លោក នី សុខា៖ ខ្ញុំធ្វើការងារសិទ្ធិមនុស្សមិនមែនផ្គាប់ចិត្តបរទេសទេ តែដើម្បីមុខមាត់ប្រទេសជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

លោក នី សុខា៖ ខ្ញុំធ្វើការងារសិទ្ធិមនុស្សមិនមែនផ្គាប់ចិត្តបរទេសទេ តែដើម្បីមុខមាត់ប្រទេសជាតិ

10, Dec 2017 , 8:59 am

រូបភាព

ដោយ: រំដួល ចិត្រា (Romdoul Chetra)

ភ្នំពេញ៖ គិតមកដល់ពេលនេះ គឺមានរយៈពេល៥ខែ ១១ថ្ងៃហើយ ដែលលោក នី សុខា ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៃសមាគមអាដហុក បានមានសេរីភាព រស់នៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នវិញ។ លោក នី សុខា រួមទាំងសមាជិក និងអតីតមន្ត្រីអាដហុក៤នាក់ទៀត បានជាប់ពន្ធនាគារ អស់រយៈពេល ៤២៧ ថ្ងៃក្នុងសំណុំរឿងអាស្រូវ របស់អ្នកនយោបាយមួយ រវាងកញ្ញា ខុម ចាន់ដារ៉ាទី ហៅស្រីមុំ និងអតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា ។ តែបញ្ហានេះ មិនបានធ្វើឲ្យលោក នី សុខា ចុះញ៉មនឹងការងារសិទ្ធិមនុស្សនេះឡើយ ប៉ុន្តែវាក្លាយទៅជាមេរៀនមួយ សម្រាប់ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ បំពេញការងារប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុន។

បើក្រឡេកមើលក្រោយ កាលពីជាង១ឆ្នាំមុន លោក នី សុខា ព្រមទាំងសមាជិក និងអតីតមន្ត្រីអាដហុក៤នាក់ទៀតរួមមាន លោក ណៃ វង់ដា លោក យី សុខសាន្ត លោកស្រី លឹម មុន្នី និងលោក នី ចរិយា គឺស្ថិតនៅក្នុងសំលៀកបំពាក់ពណ៌ទឹកក្រូច ដៃជាប់ខ្នោះ ហើយមានមន្ត្រីសមត្ថកិច្ចក្រៀកអមសងខាង ដើម្បីនាំពួកគាត់ចេញ-ចូល សួរចម្លើយជុំវិញរឿងអាស្រូវរបស់អ្នកនយោបាយមួយ រវាងកញ្ញា ខុម ចាន់ដារ៉ាទី ហៅស្រីមុំ និងអតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា។

ដើមឡើយ លោក នី សុខា ព្រមទាំងសមាជិកអាដហុក៣រូបទៀត គឺជាអ្នកចេញមុខជួយដោះស្រាយបញ្ហារបស់កញ្ញា ខុម ចាន់ដារ៉ាទី ហៅស្រីមុំ ដែលបានពឹងឲ្យសមាគមអាដហុក ជួយដោះស្រាយបញ្ហាសំឡេងខ្សែអាត់ សាងសងស្នេហារបស់នាង និងបុរសម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីបន្តជួយដោះស្រាយមិនបានប៉ុន្មានផង ស្រាប់តែមានការប្រែប្រួលថ្មីមួយ ដោយកញ្ញា ខុម ចាន់ដារ៉ាទី ហៅស្រីមុំ បែរជាដាក់ពាក្យបណ្ដឹង ទៅតុលាការប្ដឹងមកលើ លោក នី សុខា ព្រមទាំងសមាជិក និងអតីតមន្ត្រីអាដហុក៤រូបទៀតទៅវិញ។

តាមរយៈពាក្យបណ្ដឹងនេះ ក៏មានចំណាត់ការពីតុលាការ រួមទាំងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ស៊ើបអង្កេត មកលើអ្នកទាំង៥នាក់នេះផងដែរ។ ក្រោយបញ្ចប់ការស៊ើបអង្កេត និងសាកសួរនោះ តុលាការបានសម្រេចចោទ មន្ត្រីអាដហុក ពីបទ «សូកប៉ាន់សាក្សី» ហើយមន្ត្រីគ.ជ.ប ត្រូវបានចោទពីបទ «សមគំនិតក្នុងអំពើសូកប៉ាន់សាក្សី»។ តុលាការ រកឃើញថា អ្នកទាំង៥ បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងអាស្រូវរបស់ស្រីមុំ និង លោក កឹម សុខា។

តែយ៉ាងណា តុលាការបានសម្រេចដោះលែង មន្ត្រីអាដហុក និង គ.ជ.ប ទាំង៥រូប ឲ្យមានសេរីភាពបណ្ដោះអាសន្នវិញ កាលថ្ងៃទី២៩ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រោយពីជាប់ឃុំខ្លួនអស់រយៈពេលជាង១ឆ្នាំ។ លោក នី សុខា ដែលទើបចេញពីពន្ធនាគារជាង៥ខែនេះ ប្ដេជ្ញាយកបទពិសោធន៍ជាប់ទោសដ៏ជូរចត់មួយនេះ មកបំពេញការងារសិទ្ធិមនុស្សនេះ ដោយមានភាពពុះពោរ និងការប្រយ័ត្នប្រយែងជាងមុន។ «យើងហាក់បីជាសោកស្ដាយខ្លាំង ត្រង់ថា ការយល់ច្រឡំអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះ ទៅជារឿងរំលោភទៅលើគោលការណ៍ច្បាប់ទៅវិញ ដោយសារតែយើងជាអ្នកធ្វើការសង្គម យើងតែងតែជួយមនុស្សនូវគ្រប់និន្នាការទាំងអស់ ដោយមិនប្រកាន់ទេ…។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលខ្ញុំជួបប្រទះពេលនេះ (ជាប់ឃុំ) វាគឺជាបទពិសោធន៍ សម្រាប់យើងធ្វើការឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន នេះជាបទពិសោធន៍ថ្មីមួយ។ ជារួម យើងសោកស្ដាយខ្លាំងណាស់ចំពោះរឿងនេះ ដោយសារមានការភាន់ច្រឡំ ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល»។

ខ្ញុំធ្វើការងារសិទ្ធិមនុស្សមិនមែនផ្គាប់ចិត្តបរទេសទេ តែដើម្បីមុខមាត់ប្រទេសជាតិ

នៅថ្ងៃទី២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ គោលការណ៍ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ដែលបញ្ចប់នូវសោកនាដកម្ម ជម្លោះសង្គ្រាមដោយហិង្សាដាក់គ្នារវាងខ្មែរ និងខ្មែរ ហើយព្រមព្រៀងគ្នាឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស បានលេចចេញជារូបរាងឡើង។ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានោះ សមាគមអាដហុកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា បានបង្កើតឡើងនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១ ។ ការសម្រេចចិត្តចូលបម្រើការងារការពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ នៅក្នុងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលប្រើប្រាស់មូលនិធិរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ក៏ជាបញ្ហាធំមួយដែរ របស់លោក នី សុខា ។

ការចុះផ្សព្វផ្សាយអប់រំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ការចុះជួយដោះស្រាយបញ្ហាពលរដ្ឋរងគ្រោះ ដោយសាររំលោភសិទ្ធិ ពីសំណាក់អ្នកមានអំណាច ការផ្ដល់មតិដំណោះស្រាយ លើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា គឺជាបេសកកម្មរបស់ លោក នី សុខា។ តាមរយៈសកម្មភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ វាមិនបានផ្ដល់ផលចំណេញដល់លោក នី សុខា ក្រៅពីការនាំទុក្ខមកដាក់ខ្លួននោះទេ។ បុរសវ័យ៥២រូបនេះ បានរម្លឹកដូច្នេះថា៖«យើងក៏បានដឹងហើយថា ជាធម្មតាកាលណាយើងធ្វើការងារលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស ពិសេសអ្នកដែលគេមិនចូលចិត្តសិទ្ធិមនុស្ស គេមិនស្រលាញ់យើងទេ។ ជាទូទៅមិនមែនទើបមានលើកហ្នឹងទេ បានន័យថា ការចាប់ឃុំខ្លួនខ្ញុំនេះ វាទើបតែម្ដងទេ ប៉ុន្តែការគំរាមកំហែងវាមានច្រើនដងហើយ សម្រាប់ពួកខ្ញុំ។ ជាពិសេស អ្នកដែលយើងអនុវត្តការងារប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍បុគ្គលគាត់ ពួកគាត់តែងតែមិនសប្បាយចិត្ត បើទោះជាពួកគេខុសក៏ដោយ។ ដូច្នេះតែងតែមានការបោះពាក្យសម្ដីឃ្លាំ មើលសកម្មភាពពួកយើងជាហូរហែមកហើយ»។

ជាការងារដែលប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាច្រើននោះ លោក នី សុខា គេចមិនផុតពីការរងគ្រោះ ដោយសារការងារការពារសិទ្ធិមនុស្សនេះឡើយ។ រយៈពេល ៤២៧ ថ្ងៃ ដែលលោក នី សុខា រួមទាំងសមាជិក និងអតីតមន្ត្រីអាដហុក៤នាក់ទៀត ត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារ។ ស្ថិតនៅក្នុងក្រសែភ្នែករដ្ឋាភិបាល បានវាយតម្លៃថា ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអង្គការដទៃទៀត សុទ្ធតែមនុស្សអាក្រក់ ដែលតែងតែទទួលលុយពីបរទេស ដើម្បីមកវាយប្រហាររដ្ឋាភិបាលខ្លួន។

នៅពេលសួរថា តើលោកពិតជាធ្វើតាមបង្គាប់បរទេស ដើម្បីផលប្រយោជន៍ខ្លួន? បុរសសម្បុរសរូបនេះ បានឆ្លើយយ៉ាងម៉ឹងម៉ាត់ថា លោកគ្រាន់តែចង់ធ្វើជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង ពីការពិតនៅក្នុងសង្គម ហើយមិនបានផ្គាប់ចិត្តបរទេស ដើម្បីប្រយោជន៍ខ្លួនឡើយ។ «នៅពេលដែលយើងលើកយកចំណុចខ្វះខាតប្រាប់ រដ្ឋាភិបាល តែបែរជាគាត់គិតថា ពួកយើងរិះគន់ វាយប្រហារ រដ្ឋាភិបាលទៅវិញ ត្រង់ហ្នឹងហើយ បានថា រដ្ឋាភិបាល មិនគួរយល់បែបនេះទេ។ ហើយខ្ញុំខាងសង្គមស៊ីវិល ប្រៀបបានដូចជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង រដ្ឋាភិបាលថា តើរដ្ឋាភិបាលដើរលើផ្លូវត្រឹមត្រូវ លើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអត់? ហើយអ្វីដែលខ្ញុំធ្វើ គឺយើងអត់ធ្វើឈរលើគោលការណ៍ខាងណាទេ រាប់ទាំងម្ចាស់លុយផង។ ថ្វីដ្បិតតែយើងទទួលលុយពីបរទេសមែន ប៉ុន្តែបរទេសមិនអាចបង្គាប់បញ្ជាយើង ឲ្យធ្វើនេះធ្វើនោះ តាមអំពើចិត្តពួកគេទេ។ តែយើងធ្វើការលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់ ដើម្បីលើកមុខមាត់ប្រទេសជាតិ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់ លោក នី សុខា ដែលបន្ថែមថា ខាងសមាគមអាដហុក បានទទួលជំនួយពីខាងរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក បារាំង សហគមអឺរ៉ុប និងអាល្លឺម៉ង់ជាដើម។

ទទួលពានរង្វាន់ Martin Ennals Award ឆ្នាំ២០១៧

នៅថ្ងៃទី២៦ មេសា ឆ្នាំ២០១៧ ការរងទុក្ខរបស់ លោក នី សុខា ដែលជាប់ឃុំខ្លួននៅក្នុងពន្ធនាគារនោះ បានក្លាយទៅជាការលើកទឹកចិត្តមួយ ក្នុងជីវិតការងារការពារសិទ្ធមនុស្សរបស់លោក អស់រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំមកនេះ។ លោក នី សុខា រួមទាំង លោក ណៃ វង់ដា លោក យី សុខសាន្ត លោកស្រី លឹម មុន្នី និងលោក នី ចរិយា ត្រូវបានក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ សម្រេចជ្រើសរើសជាបេក្ខជនផ្ដាច់ព្រ័ត្រ សម្រាប់ពានរង្វាន់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស Martin Ennals Award ប្រចាំឆ្នាំ២០១៧ ជាមួយកញ្ញា កាលឡា អាវ៉េឡា អ្នកធ្វើការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស របស់អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា នៃប្រទេសអែលសាល់វ៉ាឌ័រ (El Salvador) និង លោក មហាមេដ ស្សារ៉ី គឺជានាយកប្រចាំប្រទេសនៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអំពីសិទ្ធិមនុស្ស នៃប្រទេសអេហ្ស៊ីប (Egypt) ។

ពានរង្វាន់ Martin Ennals Award សម្រាប់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ គឺជាគំនិតផ្ដួចផ្ដើមក្រោមកិច្ចសហការរួមគ្នា រវាងអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សនាំមុខគេចំនួន១០នៅលើពិភពលោក រួមទាំងអង្គការ Amnesty International អង្គការ Human Rights Watch និងអង្គការ Front Line Defenders ជាដើម។

ប៉ុន្តែលោក នី សុខា រួមទាំងអ្នកជាប់ឃុំខ្លួន៤នាក់ទៀតនេះ មិនបានទៅទទួលពានរង្វាន់នេះ ដោយផ្ទាល់ទេ ដោយបានឲ្យកូនស្រីខ្លួន និងកូនស្រីលោក យី សុខសាន ធ្វើជាតំណាងទៅពានរង្វាន់នេះជំនួសខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែតុលា នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស។ ពានរង្វាន់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ វាហាក់ដូចជាឱសថព្យាបាលកម្លាំងចិត្តមួយ ដែលជំរុញឲ្យលោក នី សុខា បន្តសកម្មភាពការងារដោយមិនភ័យខ្លាច និងរួញរាឡើយ។

ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ បានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«វាជាការជួយផ្ដល់កម្លាំងចិត្ត ក្នុងការលើកទឹកចិត្តដល់សកម្មជនអ្នកធ្វើការសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងការលះបង់ដើម្បីសិទ្ធិសេរី។ ព្រោះអ្នកធ្វើការងារសិទ្ធិមនុស្សគ្មានចង់មានបានផលប្រយោជន៍អ្វី ក្រៅពីការលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្ស ដែលខ្លួនស្រលាញ់ទេ។ ដូច្នេះហើយបានជាគេមើលឃើញពីតម្លៃនេះ និងភាពសកម្មនៃការការពារសិទ្ធិមនុស្ស រហូតដល់មានបញ្ហាជាប់ទោសនេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យគេពិចារណាប្រគល់ឲ្យមកពួកយើង…។ ហើយការទទួលបានពាននេះ មិនមែនជាការលើកទឹកចិត្តយើង ឲ្យប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលទេ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកុំមានការយល់ច្រឡំ។ ប៉ុន្តែវាជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យយើង បន្តចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ជាមួយរដ្ឋាភិបាលទៅវិញទេ»។

ពីទាហានមកក្លាយជាអ្នកការពារសិទ្ធមនុស្ស

កើតនៅឆ្នាំ១៩៦៥ កុមារា នី សុខា គឺជាកូនទី៣ក្នុងចំណោមបងប្អូន៦ ក្នុងគ្រួសារអ្នករកស៊ីតូចមួយ នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ស្ថិតនៅក្នុងវ័យ១០ឆ្នាំ កុមារា នី សុខា និងក្រុមគ្រួសារក៏បានជម្លៀសចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ ទៅរស់នៅក្នុងស្រុកពាមរាំង ខេត្តព្រៃវែង ជាមួយក្រុមគ្រួសាររងគ្រោះផ្សេងទៀត ក្រោមការត្រួតត្រារបស់ពួកខ្មែរក្រហម (ប៉ុល ពត)។ ក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមបានដួលរលំ នៅឆ្នាំ១៩៧៩ កុមារី នី សុខា ក៏មានឱកាសចូលសិក្សា នៅសាលាបឋមសិក្សាស្វាយពល រហូតដល់ប្រឡងជាប់បាក់ឌុបក្នុងឆ្នាំ១៩៩០។

ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិថ្នាក់ទី១២ភ្លាម យុវជន នី សុខា បានវេចបង្វេចមកស្វែងរកការងារធ្វើនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ប៉ុន្តែការងារដែលយុវជន នី សុខា ដាក់ពាក្យប្រលងចូលធ្វើការជាច្រើនជំនាញ ទាំងជំនាញគ្រូបង្រៀន និងជំនាញពេទ្យដែលខ្លួនស្រលាញ់នោះ សុទ្ធតែមានការសូកប៉ាន់(ពុករលួយ) ដើម្បីទទួលបានការងារធ្វើ។ ដោយសារតែខ្លួនគ្មានសមត្ថភាពសូកប្រាក់ ចូលបម្រើការងារទាំងនោះ យុវជន នី សុខា ក៏សម្រេចចូលបម្រើការងារខាងកងទ័ពវិញ នៅឆ្នាំ១៩៩០ ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលបន្តិចបន្តួច ដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពសិន។

អនុបណ្ឌិតច្បាប់រូបនេះ បានរម្លឹកយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំកើតនៅក្នុងត្រកូលក្រីក្រ ដូច្នេះគ្មានប្រាក់សូកគេ ក៏ខ្ញុំស្ម័គចិត្តចូលធ្វើទាហាន នៅឆ្នាំ១៩៩០ ដោយទៅរៀននៅសាលាវប្បធម៌កងទ័ព ហើយខ្ញុំធ្លាប់ចូលសមរភូមិនៅភ្នំវល្លិ ខេត្តកំពត។ ក្រោយមកថ្នាក់លើ ក៏បានបញ្ជូនខ្ញុំទៅរៀនវៀតណាម ប៉ុន្តែដោយសារខ្ញុំស្រលាញ់ជំនាញពេទ្យ ហើយគេឲ្យទៅរៀនខុសជំនាញ ខ្ញុំក៏សម្រេចមិនទៅរៀន ហើយសុំមករៀននៅសាលាកងទ័ពនៅកំបូលវិញ រហូតដល់មានការប្រកាសរំសាយកងទ័ព ក្រោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ខណៈដែលប្រទេសបញ្ចប់សង្គ្រាមនោះ ខ្ញុំក៏សម្រេចចេញសុំឈប់ពីទាហាន មកចូលបម្រើការងារការពារសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងឆ្នាំ១៩៩១នេះ» ។

ការផ្ដើមការងារលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងប្រទេសដែលទើបរលត់ភ្លើងសង្គ្រាមនេះ គឺជាអម្រែកទុក្ខធ្ងន់សម្រាប់លោក នី សុខា។ ការចុះដោះស្រាយបញ្ហាជូនពលរដ្ឋ នៅតាមមូលដ្ឋាន ស្រុកស្រែចំការ និងក្នុងទីក្រុង ដែលប្រឈមនឹងការប្រើប្រាស់អាវុធគំរាមកំហែងដាក់គ្នានោះ គឺជាកិច្ចការងារដែលលោក នី សុខា បានបំពេញ។ «បើយើងប្រៀបធៀបបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ពីមុនមកឥឡូវគឺខុសគ្នា។ កាលពីខ្ញុំចូលដំបូងភាគច្រើនការរំលោភដោយហិង្សា ដោយការប្រើអាវុធ ពីព្រោះកាលណោះកម្លាំងប្រដាប់អាវុធយើង នូវការប្រមូលអាវុធមិនទាន់មានរបៀបរៀបរយទេ ព្រោះមានអ្នកប្រើប្រាស់កាំភ្លើងតាមចិត្ត រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៤ ដល់២០០០ នៅតែមានបាញ់បោះសេរី អ្នករំលោភសិទ្ធិមនុស្សដោយប្រើកម្លាំងបាយពីសំណាក់កម្លាំងប្រដាប់អាវុធ»។ នេះជាការរម្លឹករបស់ លោក នី សុខា ដែលវាយតម្លៃថា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មិនទាន់អនុវត្តន៍បានត្រឹមត្រូវនៅឡើយទេ ដោយសាររដ្ឋអំណាច តែងតែយកច្បាប់មករឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ សូម្បីតែខ្លួនលោកជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សក្តី ក៏រងគ្រោះដោយសារច្បាប់ដែរ។

លោក នី សុខា ដែលមានកូនប្រុសស្រី៥នាក់នៅក្នុងបន្ទុក ហើយកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការតាមដានរបស់តុលាការ ដោយសារសំណុំរឿងអាស្រូវអ្នកនយោបាយនេះ អំពាវនាវឲ្យតុលាការ ទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងស្រុងផងដែរ ដើម្បីធានាឲ្យរូបលោក អាចបំពេញការងារលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្សនេះ ឲ្យបានពេញលេញ ក្នុងគោលបំណងដែលលោកចង់លើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្ស និងមុខមាត់ប្រទេសជាតិនេះ៕