ការទិញផ្ទះថ្មី ដើម្បីរស់នៅគឺជារឿងចាំបាច់មួយ សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នានៅកម្ពុជា ជាពិសេសនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយសារភាគច្រើនអ្នកទាំងនេះ កំពុងជួលផ្ទះដើម្បីស្នាក់នៅ ប៉ុន្តែពួកគេក៏កំពុងពិចារណាទិញផ្ទះមួយ សម្រាប់គ្រួសារទាំងមូលដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការទិញផ្ទះថ្មី មិនមានន័យថា អ្នកចំណាយតែលើតម្លៃផ្ទះនោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកក៏ត្រូវចំណាយ លើការចំណាយផ្សេងៗបន្ថែមទៀត ទាក់ទងនឹងអចលនទ្រព្យនេះ។ ដូច្នេះ វាជាការសំខាន់បំផុត ដែលអ្នកត្រូវស្វែងយល់អំពីការចំណាយបន្ថែម ដែលទាក់ទងនៅពេលទិញអចលនទ្រព្យ ដើម្បីជៀសវាងការខកចិត្តណាមួយ។
ខាងក្រោមនេះ ជាគន្លឹះសំខាន់ៗមួយចំនួន ដែលផ្តល់ជូនដោយ Realestate.com.kh នឹងជួយដល់អ្នកទិញផ្ទះលើកដំបូង ឲ្យគ្រប់គ្រង និងបែងចែកថវិកាសម្រាប់ផ្ទះថ្មីនេះ បានត្រឹមត្រូវ៖
ថ្លៃសេវាកម្ចីឥណទាន និងថ្លៃសេវាផ្នែកច្បាប់
នៅពេលអ្នកដាក់ពាក្យស្នើសុំប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ អ្នកផ្តល់កម្ចី ឬធនាគារ តម្រូវឲ្យអ្នកបង់ថ្លៃសេវាកម្ម នៃការវាយតម្លៃ និងប្រតិបត្តិការប្រាក់កម្ចី។ មានន័យថា អ្នកត្រូវបង់ ១ភាគរយ នៃប្រាក់កម្ចីសរុបដល់ធនាគារ។ ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកក៏ត្រូវបង់ប្រាក់ចំនួន ២៥០ដុល្លារ ទៅឱ្យមេធាវីសម្រាប់សេវាកម្មផ្នែកច្បាប់ ពាក់ព័ន្ធនឹងដំបូន្មានផ្នែកច្បាប់ ការត្រួតពិនិត្យអចលនទ្រព្យ និងដំណើរការច្បាប់។
ថ្លៃសេវាលើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ
វាគឺជាថ្លៃសេវាពន្ធប្រថាប់ត្រា ដែលត្រូវផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ពីអ្នកលក់ទៅអ្នកទិញ។ អ្នកទិញផ្ទះ ត្រូវបង់៤% នៃតម្លៃផ្ទះសរុបដែលត្រូវផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ហើយក៏ត្រូវបង់ប្រាក់ចំនួន១,០០០ដុល្លារសម្រាប់សេវាកម្មរបស់ការិយាល័យសុរិយោដី។ ជាធម្មតា ដំណើរផ្ទេរប្លង់ ត្រូវចំណាយរយៈពេលប្រហែល១២សប្តាហ៍ ដើម្បីបញ្ចប់ការផ្ទេរប្លង់រឹង ដែលបានធ្វើនៅការិយាល័យសុរិយោដី។ ប្លង់រឹង ជាលិខិតបញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិ ដែលចេញដោយការិយាល័យសុរិយោដីថ្នាក់ជាតិ ដែលជាទម្រង់នៃបណ្ណកម្មសិទ្ធិ ដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុត ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់នៅថ្នាក់ជាតិក៏ដូចជានៅថ្នាក់ស្រុក និងឃុំ។
ថ្លៃសេវាធានារ៉ាប់រងផ្ទះ
ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា តម្រូវឱ្យអ្នកទិញផ្ទះ ទិញសេវាធានារ៉ាប់រងផ្ទះ ប្រសិនបើពួកគេខ្ចីលុយពីធនាគារ។ ថ្លៃសេវាធានារ៉ាប់រងផ្ទះ អាស្រ័យទៅតាមទំហំ និងតម្លៃនៃផ្ទះ។ ប្រសិនបើតម្លៃផ្ទះខ្ពស់ជាង ១០០,០០០ដុល្លារ ម្ចាស់ផ្ទះត្រូវបង់ប្រាក់ ១០០ដុល្លារ ឬខ្ពស់ជាងនេះក្នុងមួយឆ្នាំ។ ប្រសិនបើតម្លៃផ្ទះត្រឹម ១០០,០០០ដុល្លារ ឬក្រោមនេះ ម្ចាស់ផ្ទះត្រូវតែបង់ប្រាក់ក្រោម ១០០ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។
ថ្លៃសេវាភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ
នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ គិតកម្រៃជើងសារចំនួន ៣%ពីអ្នកលក់ ហើយមិនគិតសេវាពីអ្នកទិញនោះទេ សម្រាប់ប្រតិបត្តិការទិញផ្ទះ។ ប៉ុន្តែក្នុងករណីខ្លះ អ្នកទិញក៏ត្រូវបង់ថ្លៃកម្រៃ ជើងសារ ៣%ដែរ នៅពេលពួកគេចង់ទិញអចលនទ្រព្យពីនរណាម្នាក់។ ករណីនេះ កើតឡើងនៅពេលដែលអ្នកលក់ មិនមានបំណងលក់ផ្ទះ ប៉ុន្តែអ្នកទិញនោះ ចង់ទិញហើយសុំឱ្យភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ បញ្ចុះបញ្ចូលម្ចាស់ផ្ទះឲ្យលក់ផ្ទះឲ្យ។
អត្រាការប្រាក់នៃកម្ចីទិញផ្ទះ
អ្នកទិញភាគច្រើននៅកម្ពុជា ជាធម្មតាមិនមានលុយគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបង់ផ្តាច់នោះទេ។ ដូច្នេះពួកគេជ្រើសរើសយកកម្ចីទិញផ្ទះ ជាមួយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ឬធនាគារ។ មិនថាអ្នកជ្រើសរើសយកការចំណាយ ជាមួយគម្រោងរបស់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ឬធនាគារនោះទេ អ្នកនៅតែត្រូវចំណាយលើការប្រាក់នៃកម្ចីទិញផ្ទះនោះ។ នៅពេលអ្នកស្នើប្រាក់កម្ចីពីធនាគារ អ្នកត្រូវមានទ្រព្យធានាដូចជា៖ ប្លង់រឹង និងលិខិតបញ្ជាក់ ប្រាក់ចំណូលជាដើម ទើបទទួលបានការអនុម័តប្រាក់កម្ចី។ លក្ខខណ្ឌប្រាក់កម្ចីរបស់ធនាគារ អាចមានរយៈពេលរហូតដល់ ១៥ ឬ ២០ឆ្នាំ អាស្រ័យលើលក្ខខណ្ឌ ដែលធនាគារផ្តល់ជូន។ អត្រាការប្រាក់ អាចចាប់ពី ៧% ទៅ ១០% ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ជាទូទៅធនាគារ នឹងមិនផ្តល់កម្ចីឱ្យអ្នក ១០០% នៃតម្លៃផ្ទះសរុបនោះទេ ប៉ុន្តែបានត្រឹម ៧០% ប៉ុណ្ណោះ។
សេវាផ្ទៀងផ្ទាត់ប្លង់
នៅការិយាល័យសូរិយោដី នៃក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ អ្នកត្រូវបង់ថ្លៃសេវាផ្ទេរ ៦០០,០០០រៀល ដើម្បីបញ្ចូលឈ្មោះម្ចាស់ថ្មី នៅលើឯកសារច្បាប់។ យោងទៅតាមប្រកាសលេខ ៩៩៥ ដែលចុះកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ ការត្រួតពិនិត្យមើលបណ្ណឯកសិទ្ធិនឹងគិត តម្លៃប្រហែលជា ១,២៥០ដុល្លារ។
ពន្ធលើអចលនទ្រព្យ
គ្រប់អចលនវត្ថុទាំងអស់ ត្រូវបង់ពន្ធប្រចាំឆ្នាំ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពន្ធនេះ នឹងត្រូវបានអនុវត្តន៍ តែលើអចលនទ្រព្យទាំងឡាយណា ដែលមានតម្លៃចាប់ពី២៥,០០០ដុល្លារ ឡើងទៅ។ យោងតាមប្រកាសរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ពន្ធអចលនទ្រព្យ ត្រូវបានប្រមូលជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងអត្រា ០.១% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប។
ពន្ធលើអចលនទ្រព្យនេះ ត្រូវបានគណនាដោយយក ៨០ភាគរយ នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យ សរុបដកនឹងចំនួន ២៥,០០០ដុល្លារ ហើយបន្ទាប់មកគុណនឹង ០.១ ភាគរយ។ តម្លៃអចលនទ្រព្យអាចទទួលបានតាមរយៈការវាយតម្លៃរបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយផ្អែកលើកត្តាជាច្រើន ក្នុងនោះការប្រមូលទិន្នន័យលើអចលនទ្រព្យ គឺទាក់ទងនឹងតម្លៃទីផ្សារ គុណភាព និងទីតាំងរបស់វា។
ការចំណាយសេវាផ្សេងៗ
ថ្លៃសេវាទាំងនេះ រួមបញ្ចូលសេវាថែទាំជួសជុល និងសេវាអ៊ីធឺណិត ថ្លៃអគ្គិសនី និងថ្លៃទឹក។ ការចំណាយលើការថែទាំ ត្រូវបានបង់ដោយម្ចាស់ផ្ទះ សម្រាប់ការថែរក្សាអគារ។ តម្លៃនេះប្រែប្រួល រវាងផ្ទះក្នុងបុរី និងខុនដូ។
សម្រាប់ផ្ទះបុរី ថ្លៃសេវាថែទាំរួមមាន៖ សេវាអ្នកបោសសំអាត សន្តិសុខ និងភ្លើងសាធារណៈនៅក្នុងតំបន់គម្រោង។ ថ្លៃចំណាយចន្លោះពី២០ដុល្លារ ទៅ៥០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ សម្រាប់ខុនដូ តម្លៃសេវាគ្រប់គ្រង ពី ០.៥០ ទៅ ២ ដុល្លារ ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ។ លើសពីនេះទៀត ការរស់នៅក្នុងខុនដូ តម្រូវឱ្យអ្នកបង់ថ្លៃសេវាដូចជា៖ ចំណតរថយន្ត ដែលមានតម្លៃចាប់ពី ៥០ដុល្លារទៅ ៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ដូចគ្នានេះផងដែរ អ្នកគួរតែត្រៀមប្រាក់ សម្រាប់គ្រឿងសង្ហារិម និងការជួលជុលកែលម្អ នាពេលអនាគត៕