ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ពាក្យថា«ម៉ាក់» ប្រហែលជាមានសាធារណជនជាច្រើនគិតថា ជាពាក្យដែលកម្ចីមកពីភាសាចិន។ ប៉ុន្តែពាក្យនេះ នៅក្នុងវនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត គឺមានកំណើត និងប្រភពដើមជាពាក្យខ្មែរពិតប្រាកដ ហើយមិនមែនជាពាក្យកម្ចីមកពីភាសាចិនទេ។ 
វចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់ពាក្យ«ម៉ាក់»ថាមានថ្នាក់ពាក្យជានាម មានន័យថា ម៉ែ, ម្ដាយ។ ពាក្យនេះគឺជាពាក្យទំយើសម្រាប់កូនក្មេងហៅម្ដាយ (ច្រើននិយាយចំពោះតែអ្នកទីក្រុង)។
ពាក្យ ម៉ាក់ នេះមានប្រភពដើមមកពីពាក្យថា មា ឬ ម៉ា (សំ. បា.មានន័យថា រាប់, រាប់រក, រាប់អាន) ទើបចេញមកជាមាតា, ម៉ែ, ម្ដាយ, ម៉ាក់, ម៉ាក់ម៉ង់, មែរ...ចេញទៅទៀតជា មាតុច្ឆា(ម្ដាយមីងខាងម្ដាយ), មាតុល(អាពុកធំឬមាខាងម្ដាយ), មាតុលានី(ម្ដាយធំ ឬម្ដាយមីងខាងម្ដាយ),... ក៏មកតែអំពីពាក្យ មា ឬម៉ា នេះឯង ដែលមានអត្ថន័យថា «រាប់អានយ៉ាងជិតស្និទ្ធ»។
ជារួមមក ពាក្យ«ម៉ាក់» មានន័យថា ស្ត្រីអ្នករាប់អានកូនរបស់ខ្លួនយ៉ាងជិតស្និទ្ធ» ដែលគេតែងតែប្រើជាគូនឹងពាក្យថា បា ឬ ប៉ា(សំ. បា. មានន័យថា ចិញ្ចឹម, រក្សា...)។
បញ្ជាក់ពាក្យ«ទំយើ» ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា ទម្រើស, ថ្នមជំទួយ, ពោលពាក្យជំទួយ។ បើជានាម មានន័យថា សម្ដីថ្លែងដោយថ្នម ដូចពាក្យ ឪពុកធំ ថា អ៊ំ, ដេក ថា គេង, ស៊ី ថា ញ៉ាំ, បៅ ថា ម៉ឹម ឬ អ៊ឹម, ប្អូន ថា អូន ជាដើម ដែលពាក្យទាំងនេះគេហៅថា ពាក្យ ទំយើ៕
ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជួន ណាត
វចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់ពាក្យ«ម៉ាក់»ថាមានថ្នាក់ពាក្យជានាម មានន័យថា ម៉ែ, ម្ដាយ។ ពាក្យនេះគឺជាពាក្យទំយើសម្រាប់កូនក្មេងហៅម្ដាយ (ច្រើននិយាយចំពោះតែអ្នកទីក្រុង)។
ពាក្យ ម៉ាក់ នេះមានប្រភពដើមមកពីពាក្យថា មា ឬ ម៉ា (សំ. បា.មានន័យថា រាប់, រាប់រក, រាប់អាន) ទើបចេញមកជាមាតា, ម៉ែ, ម្ដាយ, ម៉ាក់, ម៉ាក់ម៉ង់, មែរ...ចេញទៅទៀតជា មាតុច្ឆា(ម្ដាយមីងខាងម្ដាយ), មាតុល(អាពុកធំឬមាខាងម្ដាយ), មាតុលានី(ម្ដាយធំ ឬម្ដាយមីងខាងម្ដាយ),... ក៏មកតែអំពីពាក្យ មា ឬម៉ា នេះឯង ដែលមានអត្ថន័យថា «រាប់អានយ៉ាងជិតស្និទ្ធ»។
ជារួមមក ពាក្យ«ម៉ាក់» មានន័យថា ស្ត្រីអ្នករាប់អានកូនរបស់ខ្លួនយ៉ាងជិតស្និទ្ធ» ដែលគេតែងតែប្រើជាគូនឹងពាក្យថា បា ឬ ប៉ា(សំ. បា. មានន័យថា ចិញ្ចឹម, រក្សា...)។
បញ្ជាក់ពាក្យ«ទំយើ» ជាកិរិយាសព្ទ មានន័យថា ទម្រើស, ថ្នមជំទួយ, ពោលពាក្យជំទួយ។ បើជានាម មានន័យថា សម្ដីថ្លែងដោយថ្នម ដូចពាក្យ ឪពុកធំ ថា អ៊ំ, ដេក ថា គេង, ស៊ី ថា ញ៉ាំ, បៅ ថា ម៉ឹម ឬ អ៊ឹម, ប្អូន ថា អូន ជាដើម ដែលពាក្យទាំងនេះគេហៅថា ពាក្យ ទំយើ៕
ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជួន ណាត
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ស្មើរនេះ», «ថ្មើរនេះ» និង«ថ្មារនេះ» មួយណាត្រូវ?
ភ្នំពេញ 1 ថ្ងៃ
