នៅថ្ងៃទីមួយនៃជំនួបរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានប្រចាំឆ្នាំ សហរដ្ឋអាមេរិក បានវាយប្រហារធ្ងន់ៗលើរដ្ឋាភិបាលចិនពាក់ព័ន្ធនឹងការទាមទារដែនអធិបតេយ្យស្ទើរទាំងស្រុងក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ខណៈចិនចោទអាមេរិកដោយផ្ទាល់ថាបានលូកដៃក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក៏លើកកង្វល់ករណីបញ្ហានៅហុងកុងផងដែរ តែចិនបន្តថ្លែងការពារគោលនយោបាយសន្តិសុខជាតិខ្លួនដែលដាក់លើទីក្រុងនេះ ហើយចាត់ទុកបញ្ហាហុងកុងជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុង។
ដូចការស្មានទុកមែន កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានលើកទី៥៣ និងកិច្ចប្រជុំអាស៊ានពាក់ព័ន្ធ រៀបចំឡើងក្នុងបរិបទតានតឹងខ្លាំងរវាងមហាអំណាច ចិន និងអាមេរិក។ អំឡុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី១០ ដែលបានរៀបចំឡើងតាមប្រព័ន្ធវីដេអូនៅថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ម៉ៃ ប៉ុមប៉េអូ បានអះអាងថា សហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកការទាមទាររបស់រដ្ឋាភិបាលប៉េកាំងក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងគឺជារឿងខុសច្បាប់។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ។
យ៉ាងណាមិញ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី ក៏បានរិះគន់ចំៗលើសហរដ្ឋអាមេរិកថាបានលូកលាន់ក្នុងជម្លោះសមុទ្រនេះ ដែលទាមទារដោយប្រទេសអាស៊ានចំនួន៤រួមមាន វៀតណាម ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីន។ តាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋចិន Xinhua ប្រមុខការទូតចិនរូបនេះ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា សហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងក្លាយជាមេបង្កធំបំផុតក្នុងការធ្វើយោធូបនីយកម្មក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ាន-ចិន លោក វ៉ាង បញ្ជាក់ទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងបង្កភាពប្រទាញប្រទង់រវាងប្រទេសក្នុងតំបន់ បើទោះបីជាក្រុងប៉េកាំងនិងសមាជិកអាស៊ាន កំពុងស្វះស្វែងរកដោះស្រាយជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះតាមរយៈការចរចាក៏ដោយក្តី។
និយាយដល់ករណីហុងកុងវិញ លោក ប៉ុមប៉េអូ បានបង្ហាញក្តីកង្វល់ជុំវិញការដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ច្បាប់សន្តិសុខជាតិរបស់ចិនលើទីក្រុងពាក់កណ្ដាលស្វយ័តនេះ ក៏ដូចជា ករណីចាប់ខ្លួននិស្សិតទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ ជាដើម។ នេះបើតាមក្រសួងការបរទេសអាមេរិក។
ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុន ដែលមានវត្តមានក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា ក៏បានលើកឡើងពីកង្វល់ធ្ងន់ធ្ងរអំពីស្ថានការណ៍ក្នុងទីក្រុងហុងកុងពាក់ព័ន្ធច្បាប់សន្តិសុខជាតិថ្មី។ តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានក្រសួងការបរទេសជប៉ុន លោក Toshimitsu Motegi បានទទូចឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពរបស់ប្រជាជនហុងកុង ក្រោមគោលនយោបាយ «ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធពីរ»។
ក្រោមគោលនយោបាយដែលបន្សល់ទុកដោយអតីតម្ចាស់អាណានិគមហុងកុង ទីក្រុងនេះ ត្រូវធានាថានឹងទទួលបានសិទ្ធិនិងសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ជាមួយស្វយ័តកម្រិតខ្ពស់។ ប៉ុន្តែ ច្បាប់សន្តិសុខជាតិថ្មី ដែលត្រូវបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ក្នុងចុងខែមិថុនា បានបើកដៃឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងមានសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបលើបុគ្គល ឬក្រុមដែលខ្លួនយល់ឃើញថា បានធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលក្នុងដែនដីនេះ ដោយការដាក់ទោសធ្ងន់ធ្ងរលើសកម្មភាពដែលជាប់ទាក់ទងនឹងការផ្ដាច់ខ្លួន វិទ្ធង្សនា ភេរវកម្ម និងគប់គិតជាមួយបរទេស ។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ លោក វ៉ាង បានបញ្ជាក់ជំហរឥតងាករេក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ី-បូព៌ា ពុំមែនជាវេទិកាសម្រាប់វាយប្រហារប្រព័ន្ធនយោបាយរបស់ប្រទេសដទៃឡើយ ហើយទីក្រុងប៉េកាំងបន្តចាត់ទុកបញ្ហាហុងកុងជាកិច្ចផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានជប៉ុន Kyodo ដែលដកស្រង់ចេញពីក្រសួងការបរទេសចិន។
សូមបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-បូព៌ា មានសមាជិកសរុបចំនួន ១៨ប្រទេស ក្នុងនោះប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំង១០ ហើយបូកបញ្ចូល អូស្ត្រាលី ចិន ឥណ្ឌា ជប៉ុន នូវែលសេឡង់ រុស្ស៊ី កូរ៉េខាងត្បូង និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានលើកទី៥៣ និងកិច្ចប្រជុំអាស៊ានពាក់ព័ន្ធ ដែលមានរយៈពេល៤ដ្ងៃ បានចាប់ផ្ដើមនៅថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា ហើយរៀបចំធ្វើរហូតដល់ថ្ងៃទី ១២ ខែកញ្ញា៕