លោក កើត រិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ ប្រាប់លោក Pablo Kang ឯកអគ្គរាជទូតអូស្ត្រាលី ថា ការចាប់បុគ្គលណាមួយ គឺអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ធ្វើឡើងដោយ «អនុលោមតាមច្បាប់កម្ពុជា» ។ សម្តីរបស់លោក កើត រិទ្ធ ត្រូវបានដកស្រង់យកទៅបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ដោយលោក គឹម សន្តិភាព រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌។
លោក Pablo Kang បានអញ្ជើញទៅជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោក កើត រិទ្ធ នៅទីស្តីការក្រសួងយុត្តិធម៌ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។ ឯកអគ្គរាជទូតអូស្ត្រាលី សរសេរលើបណ្តាញសង្គមធ្វីតធើ (Twitter) ថា ក្នុងជំនួបនោះ លោក បានបង្ហាញក្តីបារម្ភពីចាប់ខ្លួនសកម្មជន នាពេលថ្មីៗនេះ។
លោក គឹម សន្តិភាព រំលេចក្នុងសំណេរ ពីការឆ្លើយតបរបស់របស់លោក កើត រិទ្ធ ទៅកាន់លោកឯកអគ្គរាជទូត ថា សិទ្ធិសេរីភាពបុគ្គល ត្រូវយកមកអនុវត្តក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់ ហើយការអនុវត្តសិទ្ធិហួសព្រំដែន ដែលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ ឬបំពានលើច្បាប់ គឺត្រូវប្រឈមនឹងច្បាប់។ លោក គឹម សន្តិភាព ដែលចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំដែរនោះ បានសរសេរពីអ្វី ដែលលោករដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌ ថ្លែងទៅកាន់លោកទូតទៀតថា កម្ពុជា ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវនីតិរដ្ឋ ហេតុនេះ កម្ពុជា ត្រូវចាត់វិធានការ ចំពោះការប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ ដើម្បីការពារសនិ្តសុខសង្គម និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។
រដ្ឋលេខាធិការរូបនេះ បានបញ្ជាក់ពីប្រសាសន៍របស់រដ្ឋមន្ត្រីខ្លួនដូច្នេះថា៖«ក្នុងសង្គមនីតិរដ្ឋ ចំពោះបុគ្គល ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច មានសិទ្ធិពេញលេញតាមផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីការពារខ្លួន ឬពឹងពាក់មេធាវីល្អៗ ដើម្បីការពារខ្លួន នៅចំពោះមុខតុលាការ។ ការប្រមូលផ្តុំគ្នាតាមដងផ្លូវ ដើម្បីតវ៉ាទាមទារឲ្យមានការដោះលែងបុគ្គលណាមួយ គឺជាការដាក់សម្ពាធលើតុលាការ និងស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ ដែលនេះពុំមែនជាវិធីស្របច្បាប់នោះទ្បើយ ហើយប្រាសចាកពីគោលការណ៍នៃនីតិរដ្ឋ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោករដ្ឋមន្ត្រី ថែមទាំងបកស្រាយប្រាប់លោកទូតផងដែរ អំពីការចាប់ខ្លួនមនុស្ស ពាក់ព័ន្ធនឹងការបំភ្លៃរឿងព្រំដែន។ «សម្រាប់កម្ពុជា ការមួលបង្កាច់ និងការបំភ័ន្តការពិតលើបញ្ហាព្រំដែន ក្នុងចេតនាញុះញង់ឲ្យមានចលាចលសង្គម គឺជាអំពើខុសច្បាប់ បំផ្លាញសន្តិភាព និង ស្ថិរភាពប្រទេស ហើយពុំមែនជាការអនុវត្តនៃសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិនោះទ្បើយ»។ នេះជាប្រសាសន៍របស់លោករដ្ឋមន្ត្រី ទៅកាន់លោកទូត ដែលគេឃើញក្នុងសំណេររបស់លោក គឹម សន្តិភាព។
លោក រ៉ុង ឈុន មេសហជីពដ៏លេចធ្លោ និង លោក សួង សុភ័ណ្ឌ ប្រធានគណបក្សខ្មែរឈ្នះ កំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ដោយរងការចោទប្រកាន់ថា បានបំភ្លៃខុសការពិតពីរឿងព្រំដែន។ ក្រោយមក មនុស្សជិត២០នាក់ទៀត ដោយក្នុងនោះ ភាគច្រើនបំផុត គឺជាយុវជនយុវតី និង៣ទៅ៤នាក់ ជាសកម្មជនអតីតគណបក្ស ត្រូវចាប់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារតែពួកគេ ចូលរួមទាមទារឲ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន និងលោក សួង សុភ័ណ្ឌ រួមទាំងទាមទាររកយុត្តធម៌សង្គម។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព នាយិកានៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) យល់ថា ការផ្តន្ទាទោស ដោយសារតែការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សស្របច្បាប់ បានបង្កក្តីបារម្ភជាច្រើន។ សាររបស់អ្នកស្រី ដែលបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក មានខ្លឹមសារថា៖«យើង ត្រូវតែបង្កើតបរិយាកាស ដែលប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប អាចអនុវត្តសិទ្ធិទាំងនេះ ដោយសេរីនិងដោយគ្មានការភ័យខ្លាច។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ យើង ត្រូវធានាថា ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប ពិតជាទទួលបានសិទ្ធិ ដូចដែលចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់យើងប្រាកដមែន»។
ការបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកស្រី គឺស្ថិតក្នុងឱកាស ដែលកម្ពុជា រម្លឹកខួប២៧ឆ្នាំ នៃការប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០នេះ។ អ្នកស្រី សង្កេតឃើញថា ទោះប្រជាពលរដ្ឋ ទទួលបានសិទ្ធិមួយចំនួនពេញលេចតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏ដោយ ប៉ុន្តែ សិទ្ធិផ្សេងៗទៀត ពុំទាន់ត្រូវបានធានាពេញនៅឡើយទេ។ អ្នកស្រី ថ្លែងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពារយ៉ាងជាក់លាក់នូវសេរីភាពមូលដ្ឋា រួមមាន សេរីភាពបញ្ចេញមតិ ចងក្រងសមាគម និង ការជួបជុំដោយសន្តិវិធី តែសេរីភាពទាំងនេះ រងការរឹតត្បិតគួរឲ្យគត់សម្គាល់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ។
ក្រៅពីការចាប់មនុស្សខាងលើ តុលាការខេត្តត្បូងឃ្មុំ ទើបនឹងកាត់ទោសសកម្មជននិងមន្ត្រី៥នាក់ នៃអតីតគណបក្សប្រឆាំង ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៧ឆ្នាំ និង២នាក់ទៀត ជាប់ពន្ធនាគារ៥ឆ្នាំ ពីបទរួមគំនិតក្បត់ [ជាតិ]។ ចំពោះទោស៥ឆ្នាំ លើមនុស្ស២នាក់ គឺត្រូវព្យួរ មានន័យថា ឲ្យនៅក្រៅឃុំ។ ចំណែក មនុស្សទាំង៥នាក់ ដែលត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ៧ឆ្នាំ គឺមានតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងពន្ធនាគារ ឯ៤នាក់ទៀត មានអ្នកខ្លះ លាក់ខ្លួនក្នុងប្រទេស និង អ្នកខ្លះ គេចទៅក្រៅប្រទេស។
ចំណែក នៅខេត្តកំពត ក៏មានមន្ត្រីអតីតគណបក្សម្នាក់ដែរ ដែលត្រូវតុលាការ កាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៥ឆ្នាំ ពីបទរួមគំនិតក្បត់ [ជាតិ] នេះ។ មន្ត្រីអតីតគណបក្សរូបនោះ កំពុងជាប់ឃុំ។
តាមពិតទៅ រឿងក្តីរបស់សកម្មជននិងមន្ត្រីអតីតគណបក្សប្រឆាំងទាំងនោះ មិនមែនទើបកើតឡើងនាពេលថ្មីៗនេះទេ គឺកើតឡើងតាំងចុងឆ្នាំ២០១៩មកម្ល៉េះ ដោយកាលនោះ ជាពេលដែលលោក សម រង្ស៊ី ប្រកាសចូលស្រុក។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ពួកគេ រួមទាំងសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្រអតីតគណបក្សប្រឆាំងប្រមាណ៧០ទៅ៨០នាក់ទៀត ត្រូវចាប់ខ្លួនពីបទរួមគំនិតក្បត់ [ជាតិ]។
ភាគច្រើនបំផុតក្នុងចំណោមអ្នកទាំង៧០ទៅ៨០នាក់នោះ គឺត្រូវចាប់ខ្លួន ដោយសារបង្ហោះសារគាំទ្រការវិលត្រឡប់របស់លោក សម រង្ស៊ី និង អ្នកខ្លះ ត្រូវចោទថា បានដើរបំផុសបំផុលឲ្យសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្រផ្សេងទៀត ត្រៀមចាំទទួលលោក សម រង្ស៊ី ដែរ ខណៈរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា យល់ថា ការវិលត្រឡប់របស់លោក សម រង្ស៊ី គឺដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែអ្នកទាំងអស់នោះ បានរួចខ្លួនពីពន្ធនាគារវិញ ដោយសារមានការស្នើសុំឲ្យដោះលែងពីសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
យ៉ាងណា ពួកគេ គ្រាន់តែឲ្យរស់នៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ តែនៅតែជាប់បទចោទដដែល និងស្ថិតក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់តុលាការ។ ដោយសារតែបទចោទលើពួកគេ មិនទាន់ត្រូវបានទម្លាក់ចោល ដូច្នេះ ក្នុងចំណោមពួកគេ អាចនឹងមានអ្នកផ្សេងទៀត ដែលត្រូវតុលាការសើរើសំណុំរឿងឡើងវិញដែរ៕