ល្មិចប្រផេះ ក្រាស ល្មិច ល្មិចក្បាលធំ និងល្មិចព្រុយបី ជាប្រភេទអណ្ដើកសមុទ្រ ដែលរងការគំរាមកំហែង ជិតពូជជាសកល។ រយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេឃើញមានវត្តមានអណ្ដើកសមុទ្រ ២ប្រភេទ គឺ ល្មិច និងក្រាស ដែលត្រូវចាប់បានដោយចៃដន្យ និងដោះលែងដោយសុវត្ថិភាពទៅក្នុងធម្មជាតិវិញ នៅក្នុងខេត្តកំពត។ នេះបើតាមកញ្ញា អ៊ិត ស្រីអូន អ្នកសម្រសម្រួលគម្រោងសមុទ្រនៃ គម្រោងសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃនិងធម្មជាតិ(WEA)។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងរូបនេះ បានលើកឡើងថា កត្តាគំរាមកំហែងដល់អណ្តើកសមុទ្រ មានដូចជា ការកាប់សាច់ ការប្រមូលយកពង ការនេសាទបានដោយចៃដន្យ ការនេសាទខុសច្បាប់ និងការបំផ្លាញទីជម្រក ដោយការចាក់ដីលុបឆ្នេរខុសច្បាប់ និងការបំពុលដោយកាកសំណល់ជាដើម។
អណ្ដើកល្មិច។ រូបភាព៖ អ៊ិត ស្រីអូន
ម្យ៉ាងវិញទៀត អត្រារស់របស់អណ្តើកសមុទ្រមានកម្រិតទាប គឺត្រឹមតែ ២ ឬ៣ក្បាលប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោម ១០០០ពងឬកូន ដែលអាចរស់រានមានជីវិតដល់ពេញវ័យបន្តពូជបាន ដោយសារត្រូវបានត្រីឆ្លាម ត្រី បក្សី ក្តាមជាដើម ស៊ីកូនអណ្តើក ឬពងជាអាហារ។ កញ្ញា ស្រីអូន បន្ថែម។
បើតាមកញ្ញា ស្រីអូន អណ្តើកសមុទ្រជាប្រភេទសត្វដ៏ចំណាស់មួយ ដែលមានវត្តមានតាំងពីសម័យដាយណូស័រ ឬប្រហែលជា១១០លានឆ្នាំមុន។
អណ្តើកសមុទ្រជាប្រភេទល្មូន ដែលចំណាយពេលច្រើនរស់ក្នុងសមុទ្រ និងដកដង្ហើមនៅផ្ទៃខាងលើទឹក ដោយវាអាចផ្ទុកដង្ហើមរហូតដល់រយៈពេល ៨៥នាទី (ប្រភេទល្មិចព្រុយបី)។ ប្រភេទល្មូនកម្រនេះ អាចមានអាយុពី ៥០ដល់១០០ឆ្នាំ និងអាចបន្តពូជបាននៅអាយុ ២០ទៅ ៣០ឆ្នាំ។ អណ្តើកសមុទ្រនេះ វាមានការចងចាំបានល្អ ដោយអណ្តើកញី នឹងត្រឡប់មកទីតាំងឆ្នេរ ដែលជាទីកំណើតរបស់វា ដើម្បីទម្លាក់ពង ទោះបីជាវាបានចាកចេញពីឆ្នេរ ដែលវាញាស់អស់ រយៈពេលជាង ២០ឬ ៣០ឆ្នាំក៏ដោយ។
កញ្ញា អ៊ិត ស្រីអូន អ្នកសម្រសម្រួលគ ម្រោងសមុទ្ររបស់អង្គការសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃនិងធម្មជាតិ។
ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ អ្នកសម្រសម្រួលគម្រោងរូបនេះ បានបញ្ជាក់ថា ៖«អណ្តើកសមុទ្រភាគច្រើនរស់នៅតំបន់ស្មៅសមុទ្រ ផ្កាថ្ម ឬនៅក្នុងលំហសមុទ្រ ដោយអាស្រ័យទៅលើប្រភេទអណ្ដើកនីមួយៗ។ ជាក់ស្តែងប្រភេទ ល្មិច ជាប្រភេទស៊ីស្មៅសមុទ្រជាអាហារ»។
អណ្តើកសមុទ្រដូចជា ល្មិចព្រុយបី ល្មិច ក្រាស និងល្មិចប្រផេះ ជួយប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី តាមរយៈការស៊ីខ្ញែ ឬពពុះទឹកសមុទ្រ។ បើសិនមានពពុះទឹកសមុទ្រច្រើន វានឹងប៉ះពាល់ដល់ចំនួនត្រី ព្រោះវាស៊ីពងញាស់ ឬកូនត្រីជាអាហារ។ ចំពោះប្រភេទ «ក្រាស » ជួយដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីផ្កាថ្មប៉ប្រះទឹក តាមរយៈការស៊ីស្ពង់( sponges) ជាអាហារ គឺវាអាចស៊ីស្ពង់ច្រើនជាង ៤៥៤គីឡូក្រាមក្នុងមួយឆ្នាំ។ បើគ្មានអណ្តើកសមុទ្រ ស្ពង់ដុះលូតលាស់លើផ្កាថ្ម មិនបានល្អនោះទេ។
ក្រុមការងាររបស់អង្គការសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃនិងធម្មជាតិ។ រូបភាព៖ កញ្ញា អ៊ិត ស្រីអូន ផ្ដល់ឱ្យសារព័ត៌មានថ្មីៗ។
កញ្ញា អ៊ិត ស្រីអូន បានបន្ថែមថា ដើម្បីឱ្យអណ្តើករស់នៅប្រកបដោយសុវត្តិភាព គប្បីមិនត្រូវទិញផលិតផលអណ្តើកសមុទ្រដូចជា សាច់ ស៊ុត ឬស្នូក ។ ជាពិសេសមិនបំផ្លាញជម្រករបស់វា ដូចជា ស្មៅសមុទ្រ ផ្កាថ្ម ឬការចាក់លុបឆ្នេរ ដែលជាកន្លែងពងកូនរបស់វា តាមរយៈការប្រើឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ និងទុកដាក់សំរាមមិនបានត្រឹមត្រូវជាដើម។
ខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលខេត្តកំពត បានសហការជាមួយអង្គការ WEA និងសហគមន៍នេសាទ ដើម្បីចូលរួមអភិរក្សសត្វអណ្តើកសមុទ្រ តាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាល ការផ្សព្វផ្សាយ ការដោះលែងដោយស្ម័គ្រចិត្ត ការកិបស្លាលេខសម្គាល់ និងការកត់ត្រាទិន្នន័យ ស្របតាមផែនការសកម្មភាពសម្រាប់ការការពារអណ្តើកសមុទ្រនៅកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១៦ ដល់ ២០២៦៕
អណ្ដើកក្រាស។ រូបភាព៖ អ៊ិត ស្រីអូន