែលមកហ្នឹងយើងស្គាល់គ្នាច្បាស់ជាងមុន»។
លោក ធុល រិទ្ធី ស្ថាបនិកនៃក្រុមហ៊ុន SmallWorld ដែលជាក្រុមហ៊ុនផ្តល់ការិយាល័យធ្វើការរួមគ្នា ឬហៅថា co-working space បានប្រាប់ VOA ថា ពួកគេចំនួន៥នាក់យល់ថា ពួកគេអាចធ្វើការជាមួយគ្នាបានពេលត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញ។
«អ្វីដែលមើលទៅគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងជាងគេគឺ ទៅវិញយើងបានធ្វើការជាមួយគ្នា»។
ពួកគេទាំង៥សុទ្ធតែមានក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យារៀងៗខ្លួន ដូច្នេះតើអ្នកណានឹងគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុដែលពួកគេគ្រោងនឹងបង្កើតរួមគ្នានេះ? ពួកគេសុំមិនផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីរបស់ពួកគេ ដោយគ្រាន់តែប្រាប់ VOA ថា ក្រុមហ៊ុននោះគឺជាក្រុមហ៊ុនដែលជួយដល់ការទូទាត់ប្រាក់។
លោក ឡង់ដា បានប្រាប់ថា ការសហការគ្នាបង្កើតក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីនេះមានទាំងគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិ។
«គុណសម្បត្តិ បើសិនពួកខ្ញុំធ្វើបានជោគជ័យ វានឹងអាចជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយ អ្នកចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មដទៃទៀតគឺគាត់អាចមានភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រកបអាជីវកម្ម ជាពិសេសគឺទាក់ទងនឹងការទូទាត់ប្រាក់ហ្នឹងតែម្តង»។
ក៏ប៉ុន្តែលោកក៏បានលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភផងដែរ។
«អ្វីដែលខ្ញុំបារម្ភគឺដោយសារតែពួកខ្ញុំសុទ្ធតែមានអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន អញ្ជឹងហើយពេលខ្លះនៅពេលដែលមានអ្នកពូកែច្រើនពេកនៅក្នុងក្រុម វាអាចជាការផលប៉ះពាល់វិញ»។
ឱកាសនិងការគាំទ្រ
បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចបីសប្តាហ៍ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ឡង់ដាបានថ្លែងថា លោកពិតជាមានការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះការគាំទ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ទាំងថ្នាក់មូលដ្ឋាន ថ្នាក់រដ្ឋនិងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ទៅលើក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីឬហៅថា startup។
«ឱកាសមើលឃើញដូចជា ការសហការរវាងរដ្ឋាភិបាល ហើយនិងអាជីវកម្ម សហគ្រាស ហើយនិងកម្មវិធីមួយចំនួនដូចជា incubation ដែលជាកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលអាជីវកម្មខ្នាតតូចឲ្យយល់ច្បាស់ពីអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន ឲ្យរៀបចំឲ្យស្តង់ដារ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនក្នុងការរកថវិកា ឬរកអ្នកបណ្តាក់ទុន»។
ឧទាហរណ៍ សហគ្រិនកម្ពុជាបានចូលរួមជួបពិភាក្សានៅឯការិយាល័យ Civic Innovationនៅក្នុងសាលាក្រុង San Franciscoអំពីថាតើ ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកអាចជួយដល់ទីក្រុង ឬតើអាជ្ញាធរក្រុងអាចជួយដល់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះដោយរបៀបណា។
នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក មានតែទីក្រុង San Francisco ប៉ុណ្ណោះដែលមានការិយាល័យ Civic Innovation ដែលជួយដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មី នេះបើយោងតាមអ្នកស្រី Siobhan Oat-Judge ដែលជាកម្មសិក្សាការីនៅក្នុងការិយាល័យមួយនេះដែលជួយផ្សាភ្ជាប់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មី ក្នុងការបង្កើតផលិតផលថ្មីៗ ដែលជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា។ នេះបើយោងតាមគេហទំព័ររបស់ការិយាល័យ Civic Innovation នៅក្នុងសាលាក្រុង San Francisco។
អ្នកស្រី Oat-Judge បានលើកឡើងថា ការជួយដល់ក្រុមហ៊ុន startup បង្កើតថ្មីមិនមែនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់តែម្ខាងនោះទេ។
«សហគមន៍ទាំងមូលទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការជួយដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីទាំងនោះ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនទាំងនោះជួយផ្តល់ដំណោះស្រាយដល់បញ្ហានានា។ វាផ្តល់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក»។
អ្នកស្រីថ្លែងប្រាប់ VOAបន្ថែមថា៖
«យើងជួយដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មីទាំងនោះ ប៉ុន្តែពួកយើងក៏ចំណេញពីពួកគេវិញផងដែរ ដោយសារតែពួកគេផ្តល់ដំណោះស្រាយដល់បញ្ហានានា។ ពួកគេនាំមកនូវគំនិតថ្មី បច្ចេកវិទ្យាថ្មី ដែលជួយដល់អ្វីដែលយើងកំពុងតែធ្វើឲ្យកាន់តែប្រសើរជាងមុន»។
លោក អ៊ិន វិសាល សហស្ថាបនិកនៃក្រុមហ៊ុន Khmerload ដែលជាក្រុមហ៊ុនកម្ពុជាដំបូងគេដែលទទួលបានការគាំទ្រពីក្រុមហ៊ុនវិនិយោគពីតំបន់ Silicon Valley បានថ្លែងថា វាមានការលំបាកក្នុងការស្វែងរកថវិកាវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាងនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ សម្រាប់អ្នកដែលទើបចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មថ្មីថ្មោង មានក្រុមហ៊ុនអាមេរិកច្រើនដែលចង់ធ្វើវិនិយោគទៅលើក្រុមហ៊ុនដែលមានគំនិតថ្មីៗ ដែលនេះជាអ្វីដែលលោក វិសាល បានដឹងនៅពេលដែលក្រុមហ៊ុន 500 Startups ដែលជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគមួយមានស្នាក់ការនៅក្នុងទីក្រុង San Francisco បានវិនិយោគប្រាក់ ២សែនដុល្លារទៅលើគេហទំព័រ Khmerload។
«ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនដោយសារតែមានអ្នកវិនិយោគច្រើននៅទីនោះ អញ្ជឹងពេលពួកគេមានគំនិតល្អ ពួកគេមិនចាំបាច់ចំណេញនោះទេ ពួកគេអាចស្វែងរកថវិកា ពីមួយទៅមួយ ដោយមិនចាំបាច់ចំណេញ ៥ ៦ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ស្រុកខ្មែរវិញ បើយើងគិតពីរឿងមិនចាំបាច់ចំណេញ ៥ ៦ឆ្នាំវិញ វាពិបាកទៅរួចណាស់»។
កញ្ញា កែវ គូនីឡា ស្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមស្ត្រីពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធី IVLP នេះបានថ្លែងថា កញ្ញាចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្កើនការគាំទ្រដល់ក្រុមហ៊ុនបង្កើតថ្មី។ កញ្ញា គូនីឡា គឺជានាយកផ្នែកគ្រប់គ្រងនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន RedHill Asia ហើយកញ្ញា គូនីឡា ត្រូវបានជ្រើសរើសចូលក្នុងតារាង Forbes ក្រោមអាយុ ៣០ឆ្នាំ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧នេះ។
«អ្វីដែលខ្ញុំចង់ឲ្យមានទៅថ្ងៃមុខនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ គឺការសហការគ្នាឲ្យបានកាន់តែល្អ កាន់តែស្អិតរមួតរវាងរដ្ឋាភិបាល រវាងក្រុមហ៊ុនឯកជន ក៏ដូចជា គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។ នោះយើងអាចធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យា»៕
សូមចុចទៅប្រភពដើម VOA ត្រង់នេះ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រទានកម្ម»មានន័យដូចម្តេច?
14 ម៉ោង
