ពិតណាស់ការសិក្សានៅក្រៅប្រទេស ជាក្ដីស្រមៃរបស់សិស្សនិស្សិតគ្រប់រូប។ ការសិក្សានៅប្រទេសក្រៅ អាចផ្ដល់គុណភាពអប់រំខ្ពស់ និងបទពិសោធន៍ជីវិតថ្មី ឲ្យសិស្សនិស្សិតអាចស្វែងយល់ពីវប្បធម៌ និងប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយជនបរទេស។ នៅពេលថ្មីៗនេះ និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យហ្សាម៉ាន់៤រូប បានទទួលឱកាសសិក្សានៅក្រៅប្រទេស ពោលគឺនៅសាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាន ប្រទេសចិន សម្រាប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិត ក្នុងមុខជំនាញ សេដ្ឋកិច្ចអនុវត្តន៍ (Applied Economics)។ ការសិក្សានេះ ត្រូវបានឧបត្ថម្ភដោយសាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាន ដែលជាដៃគូរបស់សាកលវិទ្យាល័យហ្សាម៉ាន់។
លោក ឆុន នភាល័យ និស្សិតទើបបញ្ចប់ការសិក្សាជំនាញធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ ពីសាកលវិទ្យាល័យហ្សាម៉ាន់ បានឲ្យដឹងថា ដំណើរការដាក់ពាក្យសុំអាហារូបករណ៍នេះ មិនលំបាកអ្វីឡើយសម្រាប់រូបគេ។ អ្វីដែលនភាល័យ និងនិស្សិតដទៃទៀតត្រូវធ្វើ គឺការសរសេរផែនការសិក្សា(Study Plan) និងលិខិតផ្ទាល់ខ្លួន (Personal Statement) ហើយនិស្សិតនៅហ្សាម៉ាន់ នឹងមានឱកាសខ្ពស់ ក្នុងការទទួលបានអាហារូបករណ៍នេះ បើពួកគាត់មានពិន្ទុសិក្សាល្អ។
អនាគតនិស្សិតអនុបណ្ឌិតរូបនេះ មិនបានខ្វល់ខ្វាយនឹងការទៅសិក្សាមុខជំនាញផ្សេង ខុសពីជំនាញដែលខ្លួនធ្លាប់សិក្សា នៅថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនោះទេ ដ្បិតអីរូបគេ បានសិក្សាមុខវិជ្ជាមួយចំនួនដូចជា សេចក្ដីផ្ដើមពីសេដ្ឋកិច្ច(Introduction to Economy) មីក្រូសេដ្ឋកិច្ច(Micro-Economy) ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច(Macro-Economy) ក៏ដូចជាសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយអន្តរជាតិ(International Political Economy) ដែលអាចជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ក្នុងការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតលើជំនាញសេដ្ឋកិច្ចអនុវត្តន៍។
លោក ទេព សុភារង្សី និស្សិតម្នាក់ទៀតដែលនឹងទៅសិក្សានៅប្រទេសចិននាពេលខាងមុខ បានបង្ហាញពីភាពសប្បាយរីករាយ ក្រោយដឹងថាខ្លួនបានជាប់អាហារូបករណ៍នេះ។ និស្សិតទេព សុភារង្សីថ្លែងថា៖ «អាហារូបករណ៍នេះ នឹងរួមបញ្ចូលទាំងថ្លៃសិក្សា ការស្នាក់នៅ និងការចំណាយផ្សេងៗ អំឡុងពេលនៅប្រទេសចិន»។
និស្សិតរូបនេះ ជឿថាខ្លួនទទួលបានអាហារូបករណ៍នេះ ដោយសារពិន្ទុខ្លួនល្អ នៅពេលដែលគេសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ហើយក្នុងនាមជាអនាគតនិស្សិតថ្នាក់អនុបណ្ឌិត ទេព សុភារង្សី សង្ឃឹមថា រូបគេអាចធ្វើការក្នុងជំនាញវិភាគសេដ្ឋកិច្ច(Economic Analysis) អាចក្នុងរដ្ឋាភិបាលក្ដី ឬវិស័យឯកជន ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សាពីប្រទេសចិន។
ដោយឡែក លោក មាស មុនឹន្ទ្រ និស្សិតហ្សាម៉ាន់ ដែលទើបតែបញ្ចប់ការសិក្សា ពីដេប៉ាត់ម៉ង់គ្រប់គ្រងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យទទួលបានអាហារូបករណ៍របស់សាកលវិទ្យា ល័យហ៊ូណានដែរ។ ដំបូងឡើយ មុនឹន្ទ្រ នៅមិនទាន់សម្រេចចិត្តដាច់ស្រេច ទោះបីខ្លួនចង់បន្តការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ផង ចង់ស្វែងរកការងារធ្វើ ដើម្បីទទួលបានបទពិសោធន៍ផង។ ប៉ុន្តែនិស្សិតរូបនេះ សម្រេចចិត្តជាចុងក្រោយ ថានឹងទៅបន្តការសិក្សានៅក្រៅប្រទេស ដោយសារឱកាសសិក្សានៅក្រៅប្រទេស អាចធ្វើឱ្យខ្លួនមានឯករាជ្យភាពជាងមុន។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ទំនាក់ទំនងល្អរវាងកម្ពុជា និងចិន ក៏ជាកត្តាចម្បងដែលមុនឹន្ទ្រសម្រេចចិត្តទៅសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាននេះដែរ។ អំឡុងពេលសិក្សានៅប្រទេសចិន មុនឹន្ទ្រ គ្រោងចំណាយពេលមួយចំនួនដើម្បីរៀនសរសេរកូដ ស្វែងរកឱកាសហ្វឹកហាត់ការងារ និងរៀនភាសាចិន។ ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សា មុនឹន្ទ្រ អាចនឹងស្វែងរកការងារធ្វើ ដើម្បីទទួលបានបទពិសោធន៍ មុននឹងសម្រេចចិត្តបើកអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន។
កញ្ញា គីម លីណា អតីតនិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យហ្សាម៉ាន់មួយរូបទៀតដែរ ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំ២០១៦ ហើយកំពុងតែសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាន បានបញ្ជាក់ថា ហ៊ូណានជាខេត្តមួយ ដែលប្រជាជនមានភាពរួសរាយរាក់ទាក់។ ដោយឡែកការចាយវាយប្រចាំថ្ងៃ មានភាពសមរម្យ សម្រាប់និស្សិត ខណៈមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈ ក៏មានភាពងាយស្រួល។ ទោះយ៉ាងណា កញ្ញាស្នើឱ្យនិស្សិតដែលនឹងមកបន្តការសិក្សានៅប្រទេសចិន ក៏ដូចជានៅប្រទេសឯទៀត ស្រាវជ្រាវពីវប្បធម៌តំបន់ និងស្គាល់មិត្តភក្ដិថ្មីៗ ដែលនឹងជួយឱ្យនិស្សិត ទទួលបានបទពិសោធន៍សម្បូរបែប ពីការសិក្សានៅក្រៅប្រទេស។
លោកបណ្ឌិត សុខ ហេង ប្រធានដេប៉ាតឺម៉ង់ធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ និងជាអ្នកសម្របសម្រួលក្នុងការដាក់អាហារូបករណ៍បានឲ្យដឹងថា មកដល់ឆ្នាំនេះ មាននិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យហ្សាម៉ាន់ចំនួន១០រូបហើយ ដែលបានបន្តការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាន ក្នុងនោះមាននិស្សិត២រូប បានបញ្ចប់ការសិក្សា។ លោកបណ្ឌិត បញ្ជាក់ថា៖«និស្សិតរបស់សាកលវិទ្យាល័យហ្សាម៉ាន់ ដែលចង់បន្តការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាន គួរតែខិតខំសិក្សា ដើម្បីទទួលបានពិន្ទុល្អ»។
បើទោះជាប្រទេសចិន មិនមែនជាប្រទេសដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ សម្រាប់និស្សិតមួយចំនួនក្ដី បើធៀបនឹងលោកខាងលិច ការសិក្សានៅប្រទេសចិនមានប្រយោជន៍ច្រើន ដល់និស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សាពីទីនោះ ដោយសារទំនាក់ទំនងដ៏ស្អិតល្មួតរវាងកម្ពុជា និងចិន ដូចដែលបានឃើញ តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ របស់ប្រទេសទាំងពីរ។ ហេតុដូច្នេះហើយ និស្សិតអាចប្រើប្រាស់ចំណេះដឹង ក៏ដូចជាបទពិសោធន៍ដែលខ្លួនទទួលបានពីប្រទេសចិន ក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍រួមរបស់ប្រទេសទាំងពីរ។ សម្រាប់វិស័យឯកជន ទំហំនៃការបណ្ដាក់ទុនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា របស់វិនិយោគិនចិន ក៏ឈរនៅលំដាប់ទី១ ចំនួនប្រាំឆ្នាំជាប់ៗគ្នា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២ ដល់២០១៦ បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងការវិនិយោគពីប្រទេសផ្សេងទៀត នេះបើយោងតាមគេហទំព័ររបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍកម្ពុជា។
រូបភាព (Wikimedia)៖ អគារសិក្សារបស់សាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាន
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ខេត្តហ៊ូណានជាខេត្តដែលមានប្រជាជនចំនួន៦៨លាននាក់ ជាមួយនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប រហូតដល់៤៤០ពាន់លានដុល្លារ។ នេះបើយោងតាមគេហទំព័រ China Folio។ តាមរយៈគេហទំព័រដដែល ម្ហូបរបស់ខេត្តហ៊ូណាន ស្ថិតក្នុងចំណោមម្ហូបល្បីថាហឹរខ្លាំងបំផុត ប្រចាំប្រទេសចិន។ សាកលវិទ្យាល័យហ៊ូណាន ស្ថិតនៅទីក្រុងរដ្ឋបាលរបស់ខេត្ត ឈ្មោះថាឆាងសា ដែលជាចំណុចប្រសព្វ នៃវិស័យទេសចរណ៍របស់ខេត្តហ៊ូណាន៕
(អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)