អ្នកជំនាញ៖ ជប៉ុនផ្តោតសំខាន់លើ«បរិស្ថាន»នៅតំបន់មេគង្គ ជាយុទ្ធសាស្ត្រទប់កម្លាំងជាមួយចិន

ជាតិ

អន្តរជាតិ

អ្នកជំនាញ៖ ជប៉ុនផ្តោតសំខាន់លើ«បរិស្ថាន»នៅតំបន់មេគង្គ ជាយុទ្ធសាស្ត្រទប់កម្លាំងជាមួយចិន

08, Oct 2018 , 8:58 am

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

ភ្នំពេញ៖ យុទ្ធសាស្ត្រកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មីមេគង្គ-ជប៉ុនដែលផ្តោតលើសសរស្តម្ភធំបី៖ ការផ្សាភ្ជាប់, ប្រជាជាជន និងបរិស្ថាន នឹងត្រូវអនុម័តដោយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលប្រទេសមេគង្គ និងជប៉ុននាកិច្ចប្រជុំកំពូលមេគង្គ-ជប៉ុនលើកទី ១០ ដែលចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃ ដល់ ៨ ដល់ថ្ងៃទី ១០ ខែតុលា។ អ្នកជំនាញយល់ឃើញថា ការបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើ«បញ្ហាបរិស្ថាន» បង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ថា ជប៉ុនកំពុងពង្រឹងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនដើម្បីទប់ឥទ្ធិពលចិនក្នុងតំបន់មេគង្គ ព្រោះគំនិតផ្តួចផ្តើមចិនមិនសូវខ្វល់ពីបញ្ហាបរិស្ថានឡើយ។

មេដឹកនាំមេគង្គកម្ពុជា, វៀតណាម, ឡាវ, ថៃ និងមីយ៉ាន់ម៉ា បូកជាមួយជប៉ុន នឹងសម្រេចអនុម័តយកយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីមួយដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនង ជំរុញការអភិវឌ្ឍនិងធានាសន្តិភាព ក្រោមក្របខណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ជប៉ុន។ យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីនេះមានឈ្មោះថា «យុទ្ធសាស្ត្រក្រុងតូក្យូឆ្នាំ ២០១៨ សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ជប៉ុន»។

យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីនេះផ្អែកសំខាន់លើសរសរស្តម្ភធំចំនួនបីក្នុងនោះមានដូចជា ការតភ្ជាប់, មនុស្ស និងបរិស្ថាន ដែលវាមានតួនាទីស្នូលក្នុងការធានាវឌ្ឍនភាព និងការស្ថិរភាពតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូលផងដែរ។

លោក ប៉ូ សូវីនដា អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថានកម្ពុជាសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងសន្តិភាព (CICP) យល់ឃើញថា យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីដែលនឹងត្រូវអនុម័តក្រោមក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គជប៉ុនជាគោលការណ៍ស្នូលដែលនឹងនាំមកនូវទំនាក់ទំនងថ្មីមួយកម្រិតទៀតរវាងជប៉ុន និងប្រទេសមេគង្គ។

លោកបញ្ជាក់ថា ការជំរុញការផ្សាភ្ជាប់តាមហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រជាពលរដ្ឋ (people to people exchanges) នោះជាគោលនយោបាយស្នូលរបស់ជប៉ុនតាំងពីយូរអង្វែងមកហើយ។ ប៉ុន្តែលោក សូវីនដា សង្កត់ធ្ងន់ថា សរសរស្តម្ភទីបីក្នុងយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ជប៉ុនដែលផ្តល់តម្លៃលើការការពារថែរក្សាបរិស្ថានតំបន់ជារឿងថ្មីមួយ ព្រោះក្នុងន័យភូមិសាស្ត្រនយោបាយ វាជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ជប៉ុនក្នុងការប្រជែង និងទប់កម្លាំងជាមួយយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាងដែលដឹកនាំដោយចិន។

អ្នកជំនាញរូបនេះថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗដូច្នេះ៖ «ចំណុចទីបីជាកត្តាមួយ បើនិយាយក្នុងន័យភូមិសាស្ត្រនយោបាយគឺ ជប៉ុនចង់ទប់កម្លាំងនឹងគម្រោងរបស់ចិនព្រោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាងរបស់ចិន ដែលមិនសូវផ្តោតលើបញ្ហាបរិស្ថានឡើយ។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង ចិនបន្តសាងសង់ទប់វារីអគ្គិសនីនៅផ្នែកខាងលើដងទន្លេមេគង្គ»។

លើសពីជំរុញការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្ត បច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនកំពុងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសមេគង្គ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាបរិស្ថានដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុក្នុងតំបន់ និងឈានទៅដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក និងកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ដែលបង្កពីគ្រោះមហាន្តរាយផងដែរ។ ជប៉ុនចង់ជួយឲ្យមានការកែប្រែតំបន់មេគង្គទៅជាតំបន់បៃតងនៅពេលខាងមុខ។

តាំងពីយូរមកហើយ ជំនួយរបស់ជប៉ុនផ្តោតសំខាន់លើតែរឿងអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមួយមុខប៉ុណ្ណោះដែលវាធ្វើឲ្យការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនចាញ់ប្រៀបមហាអំណាចផ្សេងទៀតដូចជាចិនដែលមានហិរញ្ញវត្ថុច្រើន។ ជាក់ស្តែង គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់មួយវិថីមួយរបស់ចិន ហើយហិរញ្ញវត្ថុទំហំប្រហែល ១ទ្រីលានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់គម្រោងនេះ។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោមអាណត្តិដឹកនាំរបស់លោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីត្រូវបានដាក់ចេញ។ យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីរបស់ជប៉ុននេះគឺស្ថិតក្រោមគោលនយោបាយការបរទេសរបស់លោក អាបេ ដែលផ្អែកលើគោលគំនិត «ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលសេរី និងបើកចំហ»។ ចំណែកជំនួយរបស់ជប៉ុនក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់នេះក៏កាន់តែផ្តោតសំខាន់លើការកសាងការផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រជាជននិងប្រជាជន និងការដោះស្រាយ ក៏ដូចជាការពារបរិស្ថានផងដែរ។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ជប៉ុនមានប្រសិទ្ធភាពជាង ប៉ុន្តែដើរយឺតជាងយន្តការមេគង្គ-ឡានឆាង

តំបន់មេគង្គដែលមានប្រទេសសមាជិកប្រាំមានដូចជាកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ថៃ និងមីយ៉ាន់ម៉ា ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាតំបន់ដែលមានការលូតលាស់រហ័សបំផុតមួយក្នុងតំបន់អាស៊ី។ តំបន់ នេះក៏មានប្រជាជនប្រមាណ ៣៥៦លាននាក់ ហើយបើតាមមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនៃតំបន់នេះមានទំហំ ៧៥៧ ពាន់លានដុល្លារគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧។

ដូច្នេះហើយ ទើបមហាអំណាចដូចជាជប៉ុន និងចិនបន្តប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នានៅក្នុងតំបន់មេគង្គនេះ តាមរយៈការបង្កើតយន្តការសហប្រតិបត្តិការរៀងៗខ្លួនដើម្បីចែរចូវប្រទេសក្នុងតំបន់។

ដូចបានបញ្ជាក់ខាងដើមស្រាប់ ជប៉ុនមានយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ជប៉ុន ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០០៩ ដោយមានគោលដៅសំខាន់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជនជប៉ុន និងប្រជាជនរស់នៅតំបន់មេគង្គ។

កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនលោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ បានប្រកាសផ្តល់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ប្រមាណ ៦ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំដល់ប្រទេសមេគង្គ ហើយជំនួយនេះជួយអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតំបន់ដែលផ្តោតលើទាំងបរិមាណ និងគុណភាព។

ការប្រកាសផ្តល់ជំនួយពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលក្រុងតូក្យូនេះ ក៏កើតឡើងក្រោយពេលដែលក្រុងប៉េកាំងសម្រេចបង្កើតធនាគារវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ី (AIIB) ដើម្បីប្រជែងជាមួយធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ី (ADB) របស់ជប៉ុនដែរ។ ជប៉ុនជានិច្ចជាកាលក៏បន្តទិតៀនចិនដែលមិនសូវខ្វល់ពីបរិស្ថាននិងបន្តសាងសង់វារីអគ្គិសនី និងមិនយកចិត្តទុកដាក់លើការដោះស្រាយបញ្ហាគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិជាដើម។

ចំណែកគម្រោងរបស់ចិន «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង»ឯណោះវិញទើបតែត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ប៉ុណ្ណោះ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះផ្តោតលើសរសរស្តម្ភបីក្នុងនោះមាននយោបាយ-សន្តិសុខ, សេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍ រួមជាមួយសង្គម និងទំនាក់ទំនងប្រជាជនទៅប្រជាជន។ ក្រោមយន្តការនេះ ក្រុងប៉េកាំងបានសន្យាផ្តល់កញ្ចប់ថវិកាប្រមាណ ១០ពាន់ដុល្លារឯណោះដល់ប្រទេសមេគង្គដើម្បីអភិវឌ្ឍគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធច្រើនសន្ធឹកមានទាំងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី, ផ្លូវរថភ្លើង និងសួនឧស្សាហកម្មនៅតាមដងទន្លេមេគង្គដែរ។

យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក សូវីនដា យល់ឃើញថា គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ចិនពិតជាមានភាពរហ័សរហួនជាងមែន ប៉ុន្តែបើនិយាយពីប្រសិទ្ធភាព គឺគម្រោងរបស់ជប៉ុនល្អប្រសើរជាង។

«បើនិយាយពីភាពរហ័សរហួន គម្រោងរបស់ចិនគឺរហ័សជាង។ វាមិនគិតពីតម្លាភាព និងត្រូវការការត្រួតពិនិត្យដិតដល់ខ្លាំងឡើយ។ ប៉ុន្តែបើប្រៀបធៀបពីភាពច្បាស់លាស់ និងប្រសិទ្ធភាពដែលធានាបានថា សហគមន៍មូលដ្ឋានបានទទួលប្រយោជន៍ គឺយន្តការរបស់ជប៉ុន។ វាមានភាពច្បាស់លាស់ និងមានប្រសិទ្ធភាពជាង»។ លោក សូវីនដា បានសង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះ។

ពេលសាកសួរថា តើវានឹងមានការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងស្រួចស្រាល់រវាងយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទាំងពីរនេះនៅពេលខាងមុខឬយ៉ាងណា អ្នកជំនាញរូបនេះបានផ្តល់យោបល់ថា យន្តការទាំងពីរនេះនឹងដើរតួនាទីជាការបំពេញបន្ថែមគ្នាទៅវិញទៅមក ច្រើនជាងប្រកួតប្រជែងគ្នាស្រួចស្រាល់ រហូតដល់បង្ខំឲ្យប្រទេសមេគង្គជ្រើសរើសយកភាគីណាមួយឡើយ។ ប៉ុន្តែ បើក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលមានការប្រជែងគ្នាទ្រង់ទ្រាយធំមែននោះ វានឹងមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់តំបន់ជាពិសេសការបាត់បង់ប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចនោះ។