ពិព័រណ៍គំនូរនិស្សិតសាលារចនាជំនាន់ទី១ បង្ហាញពីតម្លៃវត្ថុបុរាណនិងចាស់ៗ

ជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

ពិព័រណ៍គំនូរនិស្សិតសាលារចនាជំនាន់ទី១ បង្ហាញពីតម្លៃវត្ថុបុរាណនិងចាស់ៗ

26, Jan 2019 , 1:59 pm

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

ភ្នំពេញ៖ គំនូរប្រមាណជា៥០ផ្ទាំងគូរតាំងពីទសវត្សរ៍ទី៨០ ដែលជាជំនាន់ទីមួយនៃការបើកបង្រៀននៅសាលាភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ក្រោយបែកសម័យប៉ុលពត។ ការតាំងពិព័រណ៍នេះក្នុងបំណងប្រមូលសិស្សជំនាន់ទីមួយមកជួបជុំគ្នារម្លឹកពីអនុស្សវរីយ៍ និងដើម្បីបង្ហាញពីគំនូរចាស់ៗ ដែលគូរដោយនិស្សិតជំនាន់នោះផង។ ការតាំងពិព័រណ៍នេះក៏ដើម្បីដាស់តឿនក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ឱ្យចេះថែរក្សាវត្ថុបុរាណ ឬចាស់ៗ និងសិក្សាស្វែងយល់ពីតម្លៃរបស់វា។

សូមរីករាយស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចតទៅ ៖

ក្នុងបរិវេណសួនច្បារនៃសាលកញ្ចក់ក្នុងសាលាភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ សូរសព្ទតន្ត្រីបុរាណខ្មែរ និងឧបករណ៍ភ្លេងបរទេស ប្ដូរវេនគ្នាកំដរគំនូរតាំងក្រោមដើរឈើ នៅទីវាល នៅជិតរូបសំណាកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ និងនៅទីតាំងច្រើនទៀត រួមទាំងអ្នកដើរទស្សនាផង។

ទិដ្ឋភាពនេះស្ដែងឱ្យឃើញក្នុងឱកាស នៃការតាំងពិព័រណ៍គំនូររបស់និស្សិតជំនាន់ទីមួយនៃសាលាភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ក្រោយពីកម្ពុជាឆ្លងផុតសង្គ្រាមប្រល័យពូជសាសន៍។ ពិព័រណ៍នេះទុកជាការរំឭកស្នាដៃចាស់ៗរបស់និស្សិតជំនាន់មុន ជាការជួបជុំនិស្សិតជំនាន់ទីមួយ និងរំឭកអនុស្សាវរីយ៍កាលឆ្នាំនោះផងដែរ។

ស្របពេលការសម្ដែងតន្ត្រី លោក ហង្ស រិទ្ធីរាវុធ ព្រឹទ្ធបុរសស្ដីទីមហាវិទ្យាល័យតូរ្យតន្ត្រី បានឆ្លៀតពេលផ្ដល់បទសម្ភាសដល់សារព័ត៌មានថ្មី។ ក្នុងសម្លៀកបំពាក់ឈុតពណ៌ខៀវចាស់ខោរឹបជើង ដែលជាឯកសណ្ឋាននិស្សិតគ្រប់ជំនាញក្នុងជំនាន់ទី១ នៃសាលាភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ លោក រិទ្ធីរាវុធ ថាការតាំងពិព័រណ៍នេះ ដើម្បីជួបជុំអតីតនិស្សិតកាលជំនាន់ទី១នាអំឡុងទសវត្សរ៍ទី៨០។

លោក រិទ្ធីរាវុធ បញ្ជាក់ ៖«គោលបំណងទីមួយខ្ញុំចង់ប្រមូលអតីតសិស្សឆ្នាំ៨០។ ក្រោយសង្គ្រាមយើងបង្កើតសាលាវិចិត្រសិល្បៈ អ៊ីចឹងពួកខ្ញុំមករៀនទីនេះជំនាន់ទីមួយ។ សិស្សជំនាន់ទីមួយយើងឃើញហើយអាវហ្នឹង គេឱ្យមួយកំផ្លេរហ្នឹងទេ។ និស្សិតកាលហ្នឹងដូចអ្នកមានណាស់ បានខោអាវមួយកំផ្លេរហ្នឹងបោកល្ងាចស្លៀកព្រឹក បោកល្ងាចស្លៀកព្រឹក។ ទាំងតូរ្យតន្ត្រី ទាំងរបាំ ទាំងល្ខោន ទាំងសូនរូបអីទាំងអស់គឺយើងពាក់អាវហ្នឹងដូចគ្នា»។

ទីតាំងបង្ហាញទឹកដៃរបស់វិចិត្រករ ភាពទីទៃនៃការរចនាផ្ទាំងគំនូរ រួមទាំងការប្រគំតន្ត្រី និងរបាំផងនោះ ស្ដែងឱ្យឃើញពីការផ្សារភ្ជាប់គ្នារវាងធម្មជាតិនិងតន្ត្រី តន្ត្រីនិងគំនូរ គំនូរនិងរបាំ ដែលនេះជាគោលបំណងនៃការតាំងពិព័រណ៍ផងដែរ។ «ទីមួយយើងផ្សារភ្ជាប់រវាងគំនូរនិងភ្លេង។ អំបាញ់មិញហ្នឹងត្រូវមានស្នែងផ្លុំក្របីនេះ តែដល់ដើរទៅប៉ះត្រូវវាក៏របូត។ ហើយមួយនោះអំបាញ់មិញ កូតវីយូឡុងហ្នឹង បទឱភ្នំពេញអើយ ត្រូវទាញកន្សែងហ្នឹងទម្លាក់ទៀត តែវាពីរោះខ្លួនឯងពេកទៅ ក៏ភ្លេចទៀត។ អ៊ីចឹងបានន័យថាគំនូរនិងតន្ត្រី គំនូរនិងរបាំ វាទាក់ទងគ្នា»។ នេះជាការពន្យល់របស់លោក ហង្ស រិទ្ធីរាវុធ។

ព្រឹទ្ធបុរសស្ដីទីមហាវិទ្យាល័យតូរ្យតន្ត្រី ដែលជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមឱ្យមានកម្មវិធីនេះឡើយ ហាក់ត្រេកអរ ពេលបានបង្ហាញស្នាដៃគំនូររបស់និស្សិតជំនាន់ទី១ ពីរបៀបនិងបែបបទធ្វើផ្ទាំងគំនូរកាលពីជំនាន់នោះ។ ព្រឹទ្ធបុរសស្ដីទីរូបនេះរៀបរាប់ទាំងញញិម ៖«មួយទៀតខ្ញុំចង់យកគំនូរកាលពីជំនាន់ទីមួយ យកមកតាំងពិព័រណ៍ទាំងអស់។ ហើយគំនូរបុរាណនោះណា គឺវាយដែកគោល ពីព្រោះអីកាលណោះមិនមានអ្វីបាញ់ដូចអីឡូវទេ។ ខ្ញុំមានផ្ទាំងគំនូរប៉ុន្មានផ្ទាំង នៅខាងក្រោយនោះ តាំងពីខ្ញុំរៀនគូរជាមួយគ្រូខ្ញុំ»។

ស្រពពេលការតាំងបង្ហាញស្នាដៃនិស្សិតជំនាន់ទី១ សាលានេះក៏កាន់តែខិតទៅជិតដល់ពេលប្ដូរទីតាំង ទៅកន្លែងថ្មីក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះដែរ។ ដ្បិត លោក ហង់ រិទ្ធីរាវុធ មានអនុស្សាវរីយ៍ជោកជាំនឹងអាគារនេះក្ដី តែលោកថាការវិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសតែងតែមានការផ្លាស់ប្ដូរដើម្បីឱ្យប្រសើរឡើង។ លោកពន្យល់ទាំងភ្នែកឡើងក្រហម ៖« ការវិវឌ្ឍរបស់សង្គមយើង ប្រទេសជាតិយើងរីកចម្រើន ទីតាំងវាជាកន្លែងមួយជាប្រវត្តិសាស្ត្រហើយ ក៏ប៉ុន្ដែយើងត្រូវគិតថាទៅមុខទៀត យើងត្រូវនៅទីតាំងនេះដដែល ឬទៅទីតាំងធំជាងនេះ។ បើនៅដដែលសម្រាប់ខ្ញុំ មហាវិទ្យាល័យតូរ្យតន្ត្រីទៅមិនរួចទេ ព្រោះមហាវិទ្យាល័យរបស់ខ្ញុំមានតែបួនបន្ទប់ទេ។ ការពិតមហាវិទ្យាល័យមួយវាត្រូវមាន ៣០ ឬ ៤០ បន្ទប់»។

ដើរមើលគំនូរយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់លោក ចាន់ រតនា ដែលមានវ័យ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតនៅក្នុងសាលានេះ មានចំណាប់អារម្មណ៍ទៅលើការតាំងពិព័រណ៍យ៉ាងដូច្នេះ ៖«ខ្ញុំគិតថាល្អ ពីព្រោះបានផ្សព្វផ្សាយពីស្នាដៃគំនូរ មួយទៀតបានបង្ហាញពីរូបគំនូរចាស់ៗពីមុន ដែលជារបស់អតីតនិស្សិតជំនាន់មុន តាំងពីឆ្នាំ៨០មក។ គាត់ចង់បង្ហាញពីការថែរក្សា វប្បធម៌ខាងគំនូរ ហើយបង្ហាញតាំងពីវង់ភ្លេងថែមទៀត»។

ចំណែកកញ្ញា នេម រដ្ឋគន្ធា រីករាយនៅពេលដែលនាងបានឃើញរូបភាព និងវវត្ថុប្រើប្រាស់របស់ខ្មែរជំនាន់មុនដែលខ្លួនមិនធ្លាប់បានឃើញពីមុន នៅក្នុងគំនូរទាំងនោះ ដែលនាងថាវាធ្វើឱ្យនាងបានសិក្សាពីជីវភាពរបស់ខ្មែរ សម័យដែលនាងកើតមិនទាន់។ គន្ធា ពន្យល់ទាំងទឹកមុខរីករាយ ៖« ខ្ញុំយល់ឃើញថា ដូចរម្លឹកពីជំនាន់មុនៗ ដែលយើងមិនដែលបានឃើញសោះ វាប្លែកអារម្មណ៍ សម្រាប់ខ្ញុំ។ ផ្ទាំងគំនូរវាបង្ហាញពីអ្វីដែលយើងមិនធ្លាប់បានជួប ហើយគំនូរទាំងអស់ហ្នឹងបង្ហាញពីសម័យមុន ដែលមានដូចជាត្បាល់បុកស្រូវ ខ្ញុំមិនសូវស្គាល់ វាបុរាណៗ។ ធ្វើឱ្យខ្ញុំបានឃើញ ក៏បានស្គាល់ថា ពីជំនាន់មុនគេបុកស្រូវបែបម៉េច»។

ភ្នែកសម្លឹងទៅមើលគំនូរជំនាន់ទីមួយ និងគំនូរថ្មីទើបនឹងគូរ នារីរូបនេះ បានប្រៀបធៀបយ៉ាងដូច្នេះ ៖« គំនូរពីទសវត្សរ៍ទី៨០ហ្នឹងទឹកដៃគឺល្អ។ តែបើពណ៌ដូចមិនសូវច្បាស់ មិនសូវមានពណ៌ស្រស់ឆើយឆាយ មិនដូចអីឡូវគេមានទឹកពណ៌ស្អាត។ ប៉ុន្តែអត្ថន័យនៅជំនាន់៨០ហ្នឹង បង្កប់អត្ថន័យល្អមែនទែន »។

ក្រោយពីបានទស្សនាពិព័រណ៍ពេញមួយព្រឹក ទិដ្ឋភាពទាំងនោះបានជំរុញទឹកចិត្តនិស្សិតរៀនជំនាញច្រៀងរូបនេះ ឱ្យកាន់តែស្រឡាញ់វប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្លួនទ្វេឡើង។ «ខ្ញុំទទួលបានចំណេះជាច្រើន ដូចជាយល់ដឹងពីគំនូរ ពីវប្បធម៌ ការសម្ដែងផ្សេងៗ។ ពិព័រណ៍នេះឱ្យយើងបានដឹងថា យើងជាកូនខ្មែរមានវប្បធម៌ច្រើនសម្បូរបែប។ ដើម្បីឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន មានតែខំសិក្សានូវអ្វីដែលជាកេរមរតក វប្បធម៌ខ្មែរ ដើម្បីកុំឱ្យបាត់បង់ ហើយបង្ហាញឱ្យពិភពលោក គេបានស្គាល់»។ នេះជាការពន្យល់បន្ថែមរបស់កញ្ញា គន្ធា។

ការចងចាំនូវអ្វីដែលបានកើតឡើងពីអតីតកាល ការថែរក្សាវត្ថុបុរាណ ឬវត្ថុចាស់ៗ ជាអ្វីដែលលោក ហង់ រិទ្ធីរារុធ យល់ឃើញថាវាមានតម្លៃសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវ និងការរំឭកពីអនុស្សាវរីយ៍ទាំងនោះ។ លោក រិទ្ធីរាវុធ បន្ថែមទាំងភ្នែកមើលទៅគំនូរ នៅចំពីមុខខ្លួន ៖«ចង់ផ្ដល់សារដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ថាកុំឱ្យគេបំភ្លេចអតីតកាល។ របស់ឪពុកម្ដាយក្ដី ឬ របស់ជីដូនជីតាក្ដី ត្រូវថែ។ អតីតកាលមានការជូរចត់ មានសប្បាយ តែកុំឱ្យគេភ្លេច ឱ្យគេយល់ដឹងពីអតីតកាលផង ឱ្យគេសិក្សាពីអតីតកាលផង»។

ការថែរក្សាវត្ថុបុរាណនិងរបស់របរចាស់ៗ គឺជាឯកសារដ៏សំខាន់បំផុត សម្រាប់ទុកជាភស្តុតាងដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយបានសិក្សាស្វែងយល់។ វត្ថុបុរាណជាច្រើនទាំងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងនៅលើពិភពលោកមានតម្លៃកាត់ថ្ងៃមិនបាន ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។ តួយ៉ាងដូចប្រាសាទអង្គរវត្ត របាំ សិល្បៈ វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី ឯកសារស្រាវជ្រាវពីសិលាចារិក សំណង់អាគារបុរាណនានាក្ដី ដែលខ្មែរបានថែរក្សារហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ថា ខ្មែរបុរាណរុងរឿងយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ៕